Προσωρινό κύμα δροσιάς φέρνουν τα μελτέμια… μαζί με τον κίνδυνο πυρκαγιάς- Φαινόμενο hot dry windy – Σε ισχύ τα μέτρα για τους εργαζόμενους

Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείου Αθηνών/Meteo.gr οι μέγιστες θερμοκρασίες χθες Παρασκευή κυμάνθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, ξεπερνώντας σε πολλές περιοχές τους 40 βαθμούς. Ογδόντα επτά μετεωρολογικοί σταθμοί κατέγραψαν μέγιστες άνω των 40 βαθμών, εκ των οποίων οι 14 κατέγραψαν μέγιστες άνω των 42 βαθμών Κελσίου. Η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία σημειώθηκε στη Θήβα και ήταν ίση με 44,2 βαθμούς Κελσίου.

Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο εντεταλμένος ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της μονάδας ΜΕΤΕΟ/Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Θοδωρής Γιάνναρος, από χθες αλλά και σήμερα η Ελλάδα βρίσκεται στην κορύφωση αυτού του κύματος καύσωνα.

«Τα στοιχεία που έχουμε αυτή τη στιγμή στη διάθεσή μας δείχνουν ότι την Κυριακή θα υπάρξει μία μικρή υποχώρηση της θερμοκρασίας, η οποία θα αφορά κυρίως τη βόρεια χώρα και τα ανατολικά ηπειρωτικά, συμπεριλαμβανομένης της Αττικής, κι αυτό διότι θα ενισχυθούν οι βόρειοι άνεμοι πάνω από το Αιγαίο, το μελτέμι δηλαδή. Ωστόσο, στη Δυτική Ελλάδα οι υψηλές θερμοκρασίες θα επιμένουν και την Κυριακή, τα 40αρια δηλαδή. Στην υπόλοιπη χώρα θα πέσουμε 2-3 βαθμούς, θα είμαστε οριακά κάτω από τους 40 βαθμούς Κελσίου. Με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φαίνεται να πηγαίνουμε έτσι σίγουρα μέχρι τα μέσα της ερχόμενης εβδομάδας, διαφαίνεται όμως με επιφύλαξη ότι από τις 20-21 Ιουλίου και μετά θα έχουμε εκ νέου άνοδο της θερμοκρασίας σε επίπεδο καύσωνα», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές η επικινδυνότητα εκδήλωσης τους είναι ήδη υψηλή και σύμφωνα με τον κ. Γιάνναρο αυτό οφείλεται στις θερμές και ξηρές συνθήκες που επικρατούν στο μεγαλύτερο κομμάτι της χώρας μας.

• «Από το δίκτυο των σταθμών που έχουμε και μπορούμε να μετράμε βασικές πυρομετεωρολογικές μεταβλητές αυτό που βλέπουμε είναι ότι μέρα με τη μέρα η ευφλεκτότητα, δηλαδή το πόσο εύκολα μπορούν τα δασικά καύσιμα να πάρουν φωτιά, να τη διατηρήσουν και να μπορούν να τη μεταδίδουν, να υποστηρίζουν την εξάπλωσή της είναι ήδη πάρα πολύ υψηλή. Όπως καταλαβαίνετε όσο διατηρούνται αυτές οι θερμοκρασίες η επικινδυνότητα ανεβαίνει πολύ ψηλά», τονίζει.

Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι το γεγονός ότι η ευφλεκτότητα αυτών των δασικών καυσίμων παραμένει σε υψηλά επίπεδα ακόμη και κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών, όπου τυπικά συμβαίνει να υποχωρεί η θερμοκρασία, να ανεβαίνει η υγρασία, γεγονός που σύμφωνα με τον κ. Γιάνναρο επηρεάζει τα βασικά καύσιμα και τα κάνει λιγότερα ευάλωτα στη φωτιά.

• «Ωστόσο, αυτό που βλέπουμε προγνωστικά και με την εμμονή αυτών των θερμών και ξηρών συνθηκών είναι να διατηρείται η ευφλεκτότητα σε υψηλά επίπεδα και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό σημαίνει ότι αν ω μη γένοιτο εκδηλωθεί μία δασική πυρκαγιά ο έλεγχός της που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν κατά τι ευκολότερος μέσα στη νύχτα δεν θα είναι πλέον τόσο εύκολος θα υπάρχει αυξημένος βαθμός δυσκολίας», σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γιάνναρος.

Αυτό που ανησυχεί ωστόσο είναι ο τύπος καιρού που επικρατεί ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Γιάνναρο είναι «το hot dry windy».

• «Ουσιαστικά έχουμε τον συνδυασμό θερμού – ξηρού καιρού μαζί με τον άνεμο. Δεν επιμένω πάρα πολύ στον άνεμο γιατί θυμηθείτε ότι το 2021 είχαμε τις μεγάλες φωτιές με ασθενείς ανέμους. Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή να έχουμε άνεμο. Ωστόσο όταν έχουμε και τον άνεμο είναι ακόμη πιο επιβαρυμένο το πυρομετεωρολογικό περιβάλλον», επισημαίνει ο κ. Γιάνναρος και προσθέτει ότι αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να αποφύγουμε οποιαδήποτε δραστηριότητα θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόκληση πυρκαγιάς. «Δραστηριότητες τέτοιες είναι το να κάνουμε κάποιο μπάρμπεκιου έξω, το να κάνουμε εργασίες με μέσα όπως είναι κάποιος τροχός, δεν συζητάμε καν το να κάψουμε κλαδιά σε οικόπεδα ή χόρτα και φυσικά προσοχή όσοι καπνίζουμε, δεν πετάμε το τσιγάρο έξω», υπογραμμίζει ο κ. Γιάνναρος.

Πού καταγράφονται οι υψηλότερες θερμοκρασίες

Σύμφωνα με τον κ. Γιάνναρο, οι υψηλότερες θερμοκρασίες καταγράφονται παραδοσιακά στους λεγόμενους κλειστούς κάμπους και πεδιάδες, όπως είναι ο κάμπος της Θεσσαλίας. «Θα έβαζα ενδεχομένως και τον κάμπο του Αξιούστη Θεσσαλονίκη, στη νότια Κρήτη επίσης, στο νομό Ηρακλείου αναμένουμε ιδιαίτερα μέγιστες θερμοκρασίες. Από την Κυριακή περιμένουμε την ενίσχυση του ανέμου, ο οποίος θα έρθει να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες», σημειώνει.

Αυτό που ανησυχεί ωστόσο είναι η διάρκεια αυτού του καύσωνα καθώς αν και θα πέσει η θερμοκρασία θα διατηρηθεί σε υψηλές τιμές, στους 37 και στους 38 βαθμούς Κελσίου.

«Δεν θα μένουμε στα 40αρια αλλά θα είμαστε 37, 38 και όλο αυτό επιβαρύνει και την υγεία των ανθρώπων αλλά και το περιβάλλον για τις δασικές πυρκαγιές. Η υποχώρηση της θερμοκρασίας που θα έχουμε θα είναι 2-3 βαθμούς, δηλαδή οι περιοχές στα ανατολικά ηπειρωτικά θα φτάσουν με μέγιστες πάνω από 37 βαθμούς, 38 και 39. Δεν θεωρούμε ότι είναι στα επίπεδα του καύσωνα αλλά έρχονται από μία περίοδο 2-3 ημερών με 40αρια. Θα συνεχίσουμε να είμαστε μετά σε 38 και 39. Όλο αυτό επιβαρύνει και τον ανθρώπινο οργανισμό και τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες», τονίζει.

Αναφορικά με το πώς θα εξελιχθεί το καλοκαίρι σε επίπεδο θερμοκρασιών ο κ. Γιάνναρος επισημαίνει ότι λαμβάνοντας υπόψιν μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προγνώσεις, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας ακόμη και με πολλή επιφύλαξη, φαίνεται ότι οι θερμές γενικά συνθήκες θα παραμείνουν. «Φαίνεται ότι γενικά πάμε μέχρι το τέλος Ιουλίου με υψηλές θερμοκρασίες για το φυσιολογικό της εποχής», εξηγεί.

Σύμφωνα με τον κ. Γιάνναρο έχουμε ήδη ένα θερμότερο κλίμα με παρατεταμένους καύσωνες που γίνονται όλο και πιο συχνοί.

• «Είμαστε ήδη σε ένα θερμότερο κλίμα και είναι πολύ σημαντικό να το καταλάβουμε αυτό. Επεισόδια καύσωνα όπως τον συγκεκριμένο δεν μπορούμε να τα συνδέουμε απευθείας και μόνο με την κλιματική αλλαγή. Αυτό που δεν έχουμε και αρχίζει να φαίνεται πλέον -και το 2021 φάνηκε με τους 2 δεκαήμερους σχεδόν καύσωνες- είναι ότι αυτοί οι καύσωνες εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά, μπορούμε να έχουμε και 2 και 3 τέτοια μεγάλα επεισόδια. Μπορούμε να έχουμε επεισόδια τα οποία φτάνουν οι μέγιστες τιμές θερμοκρασίας πολύ υψηλότερες, απ’ ό,τι θα έφταναν χωρίς την κλιματική αλλαγή και φυσικά με μεγάλη διάρκεια. Δεν είναι μόνον ο καύσωνας. Μπορεί να έχουμε τώρα τον καύσωνα και η θερμοκρασία να φτάσει 44 ωστόσο μετά που θα πέσει στους 38 και 39 αυτό δεν φέρνει ανακούφιση, ούτε για τον άνθρωπο ούτε φυσικά για το περιβάλλον», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γιάνναρος.

Μέτρα και αναλγησία

Μεταξύ αυτών είναι και η υποχρεωτική παύση εργασιών για συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, έτσι ώστε να μην τεθούν σε κίνδυνο οι άνθρωποι.

Συγκεκριμένα, υπάρχει υποχρεωτική παύση εργασιών αν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 42 βαθμούς και η υγρασία το 14%, ή τους 40 βαθμούς και η υγρασία το 20%. Η παύση εργασιών αφορά το διάστημα 12:00 με 17:00 και ισχύει για τις οικοδομές, τα εργοτάξια, τα delivery και γενικώς όσους εργάζονται εκτεθειμένοι στον καυτό ήλιο.

Παράλληλα, τηλεργασία συστήνεται σε όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες όπως και η οργάνωση του χρόνου εργασίας με αλλαγές στις ώρες προσέλευσης και αποχώρησης.

Επίσης, αποφασίστηκε και η χορήγηση μέσων ατομικής προστασίας για τις υπαίθριες εργασίες, όπως καπέλα, γυαλιά, νερό κλπ., σε όσους εργάζονται σε υπαίθριο χώρο.

Οι εργοδότες που δεν εφαρμόζουν τα μέτρα θα τιμωρούνται με πρόστιμο 2.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Υπήρξαν ωστόσο και εργοδότες που παρά τις απαγορεύσεις επέβαλλαν στους εργαζόμενους να κάνουν delivery στο διάστημα 12:00 με 17:00. Μάλιστα, μέσα από τον τηλεοπτικό σταθμό Open υπήρξαν σοβαρές καταγγελίες για τέτοιου είδους παραβάσεις, που όπως αναφέραμε μπορούν να επιφέρουν πρόστιμο μέχρι 2.000 ευρώ ανά εργαζόμενο.

Επιφυλακή για φωτιές

Σε μερική επιφυλακή οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων όπου προβλέπεται πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4)

Σε μερική επιφυλακή τίθενται οι Πυροσβεστικές Υπηρεσίες των περιφερειακών Ενοτήτων όπου προβλέπεται για σήμερα πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4).

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς της γενικής γραμματείας Πολιτικής Προστασίας για σήμερα, Σάββατο 15 Ιουλίου 2023, προβλέπεται πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4) για τις εξής περιοχές:

· Περιφέρεια Αττικής

· Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (ΠΕ Βοιωτίας, ΠΕ Εύβοιας)

· Περιφέρεια Πελοποννήσου (ΠΕ Κορινθίας, ΠΕ Αργολίδας)

· Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (ΠΕ Ρόδου)

· Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (ΠΕ Χίου, ΠΕ Σάμου, ΠΕ Ικαρίας)

Συνεπώς, τίθεται σε εφαρμογή το 2ο στάδιο επιχειρησιακής ετοιμότητας του Π.Σ. και θα πραγματοποιηθούν περιπολίες εναέριας επιτήρησης, καθώς και περιπολίες από Πυροσβεστικές, Αστυνομικές και Στρατιωτικές δυνάμεις.

Επιπρόσθετα, το προσωπικό των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών των ανωτέρω Περιφερειακών Ενοτήτων τίθεται σε μερική επιφυλακή, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αυξημένες υπηρεσιακές απαιτήσεις, που πιθανόν να προκύψουν λόγω πολύ υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς (κατηγορία κίνδυνου 4).

Ταυτόχρονα, για τις παραπάνω περιοχές, τίθεται σε εφαρμογή το Σχέδιο δράσεων Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων λόγω δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με το οποίο, μεταξύ άλλων, προβλέπεται, η εφαρμογή του μέτρου της προληπτικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας οχημάτων και παραμονής εκδρομέων σε εθνικούς δρυμούς, δάση και “ευπαθείς” περιοχές.

Σε άμεση συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχουν ενημερωθεί όλες οι αρμόδιες εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και οι Περιφέρειες και Δήμοι των ανωτέρω περιοχών, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα για τη λήψη μέτρων αρμοδιότητάς τους.

Το Πυροσβεστικό Σώμα απευθύνει έκκληση στους πολίτες:

1. Να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγουν οποιαδήποτε δραστηριότητα θα μπορούσε να προκαλέσει εκδήλωση πυρκαγιάς.

2. Να παρακολουθούν τις πληροφορίες για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών που είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα και στους επίσημους λογαριασμούς του Πυροσβεστικού Σώματος, στο Facebook και στο Twitter.

3. Σε περίπτωση που αντιληφθούν πυρκαγιά, να ειδοποιούν αμέσως την Πυροσβεστική Υπηρεσία στον αριθμό κλήσης 199.

Τέλος, το ΠΣ απευθύνει έκκληση σε όλους τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και σε περίπτωση πυρκαγιάς, για τη δική τους ασφάλεια, να ακολουθούν πιστά τις υποδείξεις των αρμόδιων αρχών.

Προσωρινό κύμα δροσιάς

Από αύριο Κυριακή αναμένεται να υποχωρήσει το κύμα καύσωνα που πλήττει τη χώρα, με τις μέγιστες θερμοκρασίες να κινούνται στους 36-38 βαθμούς Κέλσιου. Σύμφωνα με την πρόγνωση του μετεωρολόγου του OPEN, Κλέαρχου Μαρουσάκη το «διάλειμμα δροσιάς» θα διαρκέσει έως την Πέμπτη, καθώς στη συνέχεια αναμένεται νέα άνοδος της θερμοκρασίας.

Η πρόγνωση Μαρουσάκη

Με το πρώτο ισχυρό κύμα ζέστης για το φετινό καλοκαίρι να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, κυλούν τα τελευταία 24ωρα όπου χτες καταγράψαμε τις υψηλότερες θερμοκρασίες του 2023 οι οποίες τοπικά προσέγγισαν και τους 43 βαθμούς κελσίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τις βραδινές ώρες ο υδράργυρος υποχωρεί αρκετούς βαθμούς με εξαίρεση τα μεγάλα αστικά κέντρα όπου τη νύχτα που προηγήθηκε η κατάσταση ήταν αρκετά επιβαρυμένη.

Για να το καταλάβουμε καλύτερα αναφέρουμε ένα παράδειγμα.

Στη Σπάρτη χτες είδαμε τον υδράργυρο αργά το μεσημέρι κοντά στους 43° βαθμούς. Τώρα νωρίς το πρωί η θερμοκρασία έπεσε κοντά στους 19° με 20°. Αντίστοιχη εικόνα συναντάμε και στη Θήβα όπου χτες ξεπεράσαμε αργά το μεσημέρι για λίγο και τους 43° βαθμούς, ενώ τώρα νωρίς το πρωί η θερμοκρασία έπεσε κοντά στους 23° με 24°. Επίσης στο Άργος χτες φτάσαμε περίπου τους 41° και τώρα το πρωί ξεκινάμε περίπου από τους 24°.

Δεν έχουμε όμως αυτή την ιδανική για τον ανθρώπινο οργανισμό εξέλιξη αν πάμε στο λεκανοπέδιο της Αθήνας όπου χτες φτάσαμε τοπικά τους 41° βαθμούς και τώρα νωρίς το πρωί ξεκινάμε περίπου από τους 28° με 30°.

Βέβαια αν πάμε πίσω στο χρόνο θα εντοπίσουμε πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις και αυτό οφείλεται σε αυτό που τονίζαμε εδώ και ημέρες ότι ναι μεν έχουμε να κάνουμε με ένα ισχυρό θερμό κύμα, από την άλλη όμως δεν έχει μεγάλη διάρκεια για να κουράσει τον ανθρώπινο οργανισμό συν του ότι δεν έχει προηγηθεί κάποιο έτσι ανάλογο ισχυρό θερμό κύμα.

Τώρα σε ότι αφορά τα θερμοκρασιακά νέα αυτά είναι αρκετά ευχάριστα μιας και από σήμερα κιόλας τα μελτέμια αναλαμβάνουν δράση ρίχνοντας τον υδράργυρο και από βορρά προς νότο. Πιθανόν να δούμε και σήμερα θερμοκρασίες κοντά στους 40° ή και λίγο πιο πάνω εκεί προς την κεντρική Στερεά ή και την ανατολική νοτιοανατολική Πελοπόννησο όχι όμως στην έκταση και τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας.

Έρχεται νέο ισχυρό κύμα ζέστης;
Προσεγγίζοντας πάλι με ψυχραιμία την κατάσταση αλλά και τηρώντας τους κανόνες της επιστημονικής πρόγνωσης του καιρού μπορούμε να σημειώσουμε τα παρακάτω με τη βοήθεια και του μετεωρολογικού διαγράμματος που περιλαμβάνει ένα σύνολο σεναρίων.

1. Από σήμερα και κυρίως αύριο το ισχυρό αυτό κύμα ζέστης υποχωρεί και δίνει τη σκυτάλη στα δυνατά μελτέμια. Άρα μέχρι και την άλλη Τετάρτη με Πέμπτη περίπου θα έχουμε δυνατά μελτέμια στα ανατολικά και το Αιγαίο, ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς και μια αντιπροσωπευτική θερμοκρασία γύρω στους 36° με 38° με τα άνω όρια προς τα δυτικά ηπειρωτικά και το νότιο νοτιοανατολικό Αιγαίο και τα κάτω όρια προς τα ανατολικά και βόρεια.
2. Μετά και την Τετάρτη με Πέμπτη της άλλης εβδομάδας φαίνεται άνοδος και πάλι του υδραργύρου και περιορισμός των μελτεμιών. Το πιθανότερο είναι να ζήσουμε μια κατάσταση ανάλογη με την τωρινή με λίγο μεγαλύτερη διάρκεια (1 – 2 ημέρες παραπάνω). Πιθανόν αυτό το δεύτερο θερμό κύμα ζέστης να πληρεί περισσότερο τις προϋποθέσεις του όρου “καύσωνας” μιας και φαίνεται διάρκεια κοντά στις 4 ημέρες αλλά σαφώς οι ελάχιστες θερμοκρασίες θα είναι πιο υψηλές σε συνδυασμό με το πρώτο ισχυρό θερμό κύμα που ζούμε ήδη.
3. Μετά και τις 24 του μήνα φαίνεται να οδηγούμαστε και πάλι σε μια σταδιακή αποκλιμάκωση αν και η αβεβαιότητα αυξάνει και λογικά μιας και κοιτάμε για 10 ημέρες μετά.

Είναι μια φυσιολογική ροή που συναντάμε τον μήνα Ιούλιο με ένα κύμα ζέστης να έρχεται, μετά για λίγο να φεύγει με τη βοήθεια των μελτεμιών και μετά το ίδιο. Ευτυχώς τα κύματα ζέστης δεν δείχνει να έχουν διάρκεια αν και θα ξεφεύγουμε λίγο θερμοκρασιακά. Εκεί δηλαδή που φυσιολογικά θα βλέπαμε 37° με 38° στις θερμικές εξάρσεις, τώρα θα βλέπουμε 40° με 42°.

Όμορφη ημέρα σε όλες και όλους!