Ανάλυση Guardian: “Μαέστρος” Ερντογάν στο Βίλνιους – Οι ελιγμοί της μεγάλης επιστροφής στην αγκαλιά της Δύσης και τα κέρδη για Σουηδία, F16, βίζα

Αυστηρότερη καταστολή των Κούρδων της Τουρκίας στη Σουηδία, άρση του de facto βέτο του αμερικανικού Κογκρέσου στην πώληση F-16 από τις ΗΠΑ στην Άγκυρα και απαίτηση προόδου όσον αφορά τις τουρκικές φιλοδοξίες για ταξίδια χωρίς βίζα εντός της ΕΕ. Σύμφωνα με τον Guardian ο Ταγίπ Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ και στις τρεις περιπτώσεις σημείωσε πρόοδο χωρίς να χρειαστεί να ορίσει ακριβή ημερομηνία μέχρι πότε το τουρκικό κοινοβούλιο θα εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Η Σουηδία έχει τροποποιήσει το σύνταγμά της, έχει αλλάξει τους νόμους της, έχει επεκτείνει σημαντικά την αντιτρομοκρατική της συνεργασία κατά του PKK (της κουρδικής αυτονομιστικής ομάδας) και έχει επαναλάβει τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία.

Συμφώνησε επίσης να παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη «ως βάση για τη συνέχιση του αγώνα της κατά της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της» και επανέλαβε ότι δεν θα παράσχει υποστήριξη στην κουρδική ομάδα YPG/PYD στη Συρία.

Η Σουηδία επανέλαβε επίσης – μια λέξη που αποσκοπεί να δείξει ότι δεν έχει γίνει καμία νέα παραχώρηση – ότι δεν θα παράσχει υποστήριξη σε αυτό που η Τουρκία περιγράφει ως τρομοκρατική οργάνωση FETO, μια οντότητα που η τουρκική κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ως παράνομο δίκτυο υπό την ηγεσία του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν.

Το ΝΑΤΟ συμφώνησε επίσης να συστήσει έναν συντονιστή για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα σουηδικά δικαστήρια γίνονται πιο αυστηρά με τους Σουηδούς Κούρδους που παραβιάζουν το νόμο.

Glad to announce that after the meeting I hosted with @RTErdogan & @SwedishPM, President Erdogan has agreed to forward #Sweden's accession protocol to the Grand National Assembly ASAP & ensure ratification. This is an historic step which makes all #NATO Allies stronger & safer. pic.twitter.com/D7OeR5Vgba

— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) July 10, 2023

Για το θέμα των F-16, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ, μίλησε τηλεφωνικά αργά τη Δευτέρα με τον Αμερικανό ομόλογό του, Λόιντ Όστιν. Σε μια εγκωμιαστική ανακοίνωση, το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ ανέφερε ότι οι δυο τους «εξήραν τη μακρά ιστορία της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας και επικρότησαν τη συνεχιζόμενη στενή συνεργασία μας».

Συνέχισε:

• «Συζήτησαν επίσης τις θετικές συνομιλίες μεταξύ της Τουρκίας, της Σουηδίας και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ [Γενς] Στόλτενμπεργκ, καθώς και την υποστήριξη του υπουργείου Άμυνας [των ΗΠΑ] για τον στρατιωτικό εκσυγχρονισμό της Τουρκίας».

Ο Μπομπ Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και μεγάλος φίλος της Ελλάδας, δήλωσε ότι θα αποφασίσει εντός της εβδομάδας αν θα άρει το βέτο του για τα F-16 και παρατήρησε ότι πρόσφατα υπήρξε μια ανάπαυλα στην τουρκική επιθετικότητα προς την Ελλάδα και ευχήθηκε ότι αυτό είναι «μια μόνιμη πραγματικότητα».

• Ο Τζέικ Σάλιβαν, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ αποκάλυψε ότι συμφωνία ύψους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία έχει καθυστερήσει από το 2021, θα περιλαμβάνει την πώληση 40 αεροσκαφών καθώς και κιτ εκσυγχρονισμού για 79 πολεμικά αεροσκάφη που βρίσκονται ήδη στο απόθεμα της διοίκησης των τουρκικών αεροπορικών δυνάμεων.

Δεν είναι σαφές ότι ο Ερντογάν σημείωσε τόση πρόοδο στο θέμα της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, αλλά στην πραγματικότητα ο Τούρκος πρόεδρος πιθανώς γνώριζε ότι αυτό δεν μπορούσε να προχωρήσει. Είναι πιο πιθανό να λαχταρά μια επαναδιαπραγματευόμενη συμφωνία τελωνειακής ένωσης και ταξίδια χωρίς βίζα. Με την ακροδεξιά να βρίσκεται σε προελαύνουσα πορεία στην Ισπανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Σκανδιναβία, η πολιτική αντίσταση σε τέτοιες συμφωνίες θα είναι σχεδόν ολοκληρωτική.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ χαιρέτισε διπλωματικά μια «καλή συνάντηση» με τον Ερντογάν, προσθέτοντας με μη δεσμευτικό τρόπο ότι «διερεύνησαν τις μελλοντικές ευκαιρίες για να επαναφέρουμε τη συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας στο προσκήνιο και να αναζωογονήσουμε τις σχέσεις μας».

Λίγοι στο ΝΑΤΟ είναι «ζεστοί» απέναντι στον συναλλακτικό χαρακτήρα του Ερντογάν, αλλά η αποστροφή για τις μεθόδους του είναι ασήμαντη δεδομένου του βραβείου που κέρδισε. Και στη Σουηδία θα υπάρξει αγαλλίαση. Μια έρευνα του Pew Research Center σε 24 χώρες που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα έδειξε ότι η στάση της Σουηδίας απέναντι στη Ρωσία είναι μια κατηγορία από μόνη της. Το εκπληκτικό 98% των πολιτών έχει αρνητική άποψη για τη Ρωσία, το 78% έχει θετική άποψη για το ΝΑΤΟ, ενώ το 92% δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στους χειρισμούς του Βλαντιμίρ Πούτιν στις παγκόσμιες υποθέσεις.