Βίτσας στο libre: Η νέα εποχή ΣΥΡΙΖΑ κουβαλά τα 15 χρόνια της επιτυχημένης προεδρίας του Αλέξη Τσίπρα

Κυριακή βράδυ, 2/7/2023. Η συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ έχει ολοκληρωθεί. Το πρώτο βήμα της νέας εποχής έγινε και τα επόμενα βήματα έχουν οριστεί. Αυτή η νέα εποχή κουβαλά μια βαριά κληρονομιά. Τα 15 χρόνια της επιτυχημένης προεδρίας του Αλέξη Τσίπρα που έχουν ήδη γραφεί με χρυσά γράμματα στην Ιστορία της ελληνικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας Αριστεράς. Πρέπει να εξετάσουμε λάθη και αδυναμίες που οδήγησαν στις εκλογικές ήττες του 2019 και ιδιαίτερα του 2023. Σε κάθε όμως περίπτωση, το ισοζύγιο είναι θετικό. Μας οπλίζει με δύναμη και γεμίζει ευθύνες.

Του Δημήτρη Βίτσα, τ. Γραμματέα Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ, μέλους Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ

Ο Αλέξης Τσίπρας προχώρησε σε μια πολύ γενναία απόφαση με την ανακοίνωση της παραίτησής του και της μη συμμετοχής στις επόμενες διαδικασίες εκλογής προέδρου, επιδεικνύοντας υπευθυνότητα, όπως αρμόζει σε έναν ηγέτη της Αριστεράς. Αυτό αποτελεί και παράδειγμα προσωπικής και πολιτικής στάσης, αλλά και εγγύηση ενότητας για τη συνέχεια. Άλλωστε, αποχώρησε από την ηγεσία του κόμματος, όχι από τον ΣΥΡΙΖΑ ή από την ενεργό πολιτική δράση. Αυτό το γεγονός, όσοι εκ Δεξιών ορμώμενοι επιχαίρουν, δείχνουν να το αγνοούν σκοπίμως. Ασφαλώς, λοιπόν, ο Τσίπρας παραμένει παρών και στη Βουλή και στο κόμμα, όπου θα παίξει ενεργό ρόλο στην κρίσιμη για εμάς επόμενη φάση.

• Το πώς θα εξελιχθεί αυτή η φάση, σε διαδικαστικό επίπεδο, το καθορίζουν τα συλλογικά όργανα του κόμματος με βάση το καταστατικό. Το κόμμα έχει και καταστατικές προβλέψεις, και οργανωτική δομή και άξια στελέχη που θα τρέξουν την όλη διαδικασία με την απαιτούμενη ταχύτητα και σοβαρότητα. Διότι και τα δύο είναι σημαντικά σε αυτό το σημείο: πρέπει να κινηθούμε με γρήγορα αντανακλαστικά, αλλά όχι πρόχειρα.

Τι σημαίνει όχι πρόχειρα; Κατά τη γνώμη μου, σημαίνει ότι στον ΣΥΡΙΖΑ, στο κατεξοχήν κόμμα της σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, πρέπει να κάνουμε μια δουλειά ανάλυσης και αναστοχασμού σε βάθος, που θα μας καθοδηγήσει στην ανασυγκρότησή μας, όχι μόνο σε ηγετικό και οργανωτικό, αλλά κυρίως σε πολιτικό επίπεδο. Καλή και αναγκαία η ανανέωση σε πρόσωπα, το δίχως άλλο. Πρέπει να γίνεται συνέχεια. Εξίσου σημαντική, όμως, αν όχι σημαντικότερη είναι η αναβάπτισή μας στο επίπεδο της πολιτικής και των ιδεών και η επικαιροποίηση αυτών των ιδεών, ώστε να συμβαδίζουν με τις πραγματικότητες του σήμερα και του αύριο.

Σε πρώτο επίπεδο, πρέπει να διαβάσουμε σωστά την κοινωνία και τις εντός αυτής τάσεις και διεργασίες, οι οποίες ξεκάθαρα μας διέφυγαν. Να εξηγήσουμε το κάκιστο για την Αριστερά (και τη Δημοκρατία) εκλογικό αποτέλεσμα, με όρους πολιτικούς και κοινωνικούς, Αναγνωρίζοντας, φυσικά, τις δικές μας αδυναμίες και τα δικά μας λάθη, αλλά μελετώντας και τις τεκτονικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια και που πέρασαν κάτω από τα ραντάρ μας, κάνοντας έτσι ακόμα πιο δύσκολο να ακουστεί και να περάσει το πολιτικό μας μήνυμα και σχέδιο.

Και σε αυτό δεν αρκεί να μείνουμε σε μια επιφανειακή προσέγγιση του τύπου «αυτό θέλει η κοινωνία». Ίσως είναι αλήθεια ότι η κοινωνία επέλεξε κάτι που η ίδια έκρινε ότι της έδινε μια αίσθηση σταθερότητας και ασφάλειας. Βεβαίως, αν κρίνει κανείς από τη σύνθεση της νέας Βουλής, ιδίως ως προς κάποια κόμματα που εισήλθαν τελικά, η κανονικότητα και η σταθερότητα μάλλον θα είναι είδος σε έλλειψη τα ερχόμενα χρόνια στη χώρα.

• Και φυσικά ο βασικός λόγος για αυτό θα είναι η ίδια η κυβέρνηση της ΝΔ του κ. Μητσοτάκη και το αντικοινωνικό πρόγραμμά της που ήδη έχει αρχίσει να ξεδιπλώνεται. Συγχρόνως, πυκνώνουν τα σύννεφα των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, με βασικά στοιχεία την ακρίβεια, το επίπεδο της υγειονομικής φροντίδας, τις μισθολογικές απολαβές, τα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα.

Απέναντι σε αυτό, όμως, ποια οφείλει να είναι η απάντηση από ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα που διεκδικεί με αξιώσεις τη διακυβέρνηση και δεν αρκείται στον ρόλο του κόμματος διαμαρτυρίας;  Η άποψή μου είναι ότι η κοινωνία -και όχι μόνο το κομμάτι της που αυτοπροσδιορίζεται ως Αριστερό, αλλά και ως Κεντρώο- κερδίζεται με ξεκάθαρες αριστερές προτάσεις και αριστερές λύσεις. Διαφορετικά, αν δηλαδή το πολιτικό στίγμα θολώνεται, στο όνομα δήθεν της απεύθυνσης σε ένα διευρυμένο ακροατήριο- τότε παύει ένας πολιτικός φορέας να είναι ο αυθεντικός εκφραστής εκείνων ακριβώς των στρωμάτων που θέλει να εκφράσει πολιτικά. Και ο κόσμος-αριστερός και κεντρώος- απλά προσανατολίζεται σε άλλα κόμματα, από τα οποία άλλωστε υπάρχει πληθώρα επιλογών.

Ένα παράδειγμα της αριστερής σκέψης και δράσης είναι η κρατικοποίηση της ΔΕΗ, ένα άλλο η δημιουργία μιας συστημικής τράπεζας υπό δημόσιο έλεγχο, ένα τρίτο η αναβάθμιση της αναπτυξιακής τράπεζας σε δημόσιο επενδυτικό φορέα. Και φυσικά δεν λησμονούμε την επανίδρυση του ΕΣΥ, την επένδυση στη δημόσια παιδεία, έρευνα και τεχνολογία, τον εκσυγχρονισμό και τη μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας -λέξεις που υπό το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα όχι μόνο έχασαν το νόημα τους, αλλά αμαυρώθηκαν κιόλας.

Αριστερή σκέψη και δράση είναι η απλή ιδέα ότι στην εποχή μας ασφάλεια σημαίνει τέσσερα πράγματα: υγεία, παιδεία, εργασία και στέγη.

Και ότι αυτά τα τέσσερα πράγματα οφείλει να τα διασφαλίζει το κράτος για όλους τους πολίτες και να τα προστατεύει. Και μάλιστα σε ένα ιδιότυπο ανταγωνισμό με τον ιδιωτικό τομέα, τον οποίο και θα νικάει σε επίπεδο παροχών και υπηρεσιών. Και για αυτούς ακριβώς τους λόγους προστασίας των λαϊκών συμφερόντων, της κοινωνικής συνοχής και της δημοκρατίας πρέπει να παραμείνει ανοιχτή η προοπτική επιστροφής της Αριστεράς στην κυβέρνηση. Με κύριο φορέα τον ΣΥΡΙΖΑ, ασφαλώς.

Η οργανωτική δομή και η στελεχιακή ανάδειξη πρέπει να αντιστοιχηθεί με τα παραπάνω. Σαν κόμμα, θέλουμε να εκφράζουμε τα συμφέροντα του κόσμου της εργασίας και του πολιτισμού. Ως κόσμο της εργασίας νοούμε τους εργάτες και υπαλλήλους, τους αγρότες και τη μεσαία τάξη. Ιδιαίτερη προσπάθεια πρέπει να κάνουμε στους νέους και νέες επιστήμονες, όπως και στους καλλιτέχνες. Ιδιαίτερη σχέση πρέπει να αποκτήσουμε με τους εργαζόμενους στις νέες τεχνολογίες. Στην ουσία πρόκειται για την  ειδική κατηγορία που τραβά την κοινωνία μπροστά. Είναι σήμερα αυτό που ήταν η βιομηχανική εργατική τάξη τον 20^ο αιώνα. Είναι το κομμάτι της κοινωνίας που θα καταδείξει τη δομή ενός νέου παραγωγικού μοντέλου. Και είναι αυτό που θα απαιτεί μια νέα ελευθερία, νέες δημοκρατικές κατακτήσεις και μια νέα κοινωνική συνοχή.

Αντίστοιχα πρέπει να δομηθεί και το κόμμα. Οι οργανώσεις των μελών σε χωρικό ή εργασιακό επίπεδο χρειάζεται να εξυπηρετούν τις κοινωνικές και όχι τις στελεχιακές ανάγκες. Σπουδαίο ρόλο θα παίξουν τα τμήματα του κόμματος, ώστε να εξασφαλίζεται η επιστημονική επάρκεια, αλλά και η αντιστοίχιση με τα οικονομικά δεδομένα. Ιδιαίτερα χρειάζεται να συμβάλουμε στη δουλειά ανεξάρτητων προοδευτικών φορέων και ιδρυμάτων που θα έχουν μόνιμο και σταθερό προσανατολισμό στην κοινωνική και οικονομική ανάλυση (πχ Πουλαντζά, ΕΝΑ κλπ). Συγχρόνως, οι αναλύσεις και οι προτάσεις μας πρέπει να φτάνουν στην κοινωνία. Άρα οι σχέσεις και η δημιουργία προοδευτικών ΜΜΕ είναι αναγκαία. Τέλος, το στελεχιακό μας δυναμικό χρειάζεται να ενημερώνεται διαρκώς για τις πολιτικές, οικονομικές, αλλά και επιστημονικές εξελίξεις και να το διακρίνει η συλλογικότητα και η αποφασιστικότητα.

• Πολλά μπορεί να πει κανείς και να μη φοβηθούμε τη μεταξύ μας συζήτηση, όπως και τη συζήτηση με την κοινωνία.

Κλείνοντας, θυμίζω την εξής αποστροφή από την ομιλία αποχώρησης του Αλέξη Τσίπρα από την ηγεσία του κόμματος:

• «Η προοδευτική Παράταξη του τόπου, όπως πάντα στην Ιστορία, θα είναι οδηγός σε αυτή τη συλλογική εθνική προσπάθεια. Και ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ, που θα εκφράζει αυτή τη μεγάλη Παράταξη, μπορεί να γίνει ξανά η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο». Θα πρόσθετα πως όχι μόνο μπορεί, αλλά οφείλει να γίνει. Αυτό είναι το μεγάλο ιστορικό στοίχημα του ΣΥΡΙΖΑ και από το αν θα κερδηθεί, θα εξαρτηθούν πολλά για το μέλλον της χώρας μας και της κοινωνίας.