Στο Μουσείο της Ακρόπολης τα τρία θραύσματα από τα Γλυπτά του Παρθενώνα που δώρισε το Βατικανό

Τρεις ακόμη κενές θέσεις στο ανεκτίμητης, οικουμενικής αξίας αρχαιολογικό «ψηφιδωτό» των Γλυπτών του Παρθενώνα που στεγάζεται στο Μουσείο της Ακρόπολης καλύφθηκαν μετά την υψηλών συμβολισμών δωρεά των αντίστοιχων θραυσμάτων τα οποία φυλάσσονταν από τον 19ο αιώνα στις πολύτιμες συλλογές των Μουσείων του Βατικανού.

Λίγες ημέρες μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου της δωρεάς, τα τρία θραύσματα από τη βόρεια ζωφόρο, το δυτικό αέτωμα και τη νότια μετόπη του Παρθενώνα επέστρεψαν στην Αθήνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης όπου και πραγματοποιήθηκε, σήμερα το απόγευμα, η επίσημη τελετής υποδοχής και ενσωμάτωσης τους.

«Η ηρωική απόφαση του Προκαθημένου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να δωρίσει έναν θησαυρό που μπορεί να μην φαίνεται μεγάλος, αλλά είναι μέγιστο δώρο προς όλους μας, είναι κάτι που μας αφήνει υπόχρεους. Εκτιμούμε ιδιαιτέρως την απόφαση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για την προσφορά, προς το ταπεινό πρόσωπο μου, των θραυσμάτων, τα οποία και εμείς εξίσου πρόθυμα παραχωρήσαμε στο ελληνικό κράτος, για να εκτεθούν στο Μουσείο της Ακρόπολης» δήλωσε συγκινημένος ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος αφού καλωσόριζε, μαζί με τον διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης, Νίκο Σταμπολίδη, τα μέλη της αντιπροσωπείας από το Βατικανό, τους σεβασμιώτατους, μονσινιόρ Μπράιαν Φάρελ και μονσινιόρ Αντρέα Παλμιέρι, γραμματέα και υπογραμματέα του Ποντιφικού Συμβουλίου για την προώθηση της Χριστιανικής Ενότητος, καθώς και την καθηγήτρια Μπάρμπαρα Τζάτα, διευθύντρια Μουσείων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Βατικανού, εξέφρασε τη μεγάλη του χαρά και συγκίνηση.

Για μια μοναδικής σημασίας και σπουδαιότητος πνευματική και φιλάδελφο χειρονομία της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Φραγκίσκου προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο, που δείχνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο διάλογο, στην ειρήνη, στη συμφιλίωση των κοινοτήτων, στην αδελφοσύνη των λαών έκανε λόγο η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη: «Πρόκειται για μια χειρονομία με έντονο θρησκευτικό, αλλά και πολιτικό συμβολισμό, ο οποίος αντανακλά την βαθιά ηθική πεποίθηση ότι το ίδιο το χάσκον και ακρωτηριασμένο μνημείο αξιώνει την επιστροφή των αρχιτεκτονικών γλυπτών μελών του, προκειμένου να επανακτήσει την ενιαία και αδιαίρετη φυσική, αισθητική και νοηματική του οντότητα».

Η υπουργός αναφέρθηκε επίσης και στην «καθοριστική», όπως την χαρακτήρισε, συμβολή του Οικουμενικού Πατριάρχη κκ. Βαρθολομαίου στην πραγματοποίηση της δωρεάς. «Ο Πατριάρχης, πριν διατυπωθεί το επίσημο αίτημα του Μουσείου της Ακρόπολης, παρακάλεσε ο ίδιος, επρέσβευσε προς τον Πάπα, έστειλε απεσταλμένο στο Βατικανό τον Γέροντα Χαλκηδόνος, και ο Ποντίφικας ανταποκρίθηκε στην παράκλησή του. Έτσι, εκδήλωσε την ειλικρινή του επιθυμία να ακολουθήσει τον δρόμο της οικουμενικής αλήθειας».

Από την πλευρά του ο Επίσκοπος Μπράιαν Φάρελ, αφού μετέφερε τους χαιρετισμούς του Πάπα Φραγκίσκου, αποκάλυψε. «Είναι αλήθεια ότι δεν μπορούσε κανείς να αναλογιστεί πόση ικανοποίηση θα προσέφερε στον ελληνικό λαό αυτή η πρωτοβουλία και είμαστε βαθιά συγκινημένοι που συμμετέχουμε σε αυτό το ιστορικό γεγονός».

Η γενναιόδωρη απόφαση του πάπα Φραγκίσκου να δωρίσει στην Ελλάδα, μέσω του αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου, τα τρία πολύτιμα θραύσματα, «ως ουσιαστική απόδειξη της ειλικρινούς επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας για την μαρτυρία της αλήθειας» δημοσιοποιήθηκε στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου.

Το πρώτο θραύσμα ανήκει σε άλογο του τέθριππου της Αθηνάς, το δεύτερο είναι μια κεφαλή εφήβου και αποτυπώνει πρόσωπο των γλυπτών που βρισκόταν έξω από το σηκό του ναού και έφερε άρτο, που προσέφεραν κατά τα Παναθήναια ενώ το τρίτο αφορά σε μια ανδρική κεφαλή με γένια, η οποία ανήκει στη νότια μετόπη, όπου απεικονιζόταν η Κενταυρομαχία.

Ολόκληρη η ομιλία της Λίνας Μενδώνη

«Είναι ιδιαίτερα μεγάλη η τιμή και η χαρά μας, που μαζί σας, υποδεχόμαστε σήμερα, εδώ, στην αίθουσα του Παρθενώνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης, τους Σεβασμιώτατους Monsignor Brian Farrell και Monsignor Andrea Palmieri, Γραμματέα και υπογραμματέα του Ποντιφικού Συμβουλίου για την προώθηση της Χριστιανικής Ενότητος, καθώς και την καθηγήτρια Barbara Jatta, Διευθύντρια Μουσείων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Βατικανού, εις εκπλήρωση και ολοκλήρωση της δωρεάς του Πάπα Φραγκίσκου προς την Εκκλησιαστική Αρχή της Ελλάδας, των τριών θραυσμάτων από τη ζωφόρο, τη μετόπη και το αέτωμα του Παρθενώνα, τα οποία φυλάσσονταν, από τον 19ο αιώνα, στις πολύτιμες συλλογές των Μουσείων του Βατικανού.

Η μοναδικής σημασίας και σπουδαιότητος πνευματική και φιλάδελφος χειρονομία της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Φραγκίσκου προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο, δείχνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στο διάλογο, στην ειρήνη, στη συμφιλίωση των κοινοτήτων, στην αδελφοσύνη των λαών.

Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Καρδινάλιος Fernando Vérgez Alzaga, πρόεδρος του Κυβερνείου του Κράτους της πόλης του Βατικανού, ο άνθρωπος που ανέλαβε να διεκπεραιώσει την επιθυμία του Ποντίφικα, πριν 15 μέρες στην τελετή υπογραφής του πρωτοκόλλου της δωρεάς «η πιο σημαντική αξία αυτής της πράξης είναι, να δούμε για άλλη μια φορά, πώς οι συλλογές τέχνης του Πάπα, γίνονται προνομιακό σημείο φιλίας μεταξύ λαών, θρησκειών, Εκκλησιών, ξεπερνώντας όλα τα εμπόδια».

Γνωρίζοντας τα όσα προηγήθηκαν της ιστορικής απόφασης του Πάπα Φραγκίσκου, επιτρέψτε μου να επισημάνω πόσο καθοριστική ήταν η συμβολή του Οικουμενικού Πατριάρχη κκ. Βαρθολομαίου. Οι ευχαριστίες μας στο πρόσωπό του είναι ευγνώμονες και διαρκείς.

Όταν ο όποιος ιστορικός αποκτήσει στο μέλλον πρόσβαση στα προσωπικά αρχεία των δύο Προκαθημένων θα μπορέσει να αποδώσει τις λεπτομέρειες.

Ο Πατριάρχης, πριν διατυπωθεί το επίσημο αίτημα του Μουσείου της Ακρόπολης, παρακάλεσε ο ίδιος, επρέσβευσε προς τον Πάπα, έστειλε απεσταλμένο στο Βατικανό τον Γέροντα Χαλκηδόνος, και ο Ποντίφικας ανταποκρίθηκε στην παράκλησή του. Ετσι, εκδήλωσε την ειλικρινή του επιθυμία να ακολουθήσει τον δρόμο της οικουμενικής αλήθειας.

Πρόκειται για μια χειρονομία με έντονο θρησκευτικό, αλλά και πολιτικό συμβολισμό, ο οποίος αντανακλά την βαθιά ηθική πεποίθηση ότι το ίδιο το χάσκον και ακρωτηριασμένο μνημείο αξιώνει την επιστροφή των αρχιτεκτονικών γλυπτών μελών του, προκειμένου να επανακτήσει την ενιαία και αδιαίρετη φυσική, αισθητική και νοηματική του οντότητα.

Το δημιούργημα του Φειδία, ο γλυπτός διάκοσμος του Παρθενώνα, εκπέμπει ασύγκριτη δύναμη, τελειότητα και ομορφιά. Αυτή τη μοναδική σύνθεση της Δημιουργίας, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας η Ανθρωπότητα δικαιούται να δει στην ολότητά της.

Περίπου 10 μήνες πριν, η Ανεξάρτητη Περιφερειακή Κυβέρνηση της Σικελίας και το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας είχαν προβεί σε μια ανάλογη κίνηση, επίσης υψηλής αξίας και συμβολισμού, αποδίδοντας στην Αθήνα ες αεί το θραύσμα Fagan, το οποίο έχει επανενωθεί στη ζωφόρο. Οι πρωτεργάτες αυτής της πρωτοβουλίας, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σικελικής Ταυτότητας Αλμπέρτο Σαμονά και η Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου A. Salinas του Παλέρμο Δρ Caterina Greco είναι σήμερα μαζί μας τιμώντας τον πνευματικό και φιλάδελφο χαρακτήρα της παπικής χειρονομίας προς την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος.

Οι δύο αυτές πρωτοβουλίες, οι δύο αυτές πράξεις, δείχνουν τον δρόμο προς πάσα κατεύθυνση. Πως μπορούν να επανενωθούν στον Παρθενώνα τα αναπόσπαστα μέλη του, επουλώνοντας τα τραύματα που βάρβαρα χέρια προκάλεσαν πολλά χρόνια πριν.

Η ευγνωμοσύνη μας προς τον Πάπα Φραγκίσκο για την ιστορική και γενναιόδωρη απόφασή του είναι διαρκής και για πάντα.

Τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο κκ. Ιερώνυμο ευχαριστούμε από καρδιάς για τον ενθουσιασμό και την απόλυτη σύμπραξή του στην επανένωση των τριών θραυσμάτων με τα παρθενώνeια γλυπτά του Μουσείου της Ακρόπολης.

Η χειρονομία του Ποντίφικα έρχεται αρωγός στο δίκαιο και ηθικό αίτημα σύμπαντος του ελληνικού λαού, αλλά και στην εργώδη προσπάθεια της Ελληνικής Κυβέρνησης και προσωπικά του Πρωθυπουργού, για οριστική επιστροφή και επανένωση του συνόλου των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα.