Θεσσαλονίκη: Πορεία Μνήμης για τα θύματα του ναζισμού, του φασισμού και του αντισημιτισμού
“Με την «πορεία μνήμης» τιμάμε τα θύματα του ναζισμού, του φασισμού, του αντισημιτισμού, συμμετέχουμε στο πένθος των απογόνων τους, αφουγκραζόμαστε τον αποκαλυπτικό λόγο των ελάχιστων επιζώντων, ενώνουμε τη φωνή μας μαζί με τους χιλιάδες πολίτες που πορεύονται στην ίδια διαδρομή, από τα γκέτο στον σιδηροδρομικό σταθμό, κάνοντας πράξη το πανανθρώπινο σύνθημα ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ», επισήμανε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία συμμετείχε στην Πορεία Μνήμης, από την πλατεία Ελευθερίας μέχρι τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, 80 χρόνια μετά την αναχώρηση του πρώτου τρένου με Εβραίους για το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου.
«Βρισκόμαστε εδώ, στον απόηχο της τραγωδίας των Τεμπών, την οποία ολόκληρη η ελληνική κοινωνία βιώνει με αισθήματα βαθιάς συντριβής, για να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη ενός από τα πλέον επαίσχυντα και οδυνηρά συμβάντα του 20ου αιώνα”, είπε στην ομιλία της η κ. Σακελλαροπούλου και συνέχισε: “Ξεκινώντας από την πλατεία Ελευθερίας, τόπο εξευτελισμού και απάνθρωπης μεταχείρισης των Ελλήνων Εβραίων, πορευθήκαμε σιωπηλοί ως τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, από όπου στις 15 Μαρτίου του 1943 αναχώρησε η πρώτη αμαξοστοιχία για το στρατόπεδο εξόντωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου.
Ήταν μόνο μία από τις πολλές αμαξοστοιχίες που μετέφεραν σταδιακά και κάτω από άθλιες συνθήκες, μέσα σε βαγόνια μεταφοράς ζώων, περίπου 46.000 Εβραίους συμπολίτες μας στα ναζιστικά στρατόπεδα της φρίκης. Από αυτούς, στην αγαπημένη «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων», όπου οι Σεφαραδίτες πρόγονοί τους βρήκαν φιλόξενο καταφύγιο τον 15ο αιώνα, επέστρεψαν λιγότεροι από 2.000. Εκδηλώσεις μνήμης όπως η σημερινή είναι απαραίτητες ώστε να προβάλλονται, έστω με καθυστέρηση, τα πραγματικά γεγονότα της σύλληψης, του εκτοπισμού και τελικά της εξόντωσης των Εβραίων αδελφών μας. Γεγονότα αποτρόπαια που σφράγισαν τη ζωή της πόλης και άλλαξαν βίαια την πλούσια πολυπολιτισμική της ταυτότητα. Και είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι, ιδίως τα τελευταία χρόνια, η Θεσσαλονίκη έχει αναγνωρίσει το μερίδιο της ευθύνης που της αναλογεί και έχει ρητά καταδικάσει τα σφάλματα του παρελθόντος, σε μια προσπάθεια να επουλώσει το ιστορικό τραύμα”.
Μαργαρίτης Σχοινάς: «Η δημιουργία ενός Δικτύου Τόπων όπου συνέβη το Ολοκαύτωμα, βασικός στόχος της Ε.Ε»
“Η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού «Δικτύου τόπων όπου συνέβη το Ολοκαύτωμα» είναι μια από τις βασικές δράσεις της Στρατηγικής μας για το αμέσως επόμενο διάστημα”, τόνισε ο αντιπρόεδρος της ευρωπαϊκής επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, κατά την ομιλία του στην τελετή που έγινε στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό μετά την πορεία μνήμης για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την αναχώρηση του πρώτου συρμού για το ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης ‘Άουσβιτς- Μπίρκεναου, όπου εξοντώθηκαν 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίοι.
“Πεποίθηση και στόχος μου είναι τοποθεσίες όπως αυτή που βρισκόμαστε σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, και όπως το Μουσείο Ολοκαυτώματος, που θα δεσπόζει σύντομα εδώ, να γίνουν μέρος του Δικτύου αυτού και να αναδειχθούν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι το ιστορικό μας χρέος απέναντι σε όσους χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης”, είπε ο κ. Σχοινάς, ενώ αναφερόμενος στη σημερινή συγκυρία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία υπογράμμισε:
“Η Ευρώπη κι ο Ευρωπαϊκός Τρόπος Ζωής δεν θα επιτρέψουν την επανάληψη του φαινομένου που βαραίνει την ιστορία μας. Κι όσοι ακόμα σήμερα σχετικοποιούν το Ολοκαύτωμα, προσπαθώντας ή τολμώντας να εξισώσουν τον ναζισμό με τον περήφανο αγώνα του Ουκρανικού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία, να ξέρουν ότι θα έχουν πολλούς λογαριασμούς να εξοφλήσουν. Με την Ιστορία, τη Δικαιοσύνη, αλλά και τα Διεθνή Δικαστήρια και τον Ανθρωπισμό. Όπως τότε η Νυρεμβέργη, έτσι και τώρα η Χάγη περιμένει όσους νομίζουν ότι μπορεί να γίνουν δήμιοι της ιστορίας. Αυτές είναι οι σπουδαιότερες παρακαταθήκες που μπορούμε να αφήσουμε στην επόμενη γενιά”.
“Ως αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, ως Έλληνας και ως Θεσσαλονικιός είμαι περήφανος που η ευρωπαϊκή στρατηγική για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και τη διαφύλαξη της Εβραϊκής ζωής, για την οποία σας μίλησα από το βήμα αυτό πριν ένα χρόνο, ήδη αρχίζει να παράγει αποτελέσματα και γίνεται πηγή έμπνευσης για αντίστοιχες πρωτοβουλίες και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού”, επισήμανε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν”.
Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει περίπου100 στοχευμένες δράσεις από τις οποίες οι μισές έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Όπως είπε, στις 19 Απριλίου συμπληρώνονται 80 χρόνια από την εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας, που έγινε σύμβολο της εβραϊκής αντίστασης κατά της βαρβαρότητας του ναζιστικού καθεστώτος.
“Η εβραϊκή ζωή ήταν, είναι και θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι των ευρωπαϊκών κοινωνιών και του Ευρωπαϊκού Τρόπου ζωής. Τα τελευταία χρόνια, πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν γίνει μάρτυρες μιας αναβίωσης της εβραϊκής ζωής και επανασύνδεσης με την εβραϊκή τους παράδοση – με την πόλη μας, τη Θεσσαλονίκη, να αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα”.
Ο κ. Σχοινάς χαιρέτισε την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης ότι η προετοιμασία ενός εθνικού σχεδίου δράσης, εναρμονισμένου με την ευρωπαϊκή στρατηγική έχει ήδη δρομολογηθεί.
Χαιρέτισε, επίσης, την πρόοδο που επετεύχθη κατά το τελευταίο διάστημα στις διαδικασίες για την ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος της Θεσσαλονίκης, για το οποίο είπε ότι είναι ένα σύμβολο με σημασία και ακτινοβολία που ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια της Ελλάδας.
Για το Ολοκαύτωμα και τα θύματα της Εβραϊκής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης ο κ. Σχοινάς ανέφερε τα εξής:
“Στις 26 Ιανουαρίου 2023, σε μια ιστορική ειδική συνεδρία αφιερωμένη στη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, Ο Πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζογκ, από το βήμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επέλεξε να συμπυκνώσει την ασύλληπτη φρίκη της καταδίωξης και εξόντωσης έξι εκατομμυρίων Εβραίων στο πρόσωπο ενός Έλληνα. Του μοναδικού τότε Εβραίου κατοίκου της Λέρου, Δανιήλ Ραχαμίμ. Τέτοιο ήταν το μένος των Ναζί, που και για έναν άνθρωπο μονάχα έστειλαν ένα καράβι στο ακριτικό νησί. Είχαν προηγηθεί άλλα. Απ’ τα καράβια, τους στοίβαξαν στα τρένα. Προορισμός, η κόλαση του ‘Αουσβιτς. Δεν ξεχνάμε. Μας του θυμίζει ο συμπολίτης μας Λεόν Σαλτιέλ, μέσα από το συγκλονιστικό του βιβλίο «Μη με ξεχάσετε», με τις τελευταίες επιστολές τριών Εβραίων μητέρων προς τους γιούς τους, λίγο πριν την αναχώρησή τους για τα κολαστήρια. Η Σαρίνα Σαλτιέλ, η Ματίλντα Μπαρούχ, η Νεάμα Καζές δε μας αφήνουν να τις ξεχάσουμε. Δεν επαναπαυόμαστε. Στεκόμαστε απέναντι σε κάθε σύγχρονη μορφή αντισημιτισμού και μισαλλοδοξίας. Θυμόμαστε και εμπνεόμαστε από τους Εβραίους, ανά την Ευρώπη, που αντιστάθηκαν”.