Μία αποχώρηση, πολλές ερμηνείες, έξι συμπεράσματα…

Δεδομένης και γνωστής της ιδιοσυγκρασίας του Κώστα Καραμανλή, καθώς και της αίσθησης χιούμορ που έχει, πιθανώς απολαμβάνει από το απόγευμα της Τρίτης τις “ερμηνείες” που επιχειρούνται να δωθούν σχετικά με την απόφασή του να αποχωρήσει από το κοινοβουλευτικό προσκήνιο. Όπως και να θυμώνει με τις διαρροές για το “εθιμοτυπικό” και το περιεχόμενο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του με τον πρωθυπουργό, τις οποίες κάποιοι χρησιμοποίησαν για να τον απαξιώσουν.

Τίποτε απ΄ όλα αυτά δεν έχει μεγάλη σημασία. Η ιστορία και η συγκυρία έχουν ήδη αναλάβει τον ρόλο τους και οι προσεκτικοί παρατηρητές -είτε συνομιλούσαν μαζί του, είτε όχι- μπορούν να αντιληφθούν περισσότερα απ΄ όσα λέγονται. Ο λόγος, άλλωστε, δεν ήταν ποτέ, μετά το 2009, το δυνατό του σημείο, συνήθως έλεγε περισσότερα δια της σιωπής του, ενίοτε και μέσω ελάχιστων ανθρώπων που εμπιστεύεται.

Οι αποχωρήσεις πρώην πρωθυπουργών από την ενεργό πολιτική σκηνή αφήνουν πάντοτε ένα πολιτικό αποτύπωμα. Δεν συνιστούν μόνο την ωρίμανση ενός συνταξιοδοτικού αιτήματος, ιδιαίτερα με τους καθ΄ ημάς κανόνες που τους επιτρέπουν να εκλέγονται ανεμπόδιστα και όσο το επιθυμούν. Έτσι και η αποχώρηση του Κώστα Καραμανλή αφήνει το δικό της πολιτικό αποτύπωμα.

Το εάν ήταν καλός ή μέτριος πρωθυπουργός έχει αποτελέσει αντικείμενο εμβριθών αναλύσεων και αντιφατικών -άλλοτε θαυμασμός, άλλοτε χλευασμός- προσεγγίσεων. Έχει κριθεί, άλλωστε.

Η στιγμή της αποχώρησης έχει αναμφίβολα την σημασία της:

–Το τελευταίο διάστημα δημοσιεύτηκαν, για παράδειγμα, διαρροές ότι το Μέγαρο Μαξίμου είχε αλλάξει άποψη, κι ενώ επιζητούσε παλαιότερα την αποστράτευση των δύο πρώην πρωθυπουργών της Ν.Δ ως ένα σήμα ανανέωσης, τελικώς επιδίωκε την συστράτευσή τους στο προσκλητήριο ενότητας της παράταξης ενόψει της κρίσιμης και αβέβαιης διπλής εκλογικής αναμέτρησης. Τα σχετικά δημοσιεύματα θεωρούσαν περίπου βέβαιη την αποδοχή της πρόσκλησης από τον Κώστα Καραμανλή και, όπως προέκυψε, διαψευστηκαν παταγωδώς.

–Κι επειδή η σημειολογία έχει αξία, η αποχώρηση Καραμανλή συμπίπτει με την εθελοντική (;) επιστράτευση του Γιώργου Καρατζαφέρη! Πριν περίπου 15 χρόνια -όταν είχε τεθεί το θέμα- ο τότε πρωθυπουργός, συναινούσης ηχηρά και της Ντόρας Μπακογιάννη, απέρριψε με κατηγορηματικό τρόπο τις προτάσεις συνεργασίας της Ν.Δ με τον ΛΑΟΣ, με την φράση “δεν συνεργάζομαι με τα άκρα”.

–Ο Κώστας Καραμανλής έχει εισέλθει σε φυγόκεντρη πορεία εδώ και πολύ καιρό, ωστόσο ήταν το σκάνδαλο των υποκλοπών που επιτάχυνε τις εξελίξεις. Η ομιλία του στα Ανώγεια, τον Αύγουστο, εκνεύρισε πολλούς, ο ίδιος δε περιέγραψε τις κατευθυντήριες γραμμές των ενδεδειγμένων κυβερνητικών χειρισμών και ανέμενε τα σχετικά. Καθώς περνούσε ο χρόνος και οι αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις διαδέχονταν η μία την άλλη, η πρόθεση αποχώρησης κατέστη βέβαιη και αναγκαία. Δεδομένου, μάλιστα, ότι ένας Καραμανλής δεν θα έθετε ποτέ σε κίνδυνο την συνοχή της παράταξης αλλά και κατανοώντας πως η συγκολλητική ουσία της εξουσίας καταργεί τους εσωκομματικούς διαχωρισμούς σε στρατόπεδα, ακόμα και τα τοτέμ. Κανείς εξ όσων επικαλούνται και νέμονται τον (δήθεν) “καραμανλισμό” δεν θα άφηνε μια υπουργική, βουλευτική, ή και κομματική θέση για να κυνηγήσει ρομαντικούς ανεμόμυλους. Ο πρώην πρωθυπουργός γνωρίζει πολύ καλά, και έναν προς έναν όσους έχουν μετατρέψει την “εκπροσώπησή” του σε …καριέρα, όπως και το ότι η παράταξη είναι επί δεκαετίες μια βιομηχανία διακυβέρνησης που ζει όσο δουλεύουν τα φουγάρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεκάδες υπουργοί και βουλευτές της Ν.Δ ανάρτησαν χθες στα social media φωτογραφίες τους με τον Κώστα Καραμανλή, επί μήνες, όμως, που εκπέμπει ηχηρά μηνύματα σχετικά με τις υποκλοπές ελαχιστότατοι από αυτούς είχαν το θάρρος να συνταχθούν. Δρυός πεσούσης…

–Στο ερώτημα εάν η αποχώρηση Καραμανλή δημιουργεί πρόβλημα στη Ν.Δ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη ενόψει των εκλογών, η απάντηση είναι μάλλον αρνητική. Ο πρωθυπουργός θα κερδίσει ή θα χάσει με τον δικό του πολιτικό εξοπλισμό, για όσα έπραξε ή δεν έπραξε, και είναι λάθος να ισχυριστεί κανείς ότι η συμμετοχή του πρώην πρωθυπουργού στο ψηφοδέλτιο της Α’ Θεσσαλονίκης θα άλλαζε πανελλαδικά τα δεδομένα.

–Υπάρχει, όμως, κάτι τελευταίο: Η αποχώρηση Καραμανλή από την Βουλή σηματοδοτεί και την επισημοποίηση της αλλαγής της ταυτότητας της Ν.Δ. Πλεονάζουν πιά εκείνοι που ο πρώην πρωθυπουργός δεν θεωρούσε “σαρξ εκ της σαρκός”, έχουν μάλιστα αποκτήσει τεράστια επιρροή και βάζουν την δική τους σφραγίδα. Μπορεί να έχει μείνει ως φορέας του ονόματος ο εξάδελφός του (του Αχιλλέως), γίνεται, όμως, αντιληπτό πως ο συμβολισμός της απουσίας είναι ισχυρός.

–Οι εκλογές θα είναι μία καμπή: εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κερδίσει και είναι για δεύτερη φορά πρωθυπουργός, η αποχώρηση Καραμανλή θα παραμείνει μία στιγμή ιστορίας χωρίς αντανάκλαση στο σήμερα, εάν χάσει, ή έστω κερδίσει δύσκολα και οριακά, η εξ αποστάσεως απουσία-παρουσία Καραμανλή θα αποκτήσει πιθανώς αξία. Και αρκετοί ίσως προσέρχονται στο “μαντείο των Δελφών” για κάποιο “χρησμό”.