Σκηνές ολέθρου, με τον αριθμό των νεκρών να ανεβαίνει συνταρακτικά – Σοροί στους δρόμους – Το έγκλημα της “αμνηστίας” της κυβέρνησης Ερντογάν (εικόνες)

Οι ελπίδες για εντοπισμό επιζώντων στα χαλάσματα εξανεμίζονται πλέον. Ο αριθμός των νεκρών, είχε ξεπεράσει τις 23.000, όμως υπάρχουν φόβοι ότι στο επόμενο διάστημα να ανέβει κατακόρυφα. Ήδη σε πολλές περιοχές της Τουρκίας που επλήγησαν, τα νεκροταφεία έχουν γεμίσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το νεκροταφείο Nurdağı στην επαρχία Γκαζίαντεπ. Οι φρεσκοσκαμμένοι τάφοι έχουν λευκές ταφόπλακες, με μόνο αναγνωριστικό στοιχείο κομμάτια σκισμένου υφάσματος που συγκεντρώνονται από τα ρούχα των θυμάτων.

Στο δρόμο, δεκάδες πτώματα βρίσκονται στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο σε μια σειρά από φορτηγά, περιμένοντας να ταφούν. Τουλάχιστον πέντε ιμάμηδες έσπευσαν στο Nurdağı για να τελέσουν μαζικές κηδείες, μερικές φορές για έως και 10 θύματα ταυτόχρονα. Οι αξιωματούχοι έφεραν φέρετρα από γειτονικά χωριά και μέχρι την Κωνσταντινούπολη για να τοποθετήσουν τους αμέτρητους νεκρούς.

“40% των ανθρώπων που ζούσαν σε αυτή την πόλη μπορεί να έχουν σκοτωθεί”, είπε στον Guardian ο Sadık Güneş, ιμάμης στο Nurdağı. Το σπίτι του ήταν δίπλα στο τζαμί, το οποίο κατέρρευσε. Χωρίς να υπάρχει χώρος για τις προσευχές τους, οι μαζικές κηδείες στο Nurdağı και την υπόλοιπη νότια Τουρκία τελούνται σε εξωτερικούς χώρους.

• “Έχω χάσει το μέτρημα των σορών που έχουμε θάψει από τη Δευτέρα”, είπε ο Güneş. “Φτιάξαμε μια επέκταση στο νεκροταφείο. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι κάτω από τα συντρίμμια. Θα θάψουμε και αυτούς μόλις ανακτηθούν. Θάβουμε τα πτώματα ακόμη και αργά το βράδυ με τη βοήθεια πολιτών που έρχονται να μας βοηθήσουν”.

Εν αναμονή της άφιξης των ιατροδικαστών και των εισαγγελέων, οι κάτοικοι ορισμένων πόλεων της Τουρκίας έχουν στοιβάξει πτώματα σε γήπεδα ή σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, προκειμένου να δώσουν στους συγγενείς την ευκαιρία να αναγνωρίσουν γρήγορα τα αγαπημένα τους πρόσωπα πριν τους χορηγηθεί πιστοποιητικό θανάτου.

Στο Kahramanmaraş, οι υπάλληλοι έκτακτης ανάγκης συνεχίζουν να “χτενίζουν” τα συντρίμμια, βρίσκοντας συχνά μόνο μέρη σώματος. Μια υπάλληλος έκτακτης ανάγκης περιέγραψε πώς προσπάθησε να αναγνωρίσει ένα κομμένο χέρι, δείχνοντάς το στις οικογένειες των πενθούντων με την ελπίδα να χρησιμοποιήσει το χρώμα του εναπομείναντος βερνικιού νυχιών για να βάλει ένα όνομα στον νεκρό.

“Εδώ ζούσα”, είπε ο Sadi Uçar, δείχνοντας το κατεστραμμένο σπίτι του. «Ήταν ένα καινούργιο διαμέρισμα. Μόλις αγοράσαμε αυτά τα δύο σπίτια πριν από μερικές εβδομάδες. Ένα για την οικογένεια και τα παιδιά μου, ένα για τον πατέρα και τη μητέρα μου. Η μητέρα και ο πατέρας μου έμεναν δύο κτίρια μακριά. Υποτίθεται ότι θα μετακόμιζαν στον επάνω όροφο αυτή την εβδομάδα. Βάλαμε τις κουρτίνες με τη μητέρα μου πριν από λίγες μέρες. Μετά τον σεισμό, το σπίτι της μαμάς και του μπαμπά μου κατέρρευσε”.

Και πρόσθεσε: «Έσκαψα τα ερείπια με τα χέρια μου και έβγαλα τη μητέρα και τον πατέρα μου. Μετά, έπρεπε να τα θάψω και με τα χέρια μου».

Πολλοί αδυνατούν να καταλάβουν γιατί αυτή η φυσική καταστροφή, για την οποία η Τουρκία υποτίθεται ότι προετοιμαζόταν για πάνω από 20 χρόνια, προκάλεσε τέτοια ερείπωση στα κτίρια και τις υποδομές. Όπως αναφέρει σε εκτενές ρεπορτάζ του το BBC, τα κτίρια με τις σύγχρονες μεθόδους κατασκευής θα έπρεπε να αντέξουν σεισμούς αυτής της έντασης και οι αντισεισμικοί κανονισμοί μετά τις προηγούμενες καταστροφές στη χώρα θεωρητικά θα έπρεπε να διασφαλίζουν την αντοχή των κατασκευών.

Όπως σημειώνει το BBC, η κυβέρνηση Ερντογάν στην Τουρκία χορήγησε κατά διαστήματα «κατασκευαστικές αμνηστίες» -η τελευταία το 2018- εξαιρώντας στην πράξη από την καταβολή προστίμου κτίρια που ανεγέρθηκαν χωρίς τα απαραίτητα πιστοποιητικά ασφαλείας. Υπογραμμίζει μάλιστα ότι το 2018 περισσότερα από τα μισά από κτίρια της Τουρκίας είχαν κτιστεί κατά παράβαση των οικοδομικών κανονισμών.

• Ενδεικτικές της ισχύος του ολέθριου σεισμού μεγέθους 7,8 Ρίχτερ στην Τουρκία είναι οι εικόνες που κατέγραψαν οι δορυφόροι της Maxar Technologies. 

Οι εν λόγω εικόνες αποτυπώνουν περιοχές πριν και μετά τον σεισμό τής 6ης Φεβρουαρίου.

Στην πόλη Νουρνταγί στην επαρχία Καζιαντέπ, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, οι οροφές πολλών κτιρίων έχουν καταρρεύσει ενώ πολλές είναι οι δομές που έχουν ισοπεδωθεί πλήρως.

Οι εικόνες καταγράφουν επίσης τα λευκά αντίσκηνα έκτακτης ανάγκης που στήθηκαν για τους σεισμοπαθείς, καθώς και τη συμφόρηση που σημειώθηκε σε μία από τις κεντρικές αρτηρίες τής Νουρνταγί, τις ώρες που διαδέχτηκαν την κύρια δόνηση. 

H Υπηρεσία διαχείρισης καταστροφών της Τουρκίας ανέφερε, σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, πως τα κτίρια που έχουν καταρρεύσει, ανέρχονται σε 11.342, εκ των οποίων επιβεβαιωμένα τα 5,775. Στη Νουρντάγι, κατέρρευσαν πολλά από τα ψηλότερα κτίσματα της περιοχής. 

Σε κάποιες από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές του Νουρνταγί, οι δρόμοι ήταν μπλοκαρισμένοι από ασθενοφόρα και οχήματα έκτακτης ανάγκης. 

Είναι χαρακτηριστικές οι εικόνες επίσης από την πόλη Αλεξανδρέττα. Το βίντεο ανέβασε στο YouTube το κανάλι TRT. Ολόκληρη η πόλη φαίνεται να έχει πλημμυρίσει και οι δρόμοι να έχουν μετατραπεί σε ποτάμια. Πολλά κτίρια έχουν καταρρεύσει. Ακόμα, στο βάθος διακρίνεται πυκνός καπνός από το λιμάνι, όπου ξέσπασε μεγάλη φωτιά μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου.

Η εικόνα στη Συρία

Στην περιοχή Αφρίν στη βορειοανατολική Συρία, επεκτάθηκε ένα νεκροταφείο με αυτοσχέδιους ομαδικούς τάφους. Στη νότια τουρκική πόλη Osmaniye, ένα νεκροταφείο γέμισε, ενώ έξω από το Kahramanmaras, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, ένα αυτοσχέδιο νεκροταφείο γέμισε με τόσα πτώματα που ξύλινες σανίδες και τσιμεντόλιθοι που συγκεντρώθηκαν από τα συντρίμμια έπρεπε να χρησιμεύσουν ως επιτύμβιες στήλες.

Στο Jinderes, στη βορειοδυτική Συρία, μια πόλη γεμάτη ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου, πρόσφυγες που είχαν επιζήσει από βομβαρδισμούς και επιθέσεις με χημικά αέρια, αναγκάστηκαν να τρέξουν ξανά για να σωθούν καθώς κατέρρευσαν κτίρια.

Όταν ο πρώτος σεισμός χτύπησε τα ξημερώματα της Δευτέρας, ο Abu Majed al-Shaar ξύπνησε καθώς το έδαφος σείστηκε βίαια, χτυπώντας το κεφάλι του στον τοίχο. Άρπαξε όσα παιδιά του βρήκε και κατέβηκε τρέχοντας τις σκάλες στο δρόμο.

«Υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι στους οποίους δεν μπορούσα να πάω», είπε. «Υπάρχουν μόνο δύο επιζώντες από την ευρύτερη οικογένειά μας. Χάσαμε πολλά μέλη της οικογένειας».

«Οι αναμνήσεις έτρεξαν πίσω όταν καταστράφηκε ολόκληρη η πόλη, ένιωσα την ίδια ακριβώς κατάσταση και μου θύμισε τα επτά αδέρφια μου που πέθαναν σε κατάρρευση κτιρίου μετά από αεροπορική επιδρομή που έπληξε το κτήριο μας», είπε. «Και τώρα, όταν έπρεπε να σκάψουμε στα ερείπια για τον άλλο αδερφό μου και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς μας, ράγισε η καρδιά μου ξανά“.

Ο Yasser Abu Ammar, μέλος της Συριακής Πολιτικής Άμυνας, γνωστός ως Λευκά Κράνη, μια ομάδα που εργάζεται για χρόνια για να βγάλει ανθρώπους από τα ερείπια κτιρίων που καταστράφηκαν από αεροπορικές επιδρομές, μπήκε στο Jindires τις ώρες μετά τον πρώτο σεισμό.

Περισσότερα από 100 κτίρια γεμάτα οικογένειες είχαν μετατραπεί σε ερείπια. «Έμεινα έκπληκτος από τη φρίκη της σκηνής», είπε. «Η καταστροφή που έπληξε την πόλη ήταν τρομακτική».

Οι προσπάθειες διάσωσης συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας αλλά επιβραδύνθηκαν από την έλλειψη μηχανημάτων και βοήθειας. Το Ιντλίμπ παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό κλειστό από τον έξω κόσμο έως ότου έξι φορτηγά από τα Ηνωμένα Έθνη έφτασαν στην επαρχία την Πέμπτη, παρέχοντας ζωτικής σημασίας αγαθά ημέρες μετά τον σεισμό.

Σε όλη τη βόρεια Συρία, οι άνθρωποι που ζουν τώρα σε σκηνές στο χιόνι άρχισαν να καίνε ό,τι μπορούσαν για να ζεσταθούν. Τα τρόφιμα και άλλα βασικά αγαθά είναι είδος προς εξαφάνιση.

«Ο κόσμος μας έχει ξεχάσει», είπε ο Mohammed Abu Hamza, ο οποίος είχε εγκαταλείψει την Jindires, δοκιμάζοντας τον εκτοπισμό για δεύτερη φορά αφού δραπέτευσε από την Γκούτα με την οικογένειά του.

«Έχουμε αρκετό φαγητό για να μας κρατήσει για λίγο», είπε. «Αλλά για να ζεσταθούμε, έχουμε λίγο ξύλο που καίμε λίγες ώρες την ημέρα για να μας κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερο. Κάπως έχουμε αφεθεί να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση μόνοι μας».

Σε λίγα σημεία εξακολουθούσαν να βρίσκονταν επιζώντες. Στο Χατάι, ένας 30χρονος άνδρας ανασύρθηκε από τα ερείπια περισσότερες από 100 ώρες μετά τον σεισμό.

Στο δρόμο έξω από το Nurdağı, μια ομάδα ανθρώπων στάθηκε γύρω από μια φωτιά, συγκεντρώθηκε για να βρει τους τελευταίους επιζώντες. «Πριν από λίγο βγάλαμε ένα μικρό κορίτσι από τα ερείπια», είπε ο Suleyman Şahin, ένας από τους διασώστες.

Ωστόσο, τα θαύματα είναι σπάνια. Πολλές οικογένειες είπαν ότι τις πρώτες 24 ώρες μετά τους σεισμούς μπορούσαν να ακούσουν τις αχνές φωνές των συγγενών κάτω από τα συντρίμμια. Μετά, σιγά σιγά, η σιωπή έπεσε πάνω από τους σωρούς από μπετόν και τούβλα που κάποτε ήταν σπίτια και τώρα τάφοι.