Τουρκία: Μικρά θαύματα τρεις μέρες μετά – Πάνω από 21.000 οι νεκροί – Οι 5 πολυκατοικίες που έθαψαν 3000 κατοίκους – Αντιμέτωπος με την οργή ο Ερντογάν

 Ο αριθμός των νεκρών από τους φονικούς σεισμούς σε Τουρκία και Συρία αυξάνεται διαρκώς. Το ψύχος που επικρατεί κάνει ακόμη πιο δύσκολες τις προσπάθειες για την ανεύρεση επιζώντων. Οι έρευνες συνεχίζονται με ειδικά μηχανήματα και επιμονή, ενώ η κατάσταση χαρακτηρίζεται χαοτική. Ειδικοί υποστηρίζουν πως ο αριθμός των αγνοουμένων ανέρχεται ακόμα και σε 180.000 και ενδεικτική είναι η περίπτωση του συγκροτήματος 57 πολυκατοικιών που κατέρρευσε «καταπίνοντας» 3.000 ανθρώπους, εκ των οποίων είναι γνωστή η τύχη μόλις των 210. 

Οι ώρες που περνούν στη Συρία και την Τουρκία είναι εξαιρετικά κρίσιμες, καθώς ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τα σωστικά συνεργεία που δίνουν μάχη για επιζώντες στα συντρίμμια των κτιρίων που κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα μετά τους καταστροφικούς σεισμούς. Υπάρχουν όμως και εκείνες οι εικόνες που δίνουν ελπίδα.

Όπως ένα βίντεο που δημοσιεύει το δίκτυο AlJazeera με τη διάσωση ενός 9χρονου κοριτσιού και του πατέρα του μετά από 80 ώρες που έμειναν παγιδευμένοι στα ερείπια.

Οι ώρες που περνούν στη Συρία και την Τουρκία είναι εξαιρετικά κρίσιμες, καθώς ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τα σωστικά συνεργεία που δίνουν μάχη για επιζώντες στα συντρίμμια των κτιρίων που κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα μετά τους καταστροφικούς σεισμούς. Υπάρχουν όμως και εκείνες οι εικόνες που δίνουν ελπίδα.

• Όπως ένα βίντεο που δημοσιεύει το δίκτυο AlJazeera με τη διάσωση ενός 9χρονου κοριτσιού και του πατέρα του μετά από 80 ώρες που έμειναν παγιδευμένοι στα ερείπια.

Οι νεκροί έχουν ξεπεράσει τις 21.000 μέσα σε τέσσερις ημέρες. Η επόμενη ημέρα μοιάζει ιδιαίτερα δυσοίωνη, καθώς η ανθρωπιστική κρίση είναι προ των πυλών.

Ήδη οι ειδικοί εκφράζουν φόβους για έξαρση των επιδημιών, κρούωντας τον κώδωνα κινδύνου για τη δημόσια υγεία, καθώς εκτός από τους νεκρούς, οι συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων και οι ζημιές στις δομές υγείας δημιουργούν επικίνδυνο συνδυασμό για την εξάπλωση μολυσματικών νόσων, όπως η χολέρα.

Όπως αναφέρουν οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» σε ανακοίνωσή τους, στην περιοχή πολλές δομές υγείας έχουν υποστεί ζημιές, με ορισμένες, όπως το νοσοκομείο στην περιοχή Γιαντάρις, να μην μπορούν να συνεχίσουν την παροχή φροντίδας στους ασθενείς. Δύο μαιευτικές κλινικές που υποστηρίζονται από τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» εκκενώθηκαν λόγω του κινδύνου κατάρρευσης των κτιρίων.

Η οργάνωση σημειώνει ότι οι ανάγκες που υπάρχουν αυτή την στιγμή δεν είναι μόνο ιατρικές. Οι άνθρωποι χρειάζονται στέγη, τροφή, κουβέρτες, ρούχα, θερμαντικά υλικά, κιτ υγιεινής. Επίσης, υπάρχουν ελλείψεις σε καύσιμα, ηλεκτρισμό, επαρκές νερό και σωστές συνθήκες υγιεινής. Πρόκληση επίσης αποτελεί και η πρόσβαση σε ψυχολογική υποστήριξη των πληγέντων από το σεισμό.

Κάτοικος του Καχραμανμαράς, περιμένει να διασωθεί ο σύζυγός της και ακόμα δύο άτομα από τα συντρίμμια και δηλώνει στο OPEN πως υπάρχει ελπίδα διότι «κάποιος βγήκε ζωντανός πριν δύο ώρες. Στην αρχή δεν είχαμε ελπίδα, αλλά όταν βγήκε κάποιος ζωντανός, η ελπίδα μας έγινε ακόμα πιο λαμπρή. Περιμένουμε νέα, αν είναι νεκροί ή ζωντανοί για να ανακουφιστούμε».

Απέναντι από κατεστραμμένα κτήρια, βρίσκονται δεκάδες άνθρωποι που αγωνιούν για συγγενείς, φίλους και γνωστούς που αγνοούνται. Κάτοικος της πόλης βρισκόταν στην κεντρική οδό Τραπεζούντος, όπου πολλά κτήρια ισοπεδώθηκαν από τη μανία του «Εγκέλαδου»: «Ολα βρίσκονται σε πολύ κακή κατάσταση. Προσπαθούμε να βγάλουμε τον ξάδερφό μου από τα συντρίμμια. Με τη θέληση του Θεού θα τον βγάλουμε έξω. Ηταν μια 5μελης οικογένεια, ένας είναι ζωντανός και τον βγάλαμε εχθές». Σε ερώτηση για το αν έχει ελπίδα απάντησε: «δυστυχώς δεν έχω».

Με λυγμούς ακόμα μία κάτοικος είπε πως «σταμάτησαν τις εργασίες, ήταν ήδη πολύ ανεπαρκείς. Είμαστε εδώ τρεις μέρες, αυτό είναι ντροπή. Δεν έχει έρθει κανείς. Μας είπαν ότι υπάρχει μεγάλη υποστήριξη, ότι όλοι εργάζονται σκληρά. Θα είχαμε βρει τον αδερφό μου, θα είχαμε βρει την αδερφή μου, την κουνιάδα μου, τον κουνιάδο μου, την οικογένειά μου! Υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι αβοήθητοι! Σκάβουμε με τα νύχια μας και αναρωτιόμαστε αν θα βρούμε τίποτα, αν θα ανακαλύψουμε κάποιο από τα πράγματά τους. Κανείς δεν μας καταλαβαίνει. Η ανθρωπότητα και αυτή, πέθανε μαζί τους».

Οι κάτοικοι της Αλεξανδρέττας (Ισκεντερούν) είναι τρομερά απογοητευμένοι για τη βοήθεια που τους παρέχουν οι Αρχές αφού οι άστεγοι παραμένουν στους δρόμους, ανάβοντας φωτιές, περιμένοντας ένα νέο για τους εγκλωβισμένους συγγενείς τους. «Δεν έχουμε σκηνή. Καθόμαστε εδώ, τέσσερις ημέρες εδώ στη φωτιά. Δεν ξέρουμε τι θα κάνουμε» είπε κάτοικος στον ΣΚΑΙ. «Περιμένουμε τους συγγενείς μας. Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία», λέει ένας άνδρας. 

Στην Αλεξανδρέττα και στην Αντιόχεια έχουν καταρρεύσει ολόκληρες γειτονιές. Σε μία πολυκατοικία, τα σωστικά συνεργεία σκάβουν με τα χέρια, στον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας που βρέθηκε στην κορυφή. Ωστόσο όσο περνούν οι ώρες εξανεμίζονται οι ελπίδες για επιζώντες. Αξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι στην Αλεξανδρέττα καταστράφηκαν τα νεόδμητα κτήρια στο κέντρο, ενώ έχουν ισοπεδωθεί ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα.

Στην Αλεξανδρέττα βρισκόταν το συγκρότημα με τα 600 διαμερίσματα και διαφημιζόταν: Επρόκειτο για 57 πολυκατοικίες οι οποίες εν τέλει κατέρρευσαν. Σε αυτές κατοικούσαν 3.000 άνθρωποι. Από αυτούς οι 10 έχουν απεγκλωβιστεί, οι 200 ανασύρθηκαν νεκροί και οι υπόλοιποι αγνοούνται. 

Ο Ερντογάν αντιμέτωπος με την οργή των σεισμοπαθών

Λίγα 24ωρα μετά τον χειρότερο σεισμό που χτύπησε την Τουρκία εδώ και δεκαετίες, ο Χακάν Τανριβερντί έχει ένα απλό μήνυμα να στείλει στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Μην έρθεις εδώ να ζητήσεις ψήφους».

Η καταστροφή έγινε σε χρονική στιγμή αποφασιστικής σημασίας για τον αρχηγό του τουρκικού κράτους, που λογαριάζει πως θα παραμείνει στην εξουσία μετά τις φετινές εκλογές.

Πρωθυπουργός από το 2003 ως το 2014, πρόεδρος έκτοτε, ο αμετακίνητος κ. Ερντογάν επιβεβαίωσε στα τέλη Ιανουαρίου ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στην Τουρκία τη 14η Μαΐου.

Το μικρό χρονικό περιθώριο που μεσολαβεί ελαχιστοποιεί τα περιθώρια της τουρκικής αντιπολίτευσης να συμφωνήσει σε κοινό υποψήφιο.

Αν και ορισμένοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι εκλογές να αναβληθούν εξαιτίας της καταστροφής.

Στις δέκα σεισμόπληκτες επαρχίες κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες. Οι αρχές υπολογίζουν πως 13,5 εκατομμύρια Τούρκοι επλήγησαν άμεσα από τον σεισμό της Δευτέρας, ισχύος 7,8 βαθμών.

Για τον τούρκο πρόεδρο, η συγκυρία έμοιαζε ευνοϊκή. Μετά την πτώση της δημοτικότητάς του που κατέγραφαν οι σφυγμομετρήσεις πέρυσι, λόγω της οικονομικής κρίσης και του πληθωρισμού που πέταγε στα ουράνια (πάνω από 85%), έβλεπε τα ποσοστά του να συνέρχονται σιγά-σιγά.

Όμως η απουσία αποτελεσματικής διαχείρισης της καταστροφής τις πρώτες ημέρες μετά τον σεισμό από την κυβέρνησή του δεν αποκλείεται να αντιστρέψει την τάση.

«Αυτό που μας τραυμάτισε βαθιά είναι πως δεν μας βοήθησε κανένας», θα πει ο Χακάν Τανριβερντί.

Στην Αντιγιαμάν, την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, όπου ζει, ο κ. Ερντογάν επικράτησε με χαρακτηριστική άνεση το 2018. Όμως πέντε χρόνια αργότερα, πολλοί κάτοικοι καταγγέλλουν την φονική αργοπορία των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης και τις μεγάλες ελλείψεις εξοπλισμού.

«Δεν είδα κανέναν πριν από τις 14:00 τη δεύτερη ημέρα μετά τον σεισμό», με άλλα λόγια 34 ώρες μετά την κύρια σεισμική δόνηση, φωνάζει εξοργισμένος ο Μεμέτ Γιλντιρίμ. «Ούτε κράτος, ούτε αστυνομία, ούτε στρατό. Ντροπή σας! Μας παρατήσατε στην τύχη μας».

Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους παραδέχθηκε προχθές Τετάρτη πως υπήρξαν «κενά» στην αντίδραση των αρχών. Αλλά επιδιώκει να πάρει ξανά το πάνω χέρι. Την Τρίτη, πήρε μέρος σε σύσκεψη των υπηρεσιών διαχείρισης καταστροφών στην Άγκυρα, προτού περιοδεύσει για δύο ημέρες σε σεισμόπληκτες περιοχές.

Στην Αντιγιαμάν πάντως δεν πήγε.

«Γιατί το κράτος ήταν άφαντο μια ημέρα σαν αυτή; Πού είναι τα θεμέλια της δημοκρατίας της Τουρκίας;», διαμαρτύρεται ο Χεντιγέ Καλκάν, εθελοντής. «Κόσμος βγάζει πτώματα δικών του από τα συντρίμμια με δικά του μέσα».

Το μέγεθος της καταστροφής, το γεγονός πως έγινε σε αχανή περιοχή, τομείς της οποίας είναι απομακρυσμένοι, καθώς και το ότι ο σεισμός χτύπησε εν μέσω κύματος κακοκαιρίας, θα έκανε πάντως εξαιρετικά περίπλοκες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε οποιαδήποτε χώρα.

Ο κ. Ερντογάν έγινε δεκτός με θερμές εκδηλώσεις από εκατοντάδες σεισμοπαθείς στις —προσεκτικά χορογραφημένες— τηλεοπτικές μεταδόσεις κατά την περιοδεία του. Οι κάμερες ζούμαραν σε ηλικιωμένη που έκλαιγε στον ώμο του σε μια από αυτές.

Ο Βεϊσέλ Γκιουλτεκίν δεν θα επιφύλασσε την ίδια αντιμετώπιση στον πρόεδρο του. Ένας από τους συγγενείς του ήταν καταπλακωμένος από τα συντρίμμια, είχαν παγιδευτεί τα πόδια του. «Μιλάγαμε μέχρι το πρωί. Θα μπορούσα να τον βγάλω με ένα απλό τρυπάνι (…). Αλλά δυστυχώς, δεν μπορούσα να κάνω τίποτα με γυμνά χέρια».

Στον δεύτερο μεγάλο σεισμό που ακολούθησε, «όλο του το σώμα καταπλακώθηκε (από τα συντρίμμια) και πέθανε».

Δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου είδαν χθες Πέμπτη μηχανήματα έργου και μέλη σωστικών συνεργείων, ιδίως ξένων αποστολών, γύρω από κτίρια που έχουν καταρρεύσει σε συνοικίες της Αντιγιαμάν.

Κάτι που κάθε άλλο παρά αρκεί για να ηρεμήσει τον Χακάν Τανριβερντί.

Παγιδευμένοι εγκαταλείφθηκαν «στην (επιθανάτια) αγωνία μέσα στο κρύο», λέει. «Δεν είναι αμαρτία να αφήνεις κόσμο να πεθαίνει έτσι;»