Πάθη και αντιπαράθεση για έναν …ιδιώτη- Τα αυτονόητα και οι σκοπιμότητες
Μεθαύριο Δευτέρα, η δημόσια τηλεόραση ΕΡΤ και το διεθνές πρακτορείο Reuters θα μεταδώσουν “λεπτό προς λεπτό” την εξόδιο ακολουθία στην Μητρόπολη Αθηνών και την ταφή του Τέως στο Τατόϊ. Οι εικόνες θα κάνουν τον γύρο του κόσμου, κυρίως σε εκείνες τις χώρες όπου υφίσταται ακόμα ο θεσμός της Βασιλείας, και επειδή εκπρόσωποι των βασιλικών οίκων της Ευρώπης θα βρίσκονται στην Αθήνα.
Αυτό είναι κάτι που δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί και είναι απολύτως αναμενόμενο. Και ως προς τούτο, η Ελλάδα οφείλει να λάβει όλα τα μέτρα υποδοχής, διευκόλυνσης, φιλοξενίας και ασφαλείας, όπως θα έκανε για οιονδήποτε “υψηλό” επισκέπτη.
Αίφνης(;), όμως, η κηδεία του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ μεταβλήθηκε σε ένα μείζον γεγονός, με πολιτικά παρασκήνια, εκδήλωση συμπάθειας στον Τέως Βασιλιά, συζητήσεις για το δημοψήφισμα του 1974, για την τριετή θητεία του εκλιπόντος (1964-67), ενώ μία σχετικά απλή υπόθεση αναδείχθηκε σε εσωτερικό πρόβλημα της κυβέρνησης. Επ΄ αυτού, βεβαίως, η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στην ίδια την κυβέρνηση και όχι, φυσικά, στην …αριστερά, όπως ισχυρίστηκαν κάποιοι.
Το αντίθετο: η αντιπολίτευση υποδέχθηκε ως αυτονόητη την πρώτη απόφαση που περιέγραψε η ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου μετά την διϋπουργική επιτροπή, την επομένη της ανακοίνωσης του θανάτου του Τέως. Συμπυκνωμένα: ιδιωτική κηδεία, όχι λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη (αν και ως φαίνεται προτάθηκε άλλος ιερός ναός) και εκπροσώπηση της κυβέρνησης από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Ούτε δημοσία δαπάνη, ούτε τιμές αρχηγού κράτους, όπως ειπώθηκε ότι θα ήθελε η οικογένεια.
Ήταν μία μετρημένη απόφαση που ελάμβανε υπόψιν της τις ανάγκες και την ιστορία.
Μεγαλειώδης στροφή
Τριάντα ώρες αργότερα, η ίδια κυβέρνηση άλλαξε εντελώς κατεύθυνση. Η κηδεία παρέμεινε μεν ιδιωτική, όμως το τελετουργικό αναβαθμίστηκε ώστε να παραπέμπει σε αυτό που δεν ήθελε να παραπέμπει η απόφαση της διϋπουργικής. Είναι αστείο, φυσικά, πως εκ των υστέρων κάποιες κυβερνητικές πηγές προσπαθούν να εξαιρέσουν τον πρωθυπουργό από εκείνη την πρώτη απόφαση για να δικαιολογήσουν την δεύτερη. Εκτός εάν ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, που συνάντησε τουλάχιστον τρεις φορές τους γιούς του Κωνσταντίνου μέχρι την αναγγελία του θανάτου του, έκανε “του κεφαλιού του” και υπονόμευσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Δεν ισχύει, όμως, κάτι τέτοιο.
Τι μεσολάβησε μεταξύ της ανακοίνωσης της διϋπουργικής και των σχετικών δηλώσεων του κυβερνητικού εκπροσώπου και της τελικής απόφασης;
Η πρώτη (χρονικά) δυσαρέσκεια εκδηλώθηκε εμμέσως πλήν σαφώς από τον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη, όταν συνομιλώντας εκείνο το πρωί στο ραδιόφωνο του Realfm με τον Νίκο Χατζηνικολάου αρνήθηκε να σχολιάσει την πρώτη ανακοίνωση, λέγοντας πως εκείνος δεν συμμετείχε στην διϋπουργική. Ήταν το πρώτο “καμπανάκι”.
Ακολούθησε, λίγα λεπτά αργότερα, η ανάρτηση του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη:
“Βασιλεύς των Ελλήνων”, ούτε Τέως, ούτε κάτι άλλο. Τυπικά σαφές, εμφατικά, ωστόσο, για να μην διαφύγει από κανέναν το πολιτικό νόημα.
Kαι σχεδόν ταυτόχρονα η ανάρτηση του αναπληρωτή υπουργού Εσωτερικών Στέλιου Πέτσα. Όλως τυχαίως και οι δύο είναι υποψήφιοι στην ίδια εκλογική περιφέρεια.
Mετά από αυτές και άλλες παρόμοιες παρεμβάσεις, ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Γιάννης Μπρατάκος δέχθηκε πολλά τηλεφωνήματα δυσφορούντων βουλευτών. Ένας ανταγωνισμός για τις φιλοβασιλικές ψήφους άρχισε να αναπτύσσεται ακόμα και μεταξύ βουλευτών που έλκουν την πολιτική καταγωγή τους από τον καραμανλισμό. “Και γιατί όχι με τιμές αρχηγού κράτους;”, ήταν η επωδός, ενώ ο Μπάμπης Παπαδημητρίου ζητούσε “μία λαμπρή τελετή”.
Όλα αυτά μέχρι την ώρα που η νεοδημοκρατική εσωστρέφεια έλαβε πλήρη πολιτική νομιμοποίηση από την παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Η ανακοίνωσή του ήταν σαφής και διακριτικά καθοδηγητική προς την αντίθετη κατευθυνση της πρώτης κυβερνητικής απόφασης.
Η συνέχεια είναι γνωστή και θα την δούμε επί της οθόνης την Δευτέρα στην Μητρόπολη Αθηνών και το Τατόϊ. Εκεί όπου θα παραστούν πολλοί βουλευτές και υπουργοί της Ν.Δ.
Οι πιο μετριοπαθείς επικαλούνται την υιοθέτηση εκ μέρους του εκλιπόντος του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος του 1974 και το ότι δεν αμφισβήτησε ποτέ το πολίτευμα. Μάλλον αδιάβαστοι. Διότι η παράταξη του Κωνσταντίνου Καραμανλή θα έπρεπε να έχει εντρυφήσει στα Αρχεία του ιδρυτή της (δημοσιευθέντα στην “Καθημερινή”) και να έχει ανακαλύψει πως ο Κωνσταντίνος και μετά το δημοψήφισμα (1975-78) απεργαζόταν δια του υπασπιστή του Μιχ. Αρναούτη σχέδιο πραξικοπήματος κατά του πρώτου πρωθυπουργού της μεταπολίτευσης. Ο αειθαλής και σεβάσμιος Πέτρος Μολυβιάτης τα γνωρίζει, τα σχετικά ντοκουμέντα υπάρχουν στα ορεινά της Φιλοθέης, όπου βρίσκεται το Ίδρυμα Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο αείμνηστος Γεώργιος Ράλλης τα έχει διηγηθεί επαρκώς στους γηραιότερους της Ν.Δ. Άρα, δεν είναι μόνο οι μελανές σελίδες της τριετούς βασιλείας του εκλιπόντος (σχέδιο κατά της κυβέρνησης Παπανδρέου, αποστασία, ορκωμοσία της Χούντας), αλλά και η υπονόμευση του πολιτεύματος μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας και το δημοψήφισμα.
Αυτά, μαζί με την αφαίρεση ιθαγένειας από τον Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν αρκετά για να λάβει ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ο οποίος δεν έχει δείξει να εμφορείται από την άποψη του πατρός του περί “unfair”) την πρώτη αυτονόητη -κατ΄ άλλους σοφή- απόφαση. Η δεύτερη αποτελεί στροφή και υποκινήθηκε από τον φόβο των Ιουδαίων εντός της παράταξης, την προεκλογική συγκυρία (που θέλει και τον κεντρώο χώρο αλλά και την τελευταία ψήφο νοσταλγού), ίσως και από το (απατηλό) όραμα της επιστροφής των Γλυπτών που θα υπονομευόταν από κάποια δυσαρέσκεια του Καρόλου για την μεταχείριση της κηδείας του εξαδέλφου του.
Εκείνο, ωστόσο, που δεν μπορεί να συζητά κανείς είναι το πολίτευμα. Η Δημοκρατία μας είναι στέρεη και δεν θα υποστεί την παραμικρή αμυχή από όσα θα συμβούν την Δευτέρα στη Μητρόπολη και το Τατόϊ. Περισσότερα προβλήματα θα δημιουργήσει η παταγώδης αποτυχία της κ. Μενδώνη να διαχειριστεί το χάος στα πρώην βασιλικά κτήματα και τους τάφους, από την μεγάλη πυρκαγιά ενάμιση χρόνο πριν. Όλα τα μεγαλεπήβολα σχέδια για το Τατόϊ της ανάπλασης και της αξιοποίησης πήγαν στράφι και οι εργολάβοι τρέχουν ακόμα κι αυτές τις ώρες για να παρουσιαστεί μία αξιοπρεπής εικόνα.
Θα υποστούμε όλοι μας το υπερθέαμα της κηδείας και της ταφής, ως επαρχιώτες που επιζητούν μία στιγμιαία μικρογραφία της συνοδείας της Ελισάβετ στην τελευταία τη κατοικία και της δικής μας μεσογειακής παρωδία του “The Crown”, και από την Τρίτη θα επιστρέψουμε στα βασικά και ακανθώδη. Την ακρίβεια, το Κράτος Δικαίου, τις υποκλοπές, τα ελληνοτουρκικά, τις εκλογές που έρχονται.
Ως προς τη Ν.Δ, θα μείνει, ωστόσο, η -για ακόμα μία φορά- επιβεβαίωση της επιρροής του Αντώνη Σαμαρά. Κι αυτό ίσως το δούμε να εξελίσσεται σε έναν άλλο πολιτικό χρόνο…