Οι φαβέλες στο Ρίο και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών- Η Βραζιλία και η ευρωπαϊκή υποκρισία…

Στην αχανή Βραζιλία, ο Λούλα ντα Σίλβα ορκίστηκε και αναλαμβάνει την εξουσία με συγκεκριμένους στόχους: να σώσει από την καταστροφή της ανθρώπινης ασυδοσίας το δάσος της βροχής (rainforest) στον Αμαζόνιο (που θεωρείται ίσως η μεγαλύτερη αποθήκη οξυγόνου στον πλανήτη) και να ανατάξει κοινωνικά και οικονομικά μια πάμπτωχη και διχασμένη χώρα την οποία ισοπέδωσε ο “Μπολσοναρισμός”.

Σεραφείμ Κοτρώτσος

Θα έλεγε κανείς πως τα προτάγματα μιας πολιτικής αλλαγής στην αναπτυσσόμενη και μακρινή χώρα που θρηνεί την απώλεια του Πελέ, ενός παγκόσμιου συμβόλου που ενώνει κάθε Βραζιλιάνο, πόρρω απέχουν από εκείνα των εύρωστων ευρωπαϊκών κοινωνιών και οικονομιών. Τι σχέση έχουν οι φαβέλες στο Ρίο με τα προάστια του Παρισιού ή των Βρυξελλών; Κι’ όμως, έχουν. Όπως και τα προτάγματα, εάν το καλοσκεφτεί κανείς, δεν απέχουν πολύ, παρότι ένας ολόκληρος Ατλαντικός χωρίζει τον λατινοαμερικανικό “εξωτισμό” με την αναπτυγμένη Ευρώπη του αυτονόητου.

Το βαρύ σκοτεινό ίχνος του Μπολσονάρο υπάρχει σε διαφορετικές εκδοχές και στα ευρωπαϊκά καθ’ ημάς. Στην Πολωνία, την ορμπανική Ουγγαρία, ακόμα και εντός των σουηδικών τειχών, με τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες να απειλούν με εκτροχιασμό την σκανδιναβική προεδρία της Ε.Ε που μόλις ξεκίνησε, ή ακόμα και την Κροατία που μεθυσμένη συναλλάσσεται από χθες με ευρώ.

Το Qatargate ήρθε να διαλύσει ό,τι είχε απομείνει από εμπιστοσύνη στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ό,τι, δηλαδή, δεν είχε προλάβει να καταστρέψει το γερμανικό imperium επί της δεκαετούς οικονομικής κρίσης, με την απόλυτη πρόσδεση στο (ενεργειακό και όχι μόνο) άρμα του Πούτιν, με την έλλειψη στοιχειώδους συνοχής και αλληλεγγύης απέναντι στις κοινωνικές ανισότητες, το μεταναστευτικό και πολλά άλλα.

Η Ευρώπη δεν είναι (αναλογικά) λιγότερο άρρωστη απ΄ ότι η Βραζιλία.

Με μία ποιοτική διαφορά: όταν έχεις ψωμί και καταναλώνεις πλουσιοπάροχα, διαθέτεις την πολυτέλεια της δεύτερης σκέψης. Αυτό θα έπρεπε να είναι ο “ευρωπαϊκός τρόπος ζωής”, στον οποίο αφιερώθηκε μία ολόκληρη αντιπροεδρία της Κομισιόν (με τον “δικό μας” Μαργαρίτη Σχοινά). Αντ’ αυτού, η Ευρώπη βυθίζεται στην υποκρισία της: αποκήρυξε τον Μαδούρο ως δικτάτορα και υιοθέτησε τον Γκουαϊδό, για να επιστρέψει εκλιπαρώντας όταν της έλλειψε το ρωσικό πετρέλαιο. Τι κακό έχει πιά η Βενεζουέλα;

“Θρηνεί” για τους 6.500 νεκρούς εργάτες στο Μουντιάλ της μίζας, την ίδια ώρα που υποκλίνεται στο ανελεύθερο καθεστώς του Κατάρ για να εξασφαλίσει το φυσικό αέριο που θα ζεστάνει τα σχολεία, τα νοσοκομεία, και θα κρατήσει σε λειτουργία τα εργοστάσια στη Γερμανία, την Ολλανδία και τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα.

Παρακολουθεί παθητικά την αποσάρθρωση των δημοκρατικών θεσμών στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και αλλού, παρατηρεί τις ανισότητες να βαθαίνουν, και βλέπει να απομακρύνεται η έννοια της αντιπροσωπευτικότητας μεταξύ των λαών και της “παχύσαρκης” γραφειοκρατίας των Βρυξελλών.

Τελικά, ίσως αυτό είναι το σοβαρότερο πρόβλημα της Ευρώπης: η στερεοτυπική αντίληψη πως είναι κάτι πολύ σπουδαιότερο και στέρεο από την Βραζιλία. Σε μία άλλη εκδοχή το ζήσαμε και την περίοδο των μνημονίων, ως αντίληψη του ηγεμονικού προτεσταντικού βορρά έναντι του ελευθεριάζοντος και απροσάρμοστου νότου…

Κι ακόμα, η εντύπωση της Ευρώπης πως μπορεί να εξάγει και δημοκρατία εκτός από αυτοκίνητα, ότι διαθέτει την “σοφία” να διδάσκει, ενίοτε κουνώντας το δάκτυλο. Δυστυχώς, γι αυτήν, είναι πιο πηγαία και ειλικρινή τα συναισθήματα από τα οποία υποκινείται ο (κάθε) Λούλα, από την σπουδαιοφάνεια των λειψών και αναποτελεσματικών ευρωπαίων ηγετών. Ο πρώτος μπορεί να αποτύχει αλλά δεν υποκρίνεται. Οι δεύτεροι υποκρίνονται και πολύ συχνά αποτυγχάνουν…