Ανάλυση BBC/Ουκρανία – Πέντε σενάρια για την πορεία του πολέμου το 2023

Ο πόλεμος στην Ουκρανία πρόκειται να εισέλθει στο δεύτερο ημερολογιακό έτος του και στρατιωτικοί αναλυτές κάνουν τις εκτιμήσεις τους μιλώντας στο BBC, για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η ένοπλη σύρραξη  2023.

«Η ρωσική αντεπίθεση την άνοιξη θα είναι το κλειδί»

Ο Μάικ Κλαρκ, αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Έξετερ του Ηνωμένου Βασιλείου, επισημαίνει πως όσοι επιδιώκουν να εισβάλουν σε μια άλλη χώρα, οπουδήποτε στις μεγάλες ευρασιατικές στέπες, είναι καταδικασμένοι τελικά να ξεχειμωνιάσουν σε αυτήν.

Ο Ναπολέων, ο Χίτλερ, ο Στάλιν χρειάστηκε να κρατήσουν τις δυνάμεις τους σε κίνηση για να αντέξουν το κρύο στις στέπες και τώρα ο Πούτιν προετοιμάζει τις δυνάμεις του για τα χιόνια, ώστε να είναι σχεδιάσει μία νέα ρωσική επίθεση την άνοιξη.

Και οι δύο πλευρές χρειάζονται μια παύση, αλλά οι Ουκρανοί είναι καλύτερα εξοπλισμένοι και έχουν κίνητρο για να συνεχίσουν και «μπορούμε να περιμένουμε ότι θα διατηρήσουν την πίεση, τουλάχιστον στο Ντονμπάς», υπογραμμίζει ο Κλαρκ.

Υπάρχουν περιοχές γύρω από την Κρεμίνα και το Σβάτοβο όπου η νίκη είναι κοντά για τις ουκρανικές δυνάμεις, και όπως τονίζει το Κίεβο εμφανίζεται απρόθυμο να σταματήσει. Οι ουκρανικές επιθέσεις ενδέχεται, ωστόσο, να σταματήσουν στα νοτιοδυτικά, μετά την ανάκτηση της Χερσώνας.

Για το 2023, ο καθοριστικός παράγοντας θα είναι η τύχη της εαρινής επίθεσης της Ρωσίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε παραδεχτεί ότι περίπου 50.000 από τους πρόσφατα κινητοποιημένους στρατιώτες βρίσκονται ήδη στο μέτωπο – οι υπόλοιποι 250.000 εκπαιδεύονται για το επόμενο έτος.

«Δεν υπάρχει άλλη προοπτική από τη συνέχιση του πολέμου ή μία ασταθή κατάπαυση πυρός» αναφέρει. Ο Πούτιν, όμως, έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα σταματήσει. Και η Ουκρανία έχει ξεκαθαρίσει ότι εξακολουθεί να παλεύει για τη ζωή της.

«Η Ουκρανία θα επανακτήσει τη γη της»

Ο Αντρέι Πιοντκόβσκι, επιστήμονας και αναλυτής με έδρα την Ουάσινγκτον, εκτιμά πως η Ουκρανία θα ανακτήσει πλήρως τα χαμένα της εδάφη έως την άνοιξη του 2023 το αργότερο. Δύο είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν αυτό το συμπέρασμα.

Ο ένας είναι το κίνητρο, η αποφασιστικότητα και το θάρρος του ουκρανικού στρατού και του ουκρανικού έθνους στο σύνολό του που δεν έχει προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία, κατά τον ίδιο. Ο άλλος παράγοντας είναι πως η Δύση, έχει ωριμάσει και συνειδητοποιήσει το μέγεθος της ιστορικής πρόκλησης που αντιμετωπίζει. Αυτό φαίνεται καλύτερα και από μια πρόσφατη δήλωση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.

«Το τίμημα που πληρώνουμε είναι σε χρήματα. Ενώ το τίμημα που πληρώνουν οι Ουκρανοί είναι σε αίμα. Αν τα αυταρχικά καθεστώτα δουν ότι η βία ανταμείβεται, όλοι θα πληρώσουμε πολύ υψηλότερο τίμημα. Και ο κόσμος θα γίνει ένας πιο επικίνδυνος κόσμος για όλους μας» είπε.

Ο ακριβής χρόνος της αναπόφευκτης ουκρανικής νίκης θα καθοριστεί από την ταχύτητα με την οποία το ΝΑΤΟ μπορεί να παραδώσει το νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας, τονίζει ο αναλυτής. «Περιμένω ότι η Μελιτόπολη θα γίνει το βασικό σημείο μάχης τους επόμενους μήνες, ίσως και εβδομάδες».

Έχοντας καταλάβει τη Μελιτόπολη, οι Ουκρανοί θα μετακινηθούν εύκολα στην Αζοφική Θάλασσα, διακόπτοντας ουσιαστικά τις γραμμές ανεφοδιασμού και επικοινωνίας προς την Κριμαία συμπληρώνει.

«Δεν διαφαίνεται ακόμα το τέλος του πολέμου»

Παράλληλα, η Μπάρμπαρα Ζανκέτα, του τμήματος Πολεμικών Σπουδών King’s College του Λονδίνου, τονίζει ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν περίμενε την παθητική αποδοχή από την Ουκρανία των ενεργειών του ισχυρότερου γείτονά της, χωρίς ουσιαστική ανάμειξη άλλων χωρών. Αυτός ο λάθος υπολογισμός οδήγησε σε μια παρατεταμένη σύγκρουση, χωρίς φαινομενικά ορατό τέλος.

Ο χειμώνας θα είναι δύσκολος, εκτιμά, καθώς οι ρωσικές επιθέσεις στις ουκρανικές υποδομές θα προσπαθήσουν να σπάσουν το ηθικό και την αντοχή του ήδη συντετριμμένου ουκρανικού λαού. «Αλλά η ουκρανική ανθεκτικότητα έχει αποδειχθεί αξιοσημείωτη, θα μείνουν σταθεροί. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί», συμπληρώνει.

Οι προοπτικές για διαπραγματεύσεις είναι δυσοίωνες καθώς μία από τις δύο πλευρές πρέπει να υποχωρήσει από βασικές απαιτήσεις. Και δεν υπάρχει δείγμα πως θα μετακινηθούν από τις θέσεις τους σύντομα.

Όσον αφορά στο πώς θα έρθει το τέλος της σύγκρουσης, η ίδια επισημαίνει πως το κόστος του πολέμου – τόσο σε ανθρώπινο όσο και υλικοτεχνικό επίπεδο – θα «σπάσει» τη δέσμευση της ρωσικής πολιτικής ελίτ. Το κλειδί, όπως τονίζει, είναι εντός της Ρωσίας.

Οι προηγούμενοι πόλεμοι στους οποίους ένας λανθασμένος υπολογισμός υπήρξε κομβικός, όπως το Βιετνάμ για τις Ηνωμένες Πολιτείες ή το Αφγανιστάν για τη Σοβιετική Ένωση, έληξαν μόνο με αυτόν τον τρόπο. Οι εσωτερικές πολιτικές συνθήκες μεταβλήθηκαν στη χώρα που τον έκανε, καθιστώντας την έξοδο τη μόνη βιώσιμη επιλογή. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει μόνο εάν η Δύση διατηρήσει τη στήριξη στην Ουκρανία, εν μέσω της αυξανόμενης πίεσης στο εσωτερικό των χωρών της συμμαχίας για το κόστος του πολέμου.

«Κανένα άλλο αποτέλεσμα εκτός από τη ρωσική ήττα»

Από την πλευρά του, ο Μπεν Χότζες, τέως διοικητής του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, τονίζει ότι είναι πολύ νωρίς για να προγραμματιστεί μία παρέλαση νίκης στο Κίεβο, αλλά η στιγμή του πολέμου είναι με την Ουκρανία και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα νικήσει τον πόλεμο, πιθανότατα το 2023.

Όπως εξηγεί, τα πράγματα θα κινηθούν πιο αργά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά οι ουκρανικές δυνάμεις θα είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν καλύτερα από τις ρωσικές, λόγω του εξοπλισμού που στέλνουν Βρετανία, Καναδάς και Γερμανία. Μέχρι τον Ιανουάριο, η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι σε θέση να ξεκινήσει την τελευταία φάση για την απελευθέρωση της Κριμαίας.

«Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι ο πόλεμος είναι μια δοκιμασία θέλησης και μια δοκιμασία υλικοτεχνικής υποστήριξης. Όταν βλέπω την αποφασιστικότητα του ουκρανικού λαού και των στρατιωτών, και τη ραγδαία βελτίωση της υλικοτεχνικής κατάστασης της Ουκρανίας, δεν βλέπω άλλο αποτέλεσμα παρά μόνο μια ρωσική ήττα» συμπληρώνει.

Όπως υπογραμμίζει, η αποχώρηση των Ρώσων από τη Χερσώνα τον οδήγησε, εν μέρει, σε αυτό το συμπέρασμα. Το γεγονός έδωσε ψυχολογική ώθηση στον ουκρανικό λαό, έφερε μία βαθιά αμηχανία για το Κρεμλίνο και έδωσε στους Ουκρανούς ένα βασικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα – η Κριμαία είναι εντός της εμβέλειας των ουκρανικών οπλικών συστημάτων.

«Περιμένουμε περισσότερα απ’ τα ίδια»

Ο Ντέιβιντ Τζέντελμαν, στρατιωτικός αναλυτής με βάση το Ισραήλ, δεν στέκεται στο πώς θα τελειώσει ο πόλεμος, αλλά στο τι επιδιώκει κάθε πλευρά.

Η Ρωσία διατηρεί τις μισές από τις επιστρατευμένες δυνάμεις της σε αναμονή και όταν έρθει η στιγμή μπορεί να τις κινητοποιήσει. Η κατάληψη των περιοχών Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ θα συνεχιστεί, αλλά μια σημαντική ρωσική κίνηση, όπως μια κίνηση από το νότο στο Παβλόγκραντ για την περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων στο Ντονμπάς, είναι λιγότερο πιθανή.

Πιθανότερη, όπως εκτιμά, είναι η ρωσική πλευρά να διατηρήσει την ίδια τακτική. Η συνεχιζόμενη στόχευση των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών κι άλλες επιθέσεις στα ουκρανικά μετόπισθεν θα ολοκληρώσουν αυτή τη στρατηγική φθοράς.