Πόσο συρρικνώθηκε ο πραγματικός μισθός – Τι κόβουν οι έλληνες

Το πληθωριστικό κύμα που «διαβρώνει» τα εισοδήματα θα παραμείνει ιδιαίτερα ισχυρό και την επόμενη χρονιά και θα αποκλιμακωθεί πολύ πιο αργά όπως αναφέρεται σαφώς στον προϋπολισμό στον οποίο η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό του 2023 από το 3% του προσχεδίου ανέβηκε στο 5%… και έπεται συνέχεια.

Και αυτή η πρόβλεψη όπως για πληθωρισμό 5% μπορεί να αποδειχτεί επισφαλής, δεδομένου ότι βασίζεται σε υπεραισιόδοξες παραδοχές, δηλαδή σε υπόθεση για τιμές στο φυσικό αέριο στα 120 ευρώ η μεγαβατώρα και πετρέλαιο στα 85 δολάρια για όλο το 2023. Οι τιμές αυτές αποτελούν τα παρόντα χαμηλά επίπεδα, που όμως εκτιμάται ότι δεν θα κρατήσουν για πολύ και θα αυξηθούν όσο σφίγγουν τα κρύα, αδειάζουν οι αποθήκες φυσικού αερίου της Ευρώπης και προστίθενται κι άλλες ευρωπαϊκές κυρώσεις στους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας, αρχής γενομένης από τις 5 Δεκεμβρίου.

• Με αποτέλεσμα η Ελλάδα, που λόγω των υψηλών έμμεσων φόρων στα καύσιμα έχει την ακριβότερη βενζίνη στην ΕΕ και λόγω των κυβερνητικών επιλογών υπέρ της προστασίας των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας κάνει πρωταθλητισμό στο ακριβό ρεύμα, να κινδυνεύει να καταλήξει με έναν πληθωρισμό πολύ ψηλότερο του 5% και το επόμενο έτος.

Η πληθωριστική έκρηξη είναι της τάξης του 20-25% μέσα σε δυόμισι χρόνια, που είναι χωρίς προηγούμενο στη χώρα μας τα τελευταία 40 χρόνια.

Το τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ, καταγράφει το πλήγμα που υπέστησαν τα εισοδήματα των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων από τον πληθωρισμό, την ακρίβεια και το κόστος της ενέργειας.

• Μέσα σε πέντε μήνες, από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο, ο κατώτατος μισθός, που στην Ελλάδα είναι κάτω από το επίπεδο της αξιοπρεπούς διαβίωσης, έχασε 19% της αγοραστικής του δύναμης. Μες στο 2022 οι απώλειες αγοραστικής δύναμης για τα νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα έως 750 ευρώ έφτασαν στο 40% και για τα νοικοκυριά με εισόδημα έως 1.100 ευρώ το 14%. Στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια οι απώλειες είναι μικρότερες από 11% και μάλιστα όσο αυξάνεται το εισόδημα τόσο περισσότερο μειώνονται.

Την ίδια ώρα η κάλυψη βασικών αναγκών των νοικοκυριών, όπως είναι η στέγη και η τροφή, αναδεικνύεται σε δύσκολη υπόθεση για την πλειονότητα των νοικοκυριών στη δεδομένη συγκυρία. Παρά το όποιο “φρένο” φαίνεται να μπαίνει στο ρυθμό ανόδου των τιμών, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, η ακρίβεια καλά κρατεί έχοντας καταγράψει μεγάλα ρεκόρ, κάτι άλλωστε που το αναγνωρίζουν και κορυφαίοι παράγοντες της ΕΕ.

• Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κρ. Λαγκάρντ, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επισήμανε ότι το χάσμα του πραγματικού πληθωρισμού που βιώνουν επί του παρόντος οι κοινωνικές ομάδες με το χαμηλότερο και το υψηλότερο εισόδημα βρίσκεται στο μακράν υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί στην ευρωζώνη.

Ο πληθωρισμός παραμένει βασική απειλή για την Ευρωπαϊκή οικονομία. Τον Νοέμβριο, ο ρυθμός ανόδου θα είναι μικρότερος λόγω της πιο “μαζεμένης” εικόνας στο μέτωπο της ενέργειας.

• Βέβαια η εξανέμιση των εισοδημάτων των νοικοκυριών δεν αναιρείται ως πραγματικότητα και καταφαίνεται από την πορεία των τιμών τόσο των βασικών αγαθών στο ράφι, όσο και τους κόστους στέγασης.

Αύξηση εμφάνισαν στο τρίτο τρίμηνο οι τιμές των διαμερισμάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την έκθεση της ΤτΕ, το γ΄ τρίμηνο του 2022 οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) ήταν κατά μέσο όρο αυξημένες κατά 11,2% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021. Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το α΄ και β΄ τρίμηνο του 2022 η αύξηση σε σχέση με τα αντίστοιχα τρίμηνα του 2021 διαμορφώθηκε στο 9,8% και 10,1%, ενώ για το 2021 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,6%.

Αναλυτικά, η αύξηση των τιμών το γ΄ τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 ήταν 12,2% για τα νέα διαμερίσματα, δηλ. ηλικίας έως 5 ετών, και 10,5% για τα παλαιά, δηλ. ηλικίας άνω των 5 ετών. Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, το α΄ και β΄ τρίμηνο του 2022 σημειώθηκε αύξηση των τιμών των νέων διαμερισμάτων κατά 10,9% και 11,0% αντίστοιχα, ενώ οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 9,0% και 9,5%, σε σύγκριση με το αντίστοιχα τρίμηνα του 2021. Για το 2021, οι τιμές για τα νέα και τα παλαιά διαμερίσματα αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 8,1% και 7,2% αντίστοιχα.

Με βάση έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών), το πρώτο πράγμα που “κόβουν” οι πολίτες από τις δαπάνες τους είναι η διασκέδαση ενώ πλέον “ψαλίδι” μπαίνει και σε δαπάνες που αφορούν βασικές ανάγκες, όπως η κατανάλωση ρεύματος και οι αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου. 1 στους 4 δηλώνει ότι πλέον ξοδεύει από χρήματα που είχε στην άκρη, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό απαντάει ότι έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών.

Ενδεικτικά:

• Το 80% του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α.
• Το 66% δηλώνει ότι έχει μειώσει την κατανάλωση ρεύματος.
• Το 62% του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
• Το 55% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου. Το 25% δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.
• Το 20% έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του.
• Το 15% δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του.