Άρθρο Όλγας Γεροβασίλη: Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Vs “Το καλάθι της νοικοκυράς”

«Το στοίχημα παραμένει η στήριξη και ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας να μετουσιωθεί σε υπαρκτές πολιτικές, τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο», σύμφωνα με την Όλγα Γεροβασίλη.

Όπως γράφει στο libre επικαλούμενη την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «οι γυναίκες επιχειρηματίες δυσκολεύονται περισσότερο από ό,τι οι άνδρες να βρουν χρηματοδότηση και κεφάλαιο» κάτι που οδηγεί σε προφανή συμπεράσματα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το γυναικείο φύλο. 

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ

Γυναικεία Επιχειρηματικότητα Vs “Το καλάθι της νοικοκυράς”

Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, ιδίως στα χρόνια των πολλαπλών κρίσεων (Μνημόνια, Πανδημία, Ενεργειακή Κρίση – Κρίση Ακρίβειας) βάλλεται ολοένα και περισσότερο. Αντί της πλήρους θεσμικής κατοχύρωσης βλέπουμε ακόμη και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα να καταπατώνται με θύματα γυναίκες. Από τις γενναίες Ιρανές που διεκδικούν εκ νέου το habeas corpus μέχρι τις γυναίκες στην Ελλάδα, θύματα γυναικοκτονιών, εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας και εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας πολλά βήματα μένει ακόμη να γίνουν για την αναβάθμιση και κατοχύρωση της θέσης της γυναίκας διεθνώς.

• Αναφορικά με την ως άνω θεματική, ευχής έργον τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και οι πολιτικές για την ενδυνάμωση των γυναικών και την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας να είναι κάτι παραπάνω από ένα εύσχημο rebranding.

Σύμφωνα και με την από 7.4.2022 Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την «επίτευξη της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών μέσω της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης»: οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μόλις το 34,4% των αυτοαπασχολούμενων στην ΕΕ και το 30% των επιχειρηματιών που ιδρύουν νεοφυείς επιχειρήσεις, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των φύλων στην επιχειρηματική δραστηριότητα εντοπίζεται στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική ενώ κατά την Eurostat (2020) μόνο το 34% των διευθυντικών θέσεων στην ΕΕ κατεχόταν από γυναίκες και λιγότερο από το 8% των διευθυνόντων συμβούλων σε κορυφαίες εταιρείες είναι γυναίκες».

Ακόμη, σύμφωνα με τα εκεί στατιστικά στοιχεία:

• «οι γυναίκες επιχειρηματίες δυσκολεύονται περισσότερο από ό,τι οι άνδρες να βρουν χρηματοδότηση και κεφάλαιο, εξακολουθεί να είναι πολύ μικρό το ποσοστό των επενδύσεων που κατευθύνεται σε εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες, από τα συνολικά κεφάλαια που επενδύθηκαν σε ευρωπαϊκές εταιρείες τεχνολογίας το 2018, το 93 % κατευθύνθηκε σε ιδρυτικές ομάδες που απαρτίζονται αποκλειστικά από άνδρες, μόνο το 32 % της χρηματοδότησης επιχειρηματικού κεφαλαίου διατέθηκε σε εταιρείες με τουλάχιστον μία γυναίκα διευθυντικό στέλεχος, οι καινοτομίες των γυναικών προσδιορίζονται και αναγνωρίζονται λιγότερο συχνά ως τέτοιες και ως υποσχόμενες ιδέες, παρά το γεγονός ότι λαμβάνουν χαμηλότερη οικονομική στήριξη, οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης (ΚΑΕ) έχουν κατά 96% καλύτερες επιδόσεις στην παραγωγικότητα του κεφαλαίου από τις εταιρείες που έχουν ιδρυθεί από άνδρες.»

Ωστόσο, σε πείσμα των ημερών, οι γυναίκες δεν είναι μόνο νοικοκυρές, δεν κουβαλάνε αλλά γεμίζουν / πληρώνουν κιόλας οι ίδιες το καλάθι τους. Δεν είναι μόνο επιχειρηματίες, αυτοαπασχολούμενες (ως αυταπασχολούμενη ιατρός γνώρισα και η ίδια τις σχετικές προκλήσεις) αλλά ταυτόχρονα μητέρες και οικιακά εργαζόμενες.

• Κι αν ίσως αυτή η προσέγγιση ακούγεται σχετικά μονοδιάστατη, ας σκεφτούμε με όρους προγραμμάτων επιχειρηματικότητας, εκπαίδευσης και ανάπτυξης ικανοτήτων. Πράγματι η γυναικεία επιχειρηματικότητα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών και στην ενδυνάμωσή τους, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επίτευξη κοινωνιών με ισότητα των φύλων. Πώς επιτυγχάνεται, όμως;

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η σκέψη 26 της ως άνω έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με την οποία:

• «τα κράτη μέλη [καλούνται] να εξετάσουν το ενδεχόμενο να θεσπίσουν βελτιωμένα φορολογικά κίνητρα ή ευέλικτες φορολογικές δομές, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες πλαισίου για την επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση» ενώ «επισημαίνε[τα]ι, ως παράδειγμα που αφορά τη φορολόγηση των επιχειρηματιών στα αρχικά στάδια, ότι η φορολόγηση μόνο των εσόδων ή η καθυστέρηση της καταβολής φόρων, προκειμένου να εξασφαλιστούν κεφάλαια, μπορεί να καταστήσει περισσότερο ελκυστική για τις γυναίκες την επιλογή να γίνουν επιχειρηματίες ή αυτοαπασχολούμενες».

Ακόμη και φορολογικά κίνητρα για τις γυναίκες λοιπόν θα έπρεπε τουλάχιστον να εξετάζονται.

Στην πράξη όμως συμβαίνει συχνά το αντίθετο. Για παράδειγμα το Ελεγκτικό Συνέδριο, στην ειδική έκθεσή του αριθ. 10/21 σχετικά με τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στον προϋπολογισμό της ΕΕ, διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν είχε συνεκτιμήσει επαρκώς τη διάσταση του φύλου και το Ευρ. Κοινοβούλιο έφτασε να καλεί την Επιτροπή να συνεκτιμά τη διάσταση του φύλου κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού, ώστε να διασφαλίζει ότι οι γυναίκες και οι άνδρες επωφελούνται ισότιμα από τις δημόσιες δαπάνες, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του NextGenerationEU και όλων των μέτρων οικονομικής ανάκαμψης.

Το στοίχημα παραμένει η στήριξη και ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας να μετουσιωθεί σε υπαρκτές πολιτικές, τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ας ξεκινήσει η Πολιτεία ανοίγοντας όχι μόνο τη στρόφιγγα των χρηματοδοτήσεων αλλά και λαμβάνοντας θετικά μέτρα, όπως μεταξύ άλλων με την προσαρμογή της φορολογίας και φορολογικά κίνητρα, όπως προτείνει το Ευρ. Κοινοβούλιο.