FT: Το ένα χέρι νίβει το άλλο. Οι δύο ηγέτες χρειάζονται ο ένας τον άλλον

Άρθρο των Financial Times (FT), που υπογράφουν οι Max Seddon από τη Ρίγα, Ayla Jean Yackley από την Κωνσταντινούπολη και Roman Olearchyk από το Κίεβο, αναφέρεται αναλυτικά στις σχέσεις ανάμεσα στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως διαμορφώθηκαν μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Αφορμή για το δημοσίευμα των FT ήταν τα μπρος-πίσω του Πούτιν σχετικά με την συμμετοχή της Ρωσίας στην Πρωτοβουλία για την εξαγωγή των Ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας.

Κατά τους συντάκτες του άρθρου, ο Ερντογάν περηφανεύεται ότι χάρη στην προσωπική σχέση του με τον Πούτιν αναθερμάνθηκε η συμφωνία, που επέτρεψε την εξαγωγή περισσότερων από 9 εκατομμυρίων τόνων αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές. Επικαλούνται γι αυτό την αναφορά που έκανε ο Τούρκος πρόεδρος σε συνέντευξη που μεταδόθηκε από το τουρκικό κανάλι ATV την Τετάρτη: «Αυτός [ο Πούτιν] δεν συμφωνούσε μέσω τρίτων να ανοίξει ο διάδρομος σιτηρών. Αλλά μαζί μου, όταν του τηλεφώνησα… αμέσως άνοιξε τον διάδρομο των σιτηρών».

Οι FT επικαλούνται αναλυτές που υποστηρίζουν ότι οι δυτικές κυρώσεις και η διεθνής απομόνωση έχουν αφήσει τη Ρωσία να εξαρτάται όλο και περισσότερο από την Τουρκία.

https://twitter.com/kwasylewsky/status/1589299868954398722?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1589299868954398722%7Ctwgr%5E0a4dabace6272eed56f92b04479edb8a77ad72e0%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.onalert.gr%2Fkosmos%2Ftourkia%2Fft-gia-scheseis-poytin-erntogan-to-ena-cheri-nivei-to-allo%2F488008%2F

«Το ένα χέρι νίβει το άλλο. Και οι δύο ηγέτες χρειάζονται ο ένας τον άλλον», αναφέρει χαρακτηριστικά στους FT ο Χουσεΐν Μπαγκτσί, επικεφαλής του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής στην Άγκυρα.

Οι αρθρογράφοι των FT κάνουν μια ανασκόπηση της «αποχώρησης» της Τουρκίας από τη συμφωνία για τα σιτηρά, με δικαιολογία την χρησιμοποίηση του θαλάσσιου διαδρόμου από την Ουκρανία για την επίθεση στον Ρωσικό Στόλο της Μαύρης Θάλασσας στην Σεβαστούπολη.

Για την επιστροφή της στη συμφωνία η Μόσχα ισχυρίστηκε πως έλαβε «δεσμεύσεις» από την Ουκρανία, κάτι που το Κίεβο διαψεύδει.

«Ο Ερντογάν πρέπει να είπε:

«Δεν έχεις κάρτες, Βλαντιμίρ». Ή επιτρέπεις τη διέλευση εμπορικών πλοίων ή πρέπει να κάνουμε πιο δυσάρεστα πράγματα. Και ο Ερντογάν έχει τόσα πολλά χαρτιά», είπε στους FT ένα πρόσωπο κοντά στη συμφωνία.

Εκείνο που μπορεί να «έπεισε» τον Πούτιν είναι οι… αριθμοί σε μια περίοδο που η Ρωσία βρίσκεται «στριμωγμένη» λόγω των κυρώσεων:

• Οι τουρκικές εξαγωγές στη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 86% τον Οκτώβριο σε 1,15 δισ. δολάρια
• οι εισαγωγές από τη Ρωσία υπερδιπλασιάστηκαν στα 5,03 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του τουρκικού υπουργείου Εμπορίου,
• η Τουρκία εισάγει το ήμισυ του φυσικού αερίου που χρησιμοποιεί από τη Ρωσία και
• οι αγορές ρωσικού αργού πετρελαίου έχουν αυξηθεί φέτος στο 60% περίπου των συνολικών εισαγωγών από 20% τα προηγούμενα χρόνια.

Από την πλευρά της, η Τουρκία έλαβε φέτος δισεκατομμύρια δολάρια από τη Ρωσία – συμπεριλαμβανομένων περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων που επενδύθηκαν σε εργοστάσιο ατομικής ενέργειας – βοηθώντας την Άγκυρα να διαχειριστεί ένα διογκούμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών.

Οι στενές σχέσεις του Πούτιν με τον Ερντογάν του δίνουν επίσης μια διπλωματική «σωτηρία» κατά τους FT – καθώς πραγματοποιεί τακτικές συνόδους κορυφής με έναν ηγέτη του ΝΑΤΟ, όπως ο Τούρκος Πρόεδρος.

• Ωστόσο, παρόλο που και οι δύο χώρες επωφελούνται από τη συνεργασία, η έλλειψη άλλων επιλογών από τη Ρωσία ενθάρρυνε σημαντικά την Τουρκία, σύμφωνα με την Αλεξάντρα Προκοπένκο, πρώην στέλεχος της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας.

«Ο Πούτιν πάντα θεωρούσε τη συμφωνία ως πολιτικό εργαλείο. Αλλά η μόχλευση του Ερντογάν στον Πούτιν ήταν πιο ισχυρή», έγραψε η Προκοπένκο στο Twitter. «Η Τουρκία είναι πλέον το κύριο παράθυρο της Ρωσίας προς την Ευρώπη», πρόσθεσε. «Όσο μεγαλύτερη είναι η εξάρτηση από την Τουρκία για το εμπόριο, τόσο χαμηλότερη είναι η οικονομική κυριαρχία για την οποία είναι τόσο περήφανος ο Πούτιν».

Russian ultra-patriots spoke sharply negatively about the resumption of the deal: it is a manifestation of Russia's weakness. And in their eyes, the Russian leader can be anything but weak.

— Alexandra Prokopenko (@amenka) November 2, 2022

Κατά το Κίεβο πάντως η υποχώρηση του Πούτιν έδειξε κάτι άλλο: «Ότι ο διάδρομος σιτηρών μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί ακόμη και χωρίς τη συμμετοχή του Κρεμλίνου», είπε ο προεδρικός σύμβουλος Μιχαήλ Ποντόλιακ, σημειώνοντας ότι ο ρωσικός εκβιασμός έπεσε στο κενό.