EURACTIV: Θύμα υποκλοπών Κύπριος δημοσιογράφος επειδή είχε στοιχεία για την σχέση Αναστασιάδη-Ριμπολόβλεφ

Ένας Κύπριος πληροφοριοδότης και πρώην βοηθός του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη κατηγόρησε τις αρχές της χώρας του ότι εμπλέκονται σε δραστηριότητες παρακολούθησης προς όφελος ισχυρών Ρώσων, κάτι που ο πρόεδρος Αναστασιάδης αρνείται κατηγορηματικά, αναφέρει σε αποκαλυπτικό του άρθρο το EURACTIV.

Ο Μακάριος Δρουσιώτης, ο οποίος τώρα εργάζεται ως δημοσιογράφος, ήταν βοηθός του Αναστασιάδη και αργότερα εργάστηκε για τον Επίτροπο Χρήστο Στυλιανίδη μέχρι τη λήξη της θητείας του το 2019. Έχει ισχυριστεί ότι οι αρχές χρησιμοποίησαν τεχνικές ψηφιακής παρακολούθησης και υποκλοπής και ότι στοχοποιήθηκε προσωπικά, ακόμη και κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Επιτροπή.

Η EURACTIV επικοινώνησε με το γραφείο του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς «αστήρικτες κατηγορίες» και πρόσθεσε ότι δεν είχαν τίποτα να πουν παρά μόνο «να εκφράσουν την απόλυτη περιφρόνηση στα κίτρινα σκουπίδια της δημοσιογραφίας και τα κακόβουλα ψέματα».

Σε συνέντευξη από την EURACTIV, ο Δρουσιώτης είπε ότι το τηλέφωνο και ο υπολογιστής του παραβιάστηκαν το 2018 ενώ εργαζόταν ακόμη για τον Στυλιανίδη στην Επιτροπή. Εκείνη την εποχή, είχε επίσης ξεκινήσει ένα ιδιωτικό πρόγραμμα έρευνας για τη διαφθορά στην Κύπρο, εστιάζοντας στους δεσμούς μεταξύ του Αναστασιάδη και του ισχυρού Ρώσου επιχειρηματία Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ.

Ο ολιγάρχης

Ο Ριμπολόβλεφ ήταν πρόεδρος της ρωσικής εταιρείας παραγωγής λιπασμάτων Uralkali και γρήγορα έγινε δισεκατομμυριούχος.

Σύμφωνα με πληροφορίες, χρησιμοποίησε το δικηγορικό γραφείο Andreas Neocleous & Co για να δημιουργήσει καταπιστευματικά ταμεία για να τον αποσυνδέσει από τα χρήματα και το 2010, αγόρασε μερίδιο 9,7% στην Τράπεζα Κύπρου, το οποίο τον βοήθησε να λάβει την κυπριακή υπηκοότητα με τα μετρητά της χώρας. -σύστημα για διαβατήρια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, χρησιμοποίησε επίσης κυπριακά καταπιστεύματα για να προστατεύσει τον πλούτο από τη σύζυγό του, Έλενα, κατά τη διάρκεια μιας μάχης διαζυγίου, ακόμη και φέρεται να ενορχηστρώνει τη σύλληψή της όταν έφτασε στην Κύπρο.

Ο δικηγόρος του Ριμπολόβλεφ, Ανδρέας Νεοκλέους, κρίθηκε ένοχος για δωροδοκία του πρώην αναπληρωτή γενικού εισαγγελέα του νησιού το 2015, αλλά του δόθηκε χάρη από τον Αναστασιάδη το 2018.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαζυγίου του Ριμπολόβλεφ, που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2010, ο Ριμπολόβλεφ και η νομική του ομάδα διαπίστωσαν ότι η κυπριακή νομοθεσία περί καταπιστεύματος δεν ήταν αρκετή για να τον προστατεύσει από τις αξιώσεις της συζύγου του, οι οποίες είχαν κατατεθεί σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Τρεις μήνες αργότερα, η βουλευτής Μαρία Κυριάκου, επίσης εταίρος στην εταιρεία του Νεοκλέους, κατέθεσε νομοσχέδιο για την τροποποίηση του νόμου περί καταπιστευμάτων του 1992. Οι διατάξεις θα μείωναν σημαντικά την ικανότητα των εναγόντων όπως η Έλενα να εντοπίσουν τα οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία.

Επίσης, έκρινε ότι όλες οι αποφάσεις ξένων δικαστηρίων που σχετίζονται με κυπριακά καταπιστεύματα δεν ήταν εφαρμόσιμες και κατά της δημόσιας τάξης, αποκλείοντάς το έτσι από το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ.

Ο νόμος ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2021, αν και ορισμένοι βουλευτές παραδέχθηκαν σιωπηρά ότι έρχεται σε αντίθεση με το δίκαιο της ΕΕ.

Στη συνέχεια, ένας θησαυρός 8.900 μηνυμάτων SMS που ανήκαν στην Ελβετή δικηγόρο του Rybolovlev, Tetiana Bersheda, κατασχέθηκαν από τις αρχές στο Μονακό και στη συνέχεια διέρρευσαν στη Le Monde . Η γαλλική πύλη Mediapart και το γερμανικό Der Spiegel δημοσίευσαν πολλαπλές αναφορές για τις δραστηριότητες του Ριμπολόβλεφ στην Κύπρο και τις σχέσεις του με την άρχουσα ελίτ εκεί.

Ο Δρουσιώτης απέκτησε πρόσβαση σε όλα τα μηνύματα που αφορούσαν την Κύπρο, αποτελώντας τη βάση μεγάλου μέρους της έρευνάς του για την πολιτική διαφθορά. Ο πληροφοριοδότης πιστεύει ότι η έρευνα για διαφθορά τον έκανε στόχο παρακολούθησης.

Η αμυχή

Ο Δρουσιώτης συνειδητοποίησε ότι το τηλέφωνό του είχε χακαριστεί τον Φεβρουάριο του 2018, αφού παρατήρησε πώς διάφοροι Κύπριοι πρωταγωνιστές γνώριζαν πληροφορίες σχετικά με την έρευνά του, παρόλο που δεν είχαν νόμιμο τρόπο πρόσβασης σε αυτό.

Διαπίστωσε επίσης ότι ήδη από το 2012, οι κυπριακές μυστικές υπηρεσίες, KYP, είχαν αγοράσει τεχνολογία υποκλοπής από μια ιταλική εταιρεία, την Hacking Team.

Το λογισμικό εγκαταστάθηκε στις δομές της Κυπριακής ΚΥΠ τον Ιανουάριο του 2014 και τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διέρρευσαν που δημοσιεύθηκαν μέσω του Wikileaks υποδηλώνουν ότι μόνο ο Αναστασιάδης, ο οποίος έγινε πρόεδρος τον Φεβρουάριο του 2013, ήταν πιθανό να είχε δώσει την εξουσιοδότηση.

Ο Δρουσιώτης εξήγησε ότι τον Δεκέμβριο του 2014 τέθηκε σε ισχύ ένας νέος κανονισμός της ΕΕ σύμφωνα με τον οποίο το spyware τοποθετήθηκε στην κατηγορία των «προϊόντων διπλής χρήσης».

Αυτό σήμαινε ότι οι εξαγωγές σε τρίτες χώρες και η μεταφορά τέτοιου εξοπλισμού εντός της ΕΕ υπόκεινται σε έλεγχο και οι εταιρείες που κατασκευάζουν λογισμικό υποκλοπής spyware πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια εξαγωγής.

Ωστόσο, παρόλο που ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ, η Κύπρος κατακλύστηκε από έως και 29 ισραηλινές εταιρείες spyware επειδή ήταν εύκολο να αποκτηθούν άδειες εξαγωγής εκεί καθώς δεν υπήρχαν έλεγχοι, επιτρέποντας έτσι τη μεταφορά τέτοιων προϊόντων σε ολόκληρη την ΕΕ.

Όταν ο ισραηλινός όμιλος NSO, ο οποίος ανέπτυξε το προϊόν Pegasus, αγοράστηκε από τη Novalpina, ένα private equity fund με έδρα το Λονδίνο, για 1 δισεκατομμύριο δολάρια, ένα από τα επιχειρήματα πώλησης ήταν ότι η NSO είχε αποκτήσει άδειες εξαγωγής από τη Βουλγαρία και την Κύπρο , κάτι που άνοιξε την πόρτα στην ευρωπαϊκή αγορά.

Ο Πρόεδρος

Αλλά αυτό δεν είναι το μόνο παράδειγμα των υποτιθέμενων δεσμών του προέδρου με ισχυρούς Ρώσους.

Το 2019, το Organization Crime and Corruption Reporting Project συνέδεσε μια δικηγορική εταιρεία συνιδιοκτησίας του Αναστασιάδη, από την οποία αποχώρησε λίγο πριν γίνει πρόεδρος, με «επιχειρηματικές συμφωνίες που συνδέονται με έναν φίλο του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, το περιβόητο σκάνδαλο Magnitsky και ένα δίκτυο εταιρειών που χρησιμοποιούνται σε διάφορα οικονομικά εγκλήματα».

Οι δύο κόρες του Αναστασιάδη εξακολουθούν να είναι συνέταιροι στην εταιρεία και ο ίδιος έχει ακόμη ένα ιδιωτικό γραφείο στο κτίριο. Η έρευνα αποκάλυψε πώς η εταιρεία «εκτέλεσε περίπλοκες συμφωνίες που μετέφεραν ρωσικά χρήματα προς και από εταιρείες κέλυφος που δημιουργήθηκαν από και συνδέονται με την εταιρεία», δύο από τις οποίες φαίνεται να είναι βαθιά συνδεδεμένα με την Troika Laundromat .

Για το θέμα της επιτήρησης, ο Αναστασιάδης έδωσε δημόσια διαβεβαίωση ότι κανένας Κύπριος δεν παρακολουθείται. Ο Δρουσιώτης, ωστόσο, ισχυρίζεται ότι ήταν παρών όταν ο πρόεδρος διάβασε απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων ξένων διπλωματών, στις οποίες δεν περιλαμβάνονταν ποτέ Ρώσοι.

«Οι Ρώσοι και οι Κινέζοι θεωρούνται φίλοι, ενώ οι Δυτικοί ήταν συνολικά καχύποπτοι», είπε ο Δρουσιώτης.

Εξήγησε ότι κάποια στιγμή είχε έρθει σε επαφή με έναν ειδικό για να καθαρίσει τον υπολογιστή του, αλλά ανακάλυψε ότι είχαν εγκαταστήσει λογισμικό υποκλοπής spyware και απέκτησαν πλήρη πρόσβαση στη συσκευή.

«Προσωπικά δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο ένοχος πίσω από την παρακολούθηση μου είναι ο ίδιος ο Αναστασιάδης», είπε ο Δρουσιώτης στην EURACTIV.

Το γραφείο της Προεδρίας έδωσε νέα σχόλια στην EURACTIV από τον επικεφαλής της ΚΥΠ, ο οποίος είπε ότι συναντήθηκε με τον Δρουσιώτη και «τον συμβούλεψε να αναφέρει το περιστατικό στις αρμόδιες αρχές της Κύπρου και του Βελγίου» καθώς είναι πιθανό «οι συσκευές του να επηρεάστηκαν από κακόβουλο λογισμικό γνωστών κατασκοπευτικών υπηρεσιών τρίτων χωρών που στοχεύουν τυχαία αξιωματούχους στην ΕΕ στην προσπάθειά τους να διακυβεύσουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στα οποία ήταν μέρος ο Δρουσιώτης λόγω της θέσης του εκεί».

Ο Δρουσιώτης είπε στην EURACTIV ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά που άκουσε ό,τι τον συμβούλεψαν να αναφέρει την περίπτωσή του στο Βέλγιο.

«Ο ισχυρισμός ότι ο πραγματικός στόχος ήταν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είναι ανοησία. Έχω συγκεκριμένα στοιχεία ότι οι συσκευές μου και ο λογαριασμός μου Google παραβιάστηκαν πριν καθώς και πολλούς μήνες μετά τη λήξη της σύμβασής μου με την ΕΕ», είπε ο Δρουσιώτης στο EURACTIV.

Κατέθεσε την Τρίτη (1 Νοεμβρίου) στην επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά από επίσκεψη μελών της στην Κύπρο, επιβεβαίωσε το γραφείο της ευρωβουλευτή Sophie in ‘t Veld.

Ο ευρωβουλευτής Jeroen Lenaers, πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής του Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης του Pegasus και ισοδύναμου λογισμικού κατασκοπείας παρακολούθησης, είπε στην EURACTIV την Παρασκευή ότι τα κύρια ζητήματα στην Κύπρο είναι ο μεγάλος αριθμός εταιρειών που υπάρχουν στη χώρα που εμπορεύονται λογισμικό υποκλοπής spyware και οι αδύναμοι κανόνες εξαγωγών .

Ο Lenaerts είπε ότι στην προηγούμενη εργασία της επιτροπής Pegasus, τα ονόματα της Κύπρου και της Βουλγαρίας είχαν εμφανιστεί όταν ερεύνησαν την ισραηλινή ομάδα NSO. Η NSO τους διαβεβαίωσε ότι το Pegasus εξήχθη μόνο από το Ισραήλ και η κυπριακή κυβέρνηση εξήγησε ότι δεν εκδόθηκαν άδειες εξαγωγής για προϊόντα spyware της NSO.

Ανέφερε μια περίπτωση spyware από την Κύπρο που κατέληξε στο Μπαγκλαντές. Η κυπριακή κυβέρνηση φέρεται να είπε ότι δεν εξέδωσε ποτέ τέτοια άδεια εξαγωγής, αλλά δεν μπορούσε να εγγυηθεί ότι αυτό θα μπορούσε να είχε γίνει παράνομα ή «μέσω άλλων ευρωπαϊκών οδών».

[Επεξεργασία: Alice Taylor/Benjamin Fox/Zoran Radosavljevic]