Το σοκ στις διεθνείς αγορές σιτηρών και το “καλάθι του νοικοκυριού” – Ξεκινά την Τετάρτη – Η λίστα των προϊόντων, το ειδικό σήμα και τα τρωτά σημεία

Την ώρα που οι διεθνείς αγορές ειδικά των σιτηρών ετοιμάζονται για νέο σοκ ανόδου τιμών μετά την απόφαση της Ρωσίας να αποσυρθεί από τη συμφωνία για μεταφορά σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, στην Ελλάδα την ερχόμενη Τετάρτη 2 Νοεμβρίου, ξεκινά επισήμως η εφαρμογή ενός αμφιλεγόμενου μέτρου για το «καλάθι του νοικοκυριού» για την ανακοπή του κύματος ανατιμήσεων.

Μετά τη διαβούλευση με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ (οι οποίες υποχρεωτικά θα συμμετάσχουν εφόσον έχουν τζίρο άνω των 90 εκατ.ευρώ) αλλά και με τη βιομηχανία και τους προμηθευτές,

Ως γνωστόν περιλαμβάνει 20 κατηγορίες προϊόντων και 51 είδη, ενώ όλα όσα θα συμπεριληφθούν θα έχουν ειδική σήμανση. Κάποιες αλυσίδες, εφόσον η χωροταξία των καταστημάτων τους το επιτρέπουν- θα δημιουργήσουν και ειδικά stands, διακριτής παρουσίασης του καλαθιού.

• Το «καλάθι του νοικοκυριού» θα αναθεωρείτε ανά 15νθήμερο – εφόσον υπάρχουν ανατιμήσεις ή νέες προσφορές ή νέες συμφωνίες με προμηθευτές- οπότε αναμένεται να είναι ένα δυναμικό εργαλείο σύγκρισης τιμών, το οποίο μένει να φανεί πόσο θα εξυπηρετήσει τους καταναλωτές, οι οποίοι είναι ήδη εξαιρετικά ευαίσθητοι σε ζητήματα τιμών.

Σημειώνεται ότι ήδη μεγάλες αλυσίδες (π.χ. ΑΒ Βασιλόπουλος) ενημερώνουν για σειρά προϊόντων σε χαμηλές τιμές (εν προκειμένω 700 κωδικοί), ενώ όλες οι αλυσίδες κατά το προηγούμενο διάστημα επικοινωνούν τις προσφορές σε προϊόντα ή σε συνδυασμούς αγορών.

• Χθες ο αρμόδιος Υπουργός Ανάπτυξης, ‘Α. Γεωργιάδης έκανε λόγο για ελέγχους των τελικών τιμών του περιβόητου καλαθιού, εφόσον αυτό παρουσιαστεί από κάθε αλυσίδα, ωστόσο στην πραγματική αγορά προκύπτει το ερώτημα το πώς θα πραγματοποιηθεί η σύγκριση καθώς από τις αρχές Οκτωβρίου – όταν ανακοινώθηκε η πρωτοβουλία- οι τιμοκατάλογοι των προμηθευτών ενδεχομένως να έχουν αλλάξει και δύο φορές.

Σε κάθε περίπτωση, το ενδεικτικό καλάθι προϊόντων ανά αλυσίδα δεν θα είναι «πλαφοναρισμένο», κοινώς ακόμη κι αν κάποιος αγοράσει το σύνολο του από μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ, δεν θα βρεί στην ίδια αξία το αντίστοιχο καλάθι σε μια δεύτερη αλυσίδα.

Η «άσκηση» για τις αλυσίδες παραμένει εξαιρετικά δύσκολη ενώ για τους προμηθευτές ενδεχομένως ευκολότερη, καθώς είτε θα προωθήσουν ένα προϊόν με υψηλό περιθώριο κέρδους στο καλάθι, είτε θα αποφασίσουν να «χάσουν» κάποιες μονάδες κέρδους προκειμένου να προβληθούν ανέξοδα.

• Παραμένει ερωτηματικό το τι θα συμβεί με τα προϊόντα εκτός «καλαθιού» τα οποία αποτελούν τον κύριο όγκο αγορών των καταναλωτών. Στην παρούσα φάση, η τάση δείχνει τον περιορισμό των προσφορών εκ μέρους αλυσίδων και προμηθευτών για σειρά κατηγοριών και προϊόντων.

Επιπλέον, η νομοθετική ρύθμιση που επιβλήθηκε κατά την πανδημία και αφορούσε σε συγκράτηση του περιθωρίου κέρδους ανά μονάδα προϊόντος σε καθολική βάση, φαίνεται ότι «τρίζει». Κατά το προηγούμενο διάστημα, και εφόσον η πανδημία λειτουργούσε υπέρ της κατανάλωσης στην αγορά ειδών σούπερ μάρκετ, οι εμπλεκόμενοι – παραγωγοί, προμηθευτές, έμποροι, αλυσίδες- άντεχαν την επίπτωση παρά το γεγονός του ότι τα κοστολόγια τους άρχισαν να αυξάνουν ήδη από τις αρχές του 2021.

• Στην παρούσα φάση, η συγκεκριμένη διάταξη μοιάζει με «στενό κορσέ» που δεν επιτρέπει ενεργή διαχείριση και ως εκ τούτου κατά πληροφορίες το ΥΠΑΝ εξετάζει την άρση της. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η παραπάνω απαγόρευση ελεύθερης διαμόρφωσης περιθωρίου κέρδους θα παραμείνει για τα 51 προϊόντα του «καλαθιού», αλλά θα απελευθερώσει ίσως σταδιακά όλες τις άλλες κατηγορίες.

Σε κάθε περίπτωση παράγοντες της αγοράς τροφίμων και βασικών αγαθών, σημειώνουν πως η αγορά δεν αντέχει άλλες στρεβλώσεις, αλλά και πως η πληθωριστική περίοδος θα δοκιμάσει τις αντοχές όλων.

Α/Α Κατηγορία Προϊόντων

1 Ρύζι

2 Ψωμί για τόστ

3 Ψωμί φραντζόλα (τυποποιημένο/συσκευασμένο)

4 Φρυγανιές

5 Μακαρόνια Νο 6

6 Αλεύρι για όλες τις χρήσεις

7 Όσπρια (ένα τουλάχιστον είδος)

8 Γαλοπούλα ή/και πάριζα

9 Κατεψυγμένα ψάρια

10 Νωπό χοιρινό (συσκευασμένο ή μη)

11 Νωπό κοτόπουλο (συσκευασμένο ή μη)

12 Γάλα φρέσκο πλήρες

13 Γάλα φρέσκο χαμηλά λιπαρά

14 Γάλα εβαπορέ

15 Γιαούρτι από γάλα αγελάδος χωρίς γεύσεις

16 Γιαούρτι από γάλα αγελάδος χωρίς γεύσεις με χαμηλά λιπαρά

17 Τυρί φέτα

18 Τυρί γκούντα

19 Τυρί με χαμηλά λιπαρά

20 Χυμός τομάτας διατηρημένος

21 Αυγά (κλωβοστοιχίας και αχυρώνα)

22 Μαργαρίνες

23 Παρθένο ελαιόλαδο

24 Ηλιέλαιο

25 Κατεψυγμένα λαχανικά (τουλάχιστον ένα από αρακάς, μπάμιες, φασολάκια)

26 Λευκή ζάχαρη

27 Φόρμουλα μωρών (παιδικές τροφές)

28 Γάλα βρεφικής ηλικίας (παιδικές τροφές)

29 Ελληνικός καφές

30 Στιγμιαίος καφές

31 Γαλλικός καφές

32 Τσάι ή χαμομήλι

33 Κακάο σε σκόνη

34 Χυμός πορτοκάλι

35 Απολυμαντικά χεριών / αντισηπτικά

36 Απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (υγρά και σε σκόνη – όχι ταμπλέτες)

37 Απορρυπαντικά για σφουγγάρισμα και καθαρισμού επιφανειών – χλωρίνες

38 Απορρυπαντικά πιάτων για πλύσιμο στο χέρι

39 Χαρτί κουζίνας

40 Χαρτί υγείας

41 Οδοντόκρεμες

42 Σερβιέτες

43 Ταμπόν

44 Σαμπουάν

45 Σαπούνια σε στερεή κατάσταση

46 Πάνες ακράτειας

47 Πάνες για μωρά

48 Μωρομάντηλα

49 Σαμπουάν για μωρά

50 Τροφές για σκύλους

51 Τροφές για γάτες