Υπουργοί Ενέργειας: Πολιτική απόφαση για διακοπές ενέργειας και στους πολίτες – Τι αναφέρει το άρθρο 28 του κανονισμού που ενέκριναν οι 27

Το σχέδιο κανονισμού που περιλαμβάνει τα πρόσθετα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, τα οποία συμφώνησαν την περασμένη Παρασκευή οι 27 ηγέτες καλούνται να εγκρίνουν οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο. Μεταξύ άλλων στον κανονισμό προβλέπεται η δυνατότητα για διακοπή παροχής φυσικού αερίου και σε νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Το κείμενο με τα προτεινόμενα άρθρα και διατάξεις έχει φτάσει στους υπουργούς Ενέργειας, οι οποίοι θα επιδιώξουν να πετύχουν πολιτική συμφωνία για την ενεργοποίηση του νέου Κανονισμού. Η Κομισιόν που τον συνέταξε τον συνοδεύει με ένα εισαγωγικό σημείωμα που φανερώνει τη δύσκολη κατάσταση της ενιαίας ενεργειακής αγοράς και για τον επόμενο χειμώνα 2023/2024.

• Προτείνει την επέκταση για όλο το 2023 του Κανονισμού του περασμένου Αυγούστου, ο οποίος προέβλεπε τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%.

Στο πλαίσιο αυτό, το άρθρο 28 δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη όταν σημαίνει συναγερμός για την ασφάλεια εφοδιασμού να λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της «μη ουσιώδους κατανάλωσης φυσικού αερίου από προστατευόμενους πελάτες». Τέτοιοι είναι τα νοικοκυριά, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κοινωνικές υπηρεσίες και εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης. Μέχρι τώρα από το μέτρο της διακοπής παροχής εξαιρούνταν οι προαναφερόμενες ομάδες καταναλωτών.

Στο σκεπτικό των διατάξεων του προτεινόμενου κανονισμού αποσαφηνίζεται πως ο περιορισμός της κατανάλωσης αερίου θα πρέπει να μην περιορίζει τη βασική χρήση των προστατευόμενων καταναλωτών και ιδίως τη θέρμανση.

Οι 27 υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ καλούνται να επεξεργαστούν τεχνικά και να αποφασίσουν επί των ακόλουθων τεσσάρων πακέτων μέτρων, τα οποία συμφώνησαν οι αρχηγοί κρατών την περασμένη Παρασκευή.

Ετσι το σχέδιο Κανονισμού που θα διαπραγματευθούν προβλέπει:

• Την κοινή αγορά φυσικού αερίου για λογαριασμό των κρατών-μελών της ΕΕ με προτεραιότητα τις ποσότητες για την πλήρωση των αποθηκευτικών χώρων.
• Δέσμη μέτρων για τις τιμές του φυσικού αερίου, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα υπερβολικά επίπεδα τιμών και να διασφαλιστούν δίκαιες τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας και σε κατάσταση κρίσης.

Στο πλαίσιο αυτό ο κανονισμός προβλέπει:

• Τη δημιουργία έως τις 31 Ιανουαρίου του 2023 στις χρηματιστηριακές αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας (παράγωγα ενέργειας) ενδοημερήσιων μηχανισμών διαχείρισης της μεταβλητότητας των ακραίων τιμών (όχι πλαφόν).
• Τη δημιουργία ενός δείκτη αναφοράς για ποσότητες LNG από την 1η Μαρτίου 2023.
• Τη δυνατότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποφασίζει την επιβολή στο TTF ανώτατης τιμής διαπραγμάτευσης, σε ακραίες συνθήκες και υπό προϋποθέσεις. Σε τέτοιο ενδεχόμενο θα δημιουργείται ένας διάδρομος τιμών με άλλους δείκτες αγοράς φυσικού αερίου.
• Ρυθμίσεις για αμοιβαίες συμφωνίες αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών στην περίπτωση έλλειψης ποσοτήτων αερίου. Γίνεται υποχρεωτική η παροχή αλληλεγγύης σε κράτη-μέλη που δεν έχουν πρόσβαση σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης LNG.
• Περαιτέρω μέτρα για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου αν παραστεί ανάγκη.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ είχε υπογραμμίσει ότι «υπάρχει ισχυρή και ομόφωνη δέσμευση να δράσουμε από κοινού, ως Ευρωπαίοι, για να επιτύχουμε τρεις στόχους: χαμηλότερες τιμές ή μείωση των τιμών, εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού και συνέχιση της εργασίας για τη μείωση της ζήτησης».

Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε τονίσει ότι «έχουμε έναν πολύ καλό και σταθερό οδικό χάρτη για να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στο θέμα των τιμών της ενέργειας» επισημαίνοντας ότι «οι ηγέτες έδωσαν τη στρατηγική καθοδήγηση».

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι μετά από επτά μήνες έντονων συζητήσεων, «πετύχαμε συμφωνία ως προς την απαραίτητη ευρωπαϊκή παρέμβαση στο ζήτημα της ενέργειας».

• Στο ζήτημα του πλαφόν, εκτιμάται ότι η Κομισιόν θα προσπαθήσει να τηρήσει τις ισορροπίες προσπαθώντας να μην προκαλέσει όσους αντιδρούν και κυρίως τη Γερμανία, αλλά ταυτόχρονα λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο αριθμό υποστηρικτών που τάσσονται υπέρ ενός ανώτατου ορίου τιμής το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης προς τις αγορές ακόμη και εάν δεν χρειαστεί εν τέλει να τεθεί σε εφαρμογή, αναφέρει ευρωπαϊκή πηγή.

Παράλληλα, οι υπουργοί ενέργειας της ΕΕ θα επιδιώξουν μια γενική προσέγγιση σχετικά με την πρόταση για οδηγία σχετικά για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.

Αναμένεται να συζητήσουν για τη δέσμη μέτρων για το φυσικό αέριο, η οποία περιλαμβάνει πρόταση για οδηγία και πρόταση για κανονισμό σχετικά με τους κοινούς κανόνες εσωτερικής αγοράς για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το φυσικό αέριο και το υδρογόνο.

Αυτές οι προτάσεις αποτελούν μέρος της δέσμης μέτρων «Fit for 55» που στοχεύουν να βάλουν την ΕΕ στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.