Η ισχυρή δυναμική μεταλλάξεων του κοροναϊού: Μέσα σε τρεις μήνες, ο ιός αλλάζει όσο η γρίπη σε δύο χρόνια

Το γεγονός ότι η ανθρωπότητα έχει περάσει πλέον από το στάδιο της πανδημίας στην ενδημία που μοιάζει με την πορεία που έχει η γρίπη ήταν μία σημαντική διαπίστωση που ανέφερε ο Δρ Ελευθέριος Μυλωνάκης M.D. PhD FIDSA FAAM, Καθηγητής Ιατρικής Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου Brown στο Rhode Island, στο πλαίσιο της δεύτερης ημέρας των εργασιών του 18ου Ετήσιου Πανελλήνιου Συνέδριου του Ελληνικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που πραγματοποιείται στη Βούλα, στην Αττική, από 6 έως 8 Οκτωβρίου υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής και με την υποστήριξη του ΙΣΑ.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Ωστόσο, όπως εξήγησε ο καθηγητής στην ομιλία του με θέμα: «Covid-19: Διδάγματα και βήματα μπροστά», «ο ιός έχει μια ισχυρή δυναμική μεταλλάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν πάνω από 300 υπότυποι του στελέχους Όμικρον, ενώ ο Sars-Cov-2 κάνει μέσα σε τρεις μήνες τόσες αλλαγές όσες κάνει ο ιός της γρίπης μέσα σε δύο χρόνια!».

«Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη δεν πάμε καλά, παρουσιάζεται αύξηση των κρουσμάτων. Δεν γνωρίζουμε ακόμα εάν θα υπάρξει κάποια δραστική αλλαγή στον ιό, όπως υπήρξε από τη Δέλτα στην Ομικρον, γιατί πρέπει να αναφέρουμε ότι οι μεταλλάξεις της Ομικρον ήταν δραματικά διαφορετικές από ότι ήταν της Δέλτα».

Οι πανδημίες μέρος της ζωής μας

«Οι πανδημίες έχουν γίνει πλέον μέρος της ζωής μας και θα πρέπει οι χώρες να προετοιμάζονται για αυτό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ από το 1979 μέχρι το 2000 δεν εμφανίστηκε καμία επιδημία, από το 2000 έως σήμερα έχουν καταγραφεί τέσσερις: sars, mers, γρίπη των χοίρων, covid 19», επεσήμανε ο Δρ. Μυλωνάκης.

«Για να μπορέσουμε να περάσουμε σε μία διαχειρίσιμη κατάσταση, όπου νόσος Covid θα είναι μέρος της ζωής μας χωρίς να μας επηρεάζει κοινωνικά και χωρίς να επηρεάζει τις ευάλωτες ομάδες, θα πρέπει να έχουμε πολιτική εμβολίων, αλλά και μία αποτελεσματική πολιτική διαχείρισης της νόσου, όπως επίσης πρέπει να έχουμε και γνώση για την παθογένεια και για τις συνεπειες που προκαλεί ο ιός, την οποία γνώση η επιστημονική κοινότητα δεν την έχει αυτή τη στιγμή», παραδέχτηκε ο κ. Μυλωνάκης.

Τα διδάγματα της Covid-19

«Γνωρίζουμε έως τώρα ότι η νόσος έχει συστηματικό χαρακτήρα, δεν είναι νόσος μόνο των πνευμόνων. Σε πολλούς ασθενείς, επηρεάζει τα αγγεία, τον εγκέφαλο και πολλά άλλα όργανα του σώματος, χωρίς να γνωρίζουμε ποιες ομάδες ασθενών θα επηρεάσει περισσότερο. Μερικές ομάδες ξέρουμε ότι είναι πιο ευπαθείς (όπως αυτοί που έχουν ανοσοκαταστολή, οι ηλικιωμένοι και τα λοιπά). Όμως, έχουμε και πολύ νέους ανθρώπους, χωρίς κανένα συνοδό νόσημα, οι οποίοι παρουσιάζουν μία μεγάλη αντίδραση στον ιό».

«Το ιικό φορτίο που έχουμε στο αίμα έχουμε δει ότι ίσως είναι το καλύτερο εργαστηριακό εύρημα για να μας δείξει αρχικά πόσο θα επιβαρυνθεί ο ασθενής. Από ένα σημείο και μετά όμως, είναι η ανοσολογική αντίδραση η οποία καθορίζει την εξέλιξη της νόσου. Για αυτό τα αντιικά που έχουμε μέχρι τώρα ‘δουλεύουν’ αν τα δώσουμε νωρίς (στην αριχκή φάση ή μπει ο ασθενής στο νοσοκομείο). Εάν έχει περάσει καιρός, πλέον, έχει φανεί ότι τα μόνα φάρμακα που ίσως λειτουργούν είναι αυτά τα οποία αλλάζουν την ανοσολογική αντίδραση (όπως τα κορτικοστεροειδή κλπ). Η Covid ξεκινά σαν ίωση και δεν ξέρουμε σε ποιον θα εξελιχθεί σοβαρά. Για αυτό και χρειάζεται και προσοχή και εξέταση του συστηματικού χαρακτήρα της νόσου. Πρόσφατα, έχουμε πλέον καταλάβει ότι κάνει μικρές θρομβώσεις σε όλο τον οργανισμό, με αποτελέσματα που μπορεί να είναι δραματικά», ανέφερε ο Καθηγητής Ιατρικής Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας.

Ένας στους δύο ανεμβολίαστους με πολλαπλές λοιμώξεις θα παρουσιάσει long covid.

Ο Δρ. Μυλωνάκης τόνισε, επίσης, τη μεγάλη σημασία των εμβολίων που προστατεύουν όχι μόνο από την νοσηλεία και το θάνατο, αλλά και από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της νόσησης.

«Είναι περισσότερα από 50 τα συμπτώματα του συνδρόμου long covid, για το οποίο ακόμα η επιστήμη δεν γνωρίζει αρκετά πράγματα. Ξέρουμε ωστόσο ότι όσες περισσότερες φορές νοσήσει κάποιος, τόσο πιο πιθανόν είναι να παρουσιάσει μακροχρόνια συμπτώματα ενώ στην ομάδα των ανεμβολίαστων ένας στους δύο, με πολλαπλές λοιμώξεις, θα εμφανίσει το σύνδρομο», κατέληξε ο καθηγητής.

Γιατί «ξέφυγε» η Covid

Αναφερόμενος ο Δρ. Μυλωνάκης στις αρχικές αποφάσεις και πολιτικές, πολλές από τις οποίες ευθύνονται για την πορεία της πανδημίας Covid-19 τους πρώτους μήνες του 2020, επεσήμανε τις κυριότερες ‘αστοχίες’:

Ελλάδα έχει από τα πιο χαμηλά ποσοστά θνητότητας στην Ευρώπη

Μία ακόμα σημαντική διαπίστωση που αποτελεί και το συμπέρασμα μελέτης που παρουσιάστηκε από τον Δρ Ελευθέριο Μυλωνάκη αφορούσε τις καλές επιδόσεις της χώρας μας στη διαχείριση της πανδημίας που είχε από τα χαμηλότερα ποσοστά θνητότητας στην Ευρώπη.

Όπως επεσήμανε ο καθηγητής παρά το γεγονός ότι υπήρξε αποτυχημένη διαχείριση στην αντιμετώπιση της πανδημίας παγκοσμίως, η Ελλάδα είχε εντυπωσιακά χαμηλή θνητότητα. «Μελέτη μας έδειξε ότι η Ελλάδα είχε τα ίδια ή και καλύτερα ποσοστά θανάτων σε σχέση με χώρες, με πιο ισχυρά συστήματα υγείας, όπως είναι η Γερμανία και η Ολλανδία», είπε χαρακτηριστικά.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Δρ. Ελευθέριος Μυλωνάκης, είναι ο Έλληνας γιατρός που ανακάλυψε, πριν λίγα χρόνια, δύο νέα αντιβιοτικά, που ανήκουν στην κατηγορία συνθετικών αντιβιοτικών, ικανών να καταστρέψουν τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια του χρυσίζοντος σταφυλόκοκκου (MRSA), που ευθύνεται για χιλιάδες θανάτους νοσηλευόμενων κυρίως. Οι δύο ουσίες (CD437 και CD1530) είναι οι πρώτες που έχουν άμεσο και ουσιαστικό αποτέλεσμα ενάντια στα κρυφά και επίμονα κύτταρα του MRSA.

Επιπλέον, σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, οι ουσίες έχουν χαμηλά επίπεδα τοξικότητας για το ήπαρ και τα νεφρά, ενώ, είναι μάλλον απίθανο οι παθογόνοι μικροοργανισμοί να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και στις δύο νέες ουσίες.

Ο Δρ. Μυλωνάκης αποφοίτησε το 1990 από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου πήρε και το διδακτορικό του το 1994. Μετά την εμπειρία του στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», έφυγε στις ΗΠΑ, όπου εργάσθηκε στα νοσοκομεία Μίριαμ (του πανεπιστημίου Μπράουν) και Γενικό Μασαχουσέτης (της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ). Η έρευνά του εστιάζεται στην μικροβιακή παθογένεση και γενικότερα στις λοιμώδεις νόσους.
Το συνέδριο συνεχίζεται και σήμερα, Σάββατο 8/10 με διακεκριμένους ομιλητές, ολοκληρώνοντας τις εργασίες του, μέσα στην ημέρα. Υπάρχει, τέλος, η δυνατότητα διαδικτυακής παρακολούθησης του συνεδρίου.