Bloomberg: Η Ευρώπη επιστρέφει στην ξυλόσομπα- “Ενεργειακός πανικός” σε πολλές χώρες- Εκτοξεύεται η τιμή του πέλλετ σε Γερμανία, Γαλλία- Στην Πολωνία καίνε ακόμα και σκουπίδια

Το Bloomberg ερευνά την κατάσταση στην οποία περιέρχεται η Ευρώπη ενόψει ενός δύσκολου και “παγωμένου” ενεργειακού χειμώνα και διαπιστώνει πως πολλές χώρες επιστρέφουν στον “μεσαίωνα” της ξυλόσομπας, ενώ η τιμή του πέλλετ εκτοξεύεται στα ύψη καθώς οι άνθρωποι αναζητούν οικονομικότερες λύσεις.

Όχι πολύ μακριά από το αεροδρόμιο Tempelhof του Βερολίνου της ναζιστικής εποχής, ο Peter Engelke ανοίγει μια νέα πύλη ασφαλείας στην αποθήκη του λόγω ανησυχιών για απελπισμένους ανθρώπους που κλέβουν το απόθεμά του. Το πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο που κινδυνεύει είναι τα καυσόξυλα, αναφέρει το πρακτορείο περιγράφοντας μια ιστορία που θα την συναντήσουμε σε πολλές χώρες. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, οι άνθρωποι καίνε ακόμα και σκουπίδια για να ζεσταθούν.

Οι ενέργειες του Ένγκελκε αντικατοπτρίζουν την αυξανόμενη ανησυχία σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η ήπειρος προετοιμάζεται για ελλείψεις ενέργειας και πιθανώς διακοπές ρεύματος, αυτόν τον χειμώνα. Η φαινομενική δολιοφθορά του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream είναι η τελευταία ένδειξη της κρίσιμης θέσης της περιοχής καθώς η Ρωσία μειώνει τις προμήθειες στην αντιπαράθεση για τον πόλεμο στην Ουκρανία

Σε μια σύνοδο κορυφής στην Πράγα την Παρασκευή, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν σε ένα ανώτατο όριο τιμής για το φυσικό αέριο εν μέσω ανησυχιών ότι οποιαδήποτε τέτοια κίνηση θα μπορούσε να απειλήσει τον εφοδιασμό στην περιοχή. Το 70% της ευρωπαϊκής θέρμανσης προέρχεται από φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό, και με τις ρωσικές παραδόσεις να έχουν μειωθεί δραστικά, το ξύλο —που ήδη χρησιμοποιείται από περίπου 40 εκατομμύρια ανθρώπους για θέρμανση— έχει γίνει περιζήτητο αγαθό.

Οι τιμές για τα πέλλετ ξύλου έχουν σχεδόν διπλασιαστεί στα 600 ευρώ ο τόνος στη Γαλλία και υπάρχουν ενδείξεις πανικού για την αγορά του πιο βασικού καυσίμου στον κόσμο. Η Ουγγαρία έφτασε ακόμη και στο σημείο να απαγορεύσει τις εξαγωγές πέλλετ και η Ρουμανία έθεσε ανώτατα όρια στις τιμές των καυσόξυλων για έξι μήνες. Εν τω μεταξύ, οι ξυλόσομπες μπορεί τώρα να χρειαστούν μήνες για να παραδοθούν.

Πέρα από τις ανησυχίες για ελλείψεις, η ενεργειακή κρίση εντείνει την αύξηση των δαπανών διαβίωσης, με τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη να σημειώνει διψήφια επίπεδα για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο. Τα νοικοκυριά σε όλη την περιοχή αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο την επιλογή μεταξύ θέρμανσης και άλλων βασικών ειδών. 

«Είναι πίσω στα παλιά χρόνια, όταν οι άνθρωποι δεν θα είχαν όλο το σπίτι να ζεσταθεί», δήλωσε ο Nic Snell, διευθύνων σύμβουλος στο βρετανικό κατάστημα λιανικής πώλησης καυσόξυλων Certainly Wood. «Κάθονταν γύρω από τη φωτιά και χρησιμοποιούσαν τη θερμότητα από τη σόμπα ή άνοιγαν φωτιά και πήγαιναν για ύπνο. Θα υπάρξουν πολλά περισσότερα αυτόν τον χειμώνα».

Η τάση οδήγησε σε έκρηξη στη ζήτηση για την Gabriel Kakelugnar AB, έναν κατασκευαστή σομπών από πλακάκια υψηλής ποιότητας που κοστίζουν κατά μέσο όρο 86.000 σουηδικές κορώνες (7.700 δολάρια). Οι σόμπες μπορούν να κρατήσουν ένα δωμάτιο ζεστό για 24 ώρες λόγω της περίπλοκης κατασκευής του χρησιμοποιώντας διαφορετικά κανάλια που συγκρατούν και διανέμουν τη θερμότητα.

«Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι άνθρωποι άρχισαν να επενδύουν περισσότερα στα σπίτια τους. Αυτό φυσικά έχει πλέον κλιμακωθεί», δήλωσε ο Jesper Svensson, ιδιοκτήτης και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας που βρίσκεται λιγότερο από μία ώρα οδικώς από τον μεγαλύτερο πυρηνικό αντιδραστήρα της Σουηδίας. 

Οι παραγγελίες έχουν υπερτετραπλασιαστεί και οι πελάτες πρέπει τώρα να περιμένουν μέχρι τον Μάρτιο για παράδοση, σε σύγκριση με μόλις τέσσερις εβδομάδες πριν από ένα χρόνο.

Για πολλούς Ευρωπαίους, το βασικό μέλημα είναι να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να παραμείνουν ζεστοί τους επόμενους μήνες. Η ανησυχία γίνεται όλο και πιο πιεστική καθώς πλησιάζει η χειμερινή ψύχρα και η απελπισία για ζέστη θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα υγείας και περιβάλλοντος

«Ανησυχούμε ότι οι άνθρωποι απλώς θα κάψουν ό,τι πιάσουν στα χέρια τους», δήλωσε ο Roger Sedin, επικεφαλής της μονάδας ποιότητας αέρα στη Σουηδική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος, προειδοποιώντας για τον κακό αερισμό και την προσπάθεια να κάψουν υγρά καυσόξυλα. «Μπορούμε να δούμε πολύ υψηλά επίπεδα ρύπανσης όταν έχετε ανθρώπους να καίνε ξύλο που δεν ξέρουν πώς να το κάνουν σωστά».

Τα σωματίδια μπορεί να καταλήξουν βαθιά στους πνεύμονες και να προκαλέσουν καρδιακές προσβολές, εγκεφαλικά και άσθμα, είπε, προσθέτοντας ότι ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα έντονος στις αστικές περιοχές. 

Στην Πολωνία καίνε σκουπίδια

Όταν η Paulina Mroczkowska παρατήρησε έναν αυξανόμενο σωρό σκουπιδιών στην αυλή ενός εργαστηρίου ξυλουργού απέναντι, χτύπησε ο κώδωνας του κινδύνου. Η ανησυχία της δεν ήταν για τους κινδύνους των μη συλλεγόμενων απορριμμάτων, αλλά για το πώς θα χρησιμοποιηθούν.

Στην Πολωνία βρίσκονται 40 από τις 100 πόλεις με τη χειρότερη ποιότητα αέρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της εξάρτησης από τον άνθρακα για τη θέρμανση των σπιτιών, μια κληρονομιά της κομμουνιστικής εποχής που υπερασπιζόταν την εξόρυξη. Αλλά τώρα η έλλειψη καυσίμων και το αυξανόμενο κόστος ζωής ωθούν τους ανθρώπους να καίνε ότι βρίσκουν- συμπεριλαμβανομένων των οικιακών απορριμμάτων.
«Είναι τόσο άσχημο αυτή τη σεζόν που μπορείς να μυρίζεις τα σκουπίδια να καίγονται κάθε μέρα, κάτι που είναι εντελώς νέο», είπε η Mroczkowska, 35 ετών, μητέρα τριών παιδιών από τη Jablonna στα βόρεια προάστια της Βαρσοβίας. «Σπάνια μπορείς να μυρίσεις ένα κανονικό καύσιμο. Είναι τρομακτικό να σκέφτεσαι τι συμβαίνει όταν κάνει πραγματικά κρύο».

Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία αποκαλύπτει την ευθραυστότητα της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, η Πολωνία έχει ένα άλλο επίπεδο κινδύνου: ότι οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση της ρύπανσης πάνε πίσω σε μια χώρα με τον υψηλότερο επιπολασμό πρόωρων θανάτων στην ήπειρο που συνδέονται με μολυσμένο αέρα.

Η κυβέρνηση, η οποία ανέστειλε προσωρινά τους ποιοτικούς ελέγχους για τον άνθρακα, εξετάζει το ενδεχόμενο να διανείμει προστατευτικές μάσκες καθώς πέφτει η θερμοκρασία. Τον περασμένο μήνα, ο ηγέτης του Law & Justice Jaroslaw Kaczynski, ο πιο ισχυρός πολιτικός της χώρας, πρότεινε στους ανθρώπους να κάνουν ό,τι χρειάζεται για να ζεσταθούν. Είπε στους υποστηρικτές του σε μια συγκέντρωση στο Nowy Targ, στη νότια Πολωνία, ότι «πρέπει να κάψουμε σχεδόν τα πάντα, εκτός από ελαστικά και παρόμοια επιβλαβή πράγματα».

Ορισμένοι δήμοι χαλαρώνουν τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς που θεσπίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Η περιφερειακή συνέλευση Malopolska στην Κρακοβία, η οποία ελέγχεται από το κυβερνών Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης, ψήφισε τον περασμένο μήνα την καθυστέρηση της απαγόρευσης των κλιβάνων, επιτρέποντας την καύση οτιδήποτε από άνθρακα μέχρι σκουπίδια μέχρι τις αρχές του 2024. Πριν από την πανδημία, η αστυνομία της Κρακοβίας άρχισε να αναπτύσσει drones με κάμερες να ελέγχουν τις καμινάδες από ψηλά για σημάδια ότι οι φούρνοι των νοικοκυριών έκαιγαν παράνομα σκουπίδια.

Πηγή: Bloomberg