Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Ολίγον… από πλαφόν εν μέσω πρωτόγνωρου διχασμού – Πληροφορίες Reuters για υβριδικό συμβιβασμό στο φυσικό αέριο

Ενόψει της άτυπης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ την Παρασκευή οι «27» παραμένουν διχασμένοι ως προς τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, ενώ ειδικά η Γερμανία έχει μπει στο «στόχαστρο» αφενός λόγω της δαπάνης 200 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις για το φυσικό αέριο, αφετέρου εξαιτίας της απορριπτικής στάσης έναντι των προτάσεων των άλλων χωρών-μελών. Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν δηλώνει ότι εξετάζει την εναλλακτική του «ευέλικτου πλαφόν στο φυσικό αέριο».

Συγκεκριμένα, η Επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον δήλωσε την Τρίτη ότι η Κομισιόν εξετάζει εναλλακτικές λύσεις για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου ενός προσωρινού ευέλικτου πλαφόν, όπως μετέδωσε το Reuters.

• «Μία οδός προς τα εμπρός θα ήταν να εξετάσουμε έναν ευέλικτο περιορισμό τιμολόγησης σε σχέση με το TTF με τρόπο που θα συνεχίσει να εξασφαλίζει την προμήθεια φυσικού αερίου, κυρίως LNG, στην Ευρώπη», δήλωσε ο Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ σε συνεδρίαση επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν προσωρινό, ενώ η ΕΕ εργάζεται για έναν εναλλακτικό δείκτη τιμών έναντι του TTF, δήλωσε η Σίμσον. Πρόσθεσε ότι ένα ευρύ ανώτατο όριο τιμών στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου ενέχει κινδύνους και οποιαδήποτε παρέμβαση στην αγορά θα πρέπει να συνδυαστεί με μέτρα για να διασφαλιστεί ότι η ζήτηση φυσικού αερίου δεν θα αυξηθεί ως αποτέλεσμα.

Φον ντερ Λάιεν: Προσωρινό πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου

Η ίδια έκανε μνεία στο ιβηρικό μοντέλο, λέγοντας: Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να πάρει μαθήματα από τον μηχανισμό της Ισπανίας και της Πορτογαλίας για την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, παρότι το σχέδιο δεν είναι κατάλληλο για άμεση εφαρμογή σε όλη την Ευρώπη, δήλωσε σήμερα η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον.

• «Μπορούμε σίγουρα να μάθουμε από την εμπειρία τους. Τα μέτρα δεν είναι αυτομάτως κατάλληλα για (όλη) την Ευρώπη», δήλωσε η Σίμσον σε συνεδρίαση επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εξήγησε πως ένας από τους λόγους για τους οποίους το σχέδιο δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ότι, σε αντίθεση με άλλες χώρες της ΕΕ, οι δύο χώρες της Ιβηρικής διαθέτουν πολυάριθμους τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Την ίδια ώρα, «πυρά» δέχεται η Γερμανία για το πακέτο των 200 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις για το φυσικό αέριο. Το θέμα κυριάρχησε στη συνεδρίαση του Εurogroup στο Λουξεμβούργο, όπου τέθηκαν δύσκολες ερωτήσεις στο Γερμανό υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, σχετικά με τους κινδύνους που συνεπάγεται η επιδότηση αυτή για την ενιαία αγορά.

Η Ιταλία και άλλες χώρες θεωρούν ότι μονομερείς ενέργειες τόσο μεγάλης εμβέλειας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς, δεδομένου ότι δεν έχουν όλες οι χώρες δημοσιονομικά τη δυνατότητα να δαπανήσουν τόσο μεγάλα ποσά.

H απόφαση αυτή συνδέεται και με τη στάση που έχει τηρήσει το Βερολίνο τον τελευταίο καιρό, εμποδίζοντας αφενός την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, αφετέρου νέο κοινό δανεισμό.

Οι επικριτές της Γερμανίας καταγγέλλουν ότι η στάση αυτή οδηγεί σε Ευρώπη δύο ταχυτήτων, καθώς ενώ το Βερολίνο απορρίπτει τις προτάσεις των άλλων χωρών-μελών, το ίδιο έχοντας την οικονομική ισχύ «οχυρώνεται» έναντι της ενεργειακής κρίσης -μια δυνατότητα που άλλες πιο αδύναμες οικονομικά χώρες δεν έχουν. Ενδεικτικό είναι ότι η εύρωστη Γαλλία έχει συγκεντρώσει 67 δισεκατομμύρια ευρώ και η Ιταλία 68 δισεκατομμύρια.

Ο Γερμανός υπουργός Κρίστιαν Λίντνερ προσπάθησε να κατευνάσει τους ομολόγους του. Έκανε λόγο για παρεξήγηση, δεδομένου ότι το πακέτο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ δεν αφορά το 2022, αλλά και τα δύο επόμενα χρόνια. Συνεπώς, όπως είπε, το ποσό δεν είναι μεγάλο λαμβανομένων υπόψη των προβλημάτων που δημιουργεί στην οικονομία η διακοπή προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία.

Από την πλευρά του, ο επίτροπος Οικονομίας, Πάολο Τζεντιλόνι, εμφανίστηκε επίσης ανήσυχος για τις επιπτώσεις της γερμανικής απόφασης στην ευρωπαϊκή οικονομία, υποστηρίζοντας ότι κατανοεί τις αντιδράσεις των άλλων χωρών.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαίο αξιωματούχο, τα κράτη μέλη έχουν το δικαίωμα να λάβουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για να τονώσουν τις οικονομίες τους, αλλά απαιτείται μεγαλύτερη αλληλεγγύη και ενεργοποίηση νέων κοινών εργαλείων για να αντιμετωπίσουμε την κρίση.

Παράλληλα, ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν, σε επιστολή του προς τις «27» κυβερνήσεις της ΕΕ τονίζει: «Πρέπει να αποφύγουμε τον κατακερματισμό της ενιαίας αγοράς, να μην ενθαρρύνουμε έναν αγώνα επιδοτήσεων και να μη θέσουμε υπό αμφισβήτηση την αρχή της αλληλεγγύης».

Η δυσφορία πάντως έχει φτάσει και στο ανώτατο πολιτικό επίπεδο, αυτό των ηγετών.

Δημοσιεύματα του βελγικού τύπου αναφέρουν πως ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κροο, υποστήριξε ότι η συσσώρευση εθνικών μέτρων στήριξης για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, όπως αυτά που ανακοίνωσε η Γερμανία την περασμένη εβδομάδα, ρισκάρει να αποδυναμώσει την ισορροπία της ενιαίας αγοράς και να θέσει σε κίνδυνο τα δημόσια οικονομικά.

• Απάντηση στις επικρίσεις αναγκάστηκε να δώσει ο ίδιος ο Γερμανός καγκελάριος. Ο Όλαφ Σολτς υπερασπίστηκε το σχέδιο της κυβέρνησής του για προστασία της οικονομίας από την ενεργειακή κρίση με πακέτο ύψους 200 δισ. ευρώ, χαρακτηρίζοντάς το δικαιολογημένο, απαντώντας έτσι στην κριτική που ασκείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από άλλες χώρες – μέλη περί αδικαιολόγητου πλεονεκτήματος των γερμανικών εταιριών και υπονόμευσης της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

«Τα μέτρα που λαμβάνουμε είναι δικαιολογημένα. Δεν είναι μεμονωμένα και έχουν υιοθετηθεί και σε άλλες χώρες. Όπως πολλές άλλες χώρες, θα κάνουμε το ίδιο με το φυσικό αέριο. Κάποιοι έχουν μπει από καιρό στη διαδικασία να κάνουν ακριβώς αυτό που σχεδιάσαμε για φέτος και για τα επόμενα δύο χρόνια, με μεγάλη υποστήριξη και μέτρα. Ίσως να μην το έχουν παρατηρήσει όλοι αυτό», δήλωσε ο κ. Σολτς κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε νωρίτερα σήμερα, Τρίτη, με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης του γερμανο-ολλανδικού συμβουλίου για το κλίμα, με τη συμμετοχή υπουργών και των δύο χωρών.

Ο κ. Σολτς χαρακτήρισε μάλιστα το γερμανικό σχέδιο ως «πολύ έξυπνο, πολύ ισορροπημένο και πολύ αποφασιστικό πακέτο» και επισήμανε ότι με τα χρήματα που θα διατεθούν θα στηριχθούν και οι εισαγωγείς φυσικού αερίου. «Γνωρίζουμε την ανάγκη διατήρησης της αλληλεγγύης στην Ευρώπη και πολλά από αυτά που κάνουμε, π.χ. η δημιουργία συνθηκών εισαγωγής φυσικού αερίου, δεν αφορούν μόνο εμάς, αλλά είναι χρήσιμα και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες», ανέφερε, για να προσθέσει: «Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα μέτρα που λαμβάνουμε για να βοηθήσουμε τους πολίτες μας, είναι σαφές ότι κάθε χώρα πρέπει να κάνει κάτι. Υπάρχουν άλλες χώρες με εργαλεία που δεν διαφέρουν πολύ από τα δικά μας».

Από την πλευρά του ο κ. Ρούτε στήριξε τη γερμανική πρωτοβουλία, τονίζοντας ότι η Γερμανία έχει το δικαίωμα να λάβει εθνικά μέτρα, ενώ απέρριψε την πρόταση εισαγωγής πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου από την ΕΕ «ως ιδεολογία» και προειδοποίησε για τον κίνδυνο το αέριο να μην πωλείται στην Ευρώπη, αλλά στην Ασία. Οι δύο ηγέτες πάντως συμφώνησαν ότι απόλυτη προτεραιότητα αυτή τη στιγμή έχει η μείωση των τιμών της ενέργειας με παράλληλη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού σε όλη την Ευρώπη. Ο Όλαφ Σολτς επισήμανε ότι οι τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν πολύ υψηλές, σε βαθμό που δεν δικαιολογείται από τη σχέση προσφοράς – ζήτησης και τόνισε την ανάγκη να συνεχίσει η προσπάθεια για την καταπολέμηση της κερδοσκοπίας. Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση ότι εξαγωγείς φυσικού αερίου, όπως η Νορβηγία, οι ΗΠΑ και οι αραβικές χώρες, έχουν τη διάθεση να συνεργαστούν προκειμένου να πέσουν οι τιμές.

Οι δύο ηγέτες εμφανίστηκαν επίσης επιφυλακτικοί σχετικά με το ενδεχόμενο ανάληψης από κοινού χρέους στην ΕΕ για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου, όπως είχε συμβεί κατά την πανδημία του κορωνοϊού. Ο κ. Σολτς αναφέρθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο, όπως είπε, δεν έχει εξαντληθεί. «Έχουμε ένα τεράστιο πρόγραμμα 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν έχει ακόμη χρησιμοποιηθεί και μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό αυτή τη στιγμή. Αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσαν τώρα να βοηθήσουν», δήλωσε. «Πριν σκεφτούμε νέα κεφάλαια, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα ήδη διαθέσιμα», συμφώνησε ο κ. Ρούτε.

• Υπό αυτό το κλίμα, μεταξύ των «27» επικρατεί «πυρετός» προκειμένου να βρεθεί συνισταμένη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, με το κλίμα να είναι «θερμό» καθώς έχει ήδη σημάνει η αντίστροφη μέτρηση για την Σύνοδο Κορυφής της Πράγας την Παρασκευή.

Αν και ένα προσχέδιο κοινής δήλωσης των «27» έχει δει το φως της δημοσιότητας, τίποτα δεν υποδεικνύει -προς το παρόν, τουλάχιστον- ότι όντως υπάρχει κοινή στάση των κρατών-μελών.

Στην έκκληση για ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου στην ΕΕ, το οποίο επιδιώκουν μετ’ επιτάσεως 15 χώρες -μεταξύ αυτών και η Ελλάδα-, έχουν αντιταχθεί η Γερμανία, η Αυστρία, οι Κάτω Χώρες, η Ουγγαρία και η Δανία.

• Σύμφωνα με το προσχέδιο κοινής δήλωσης που επικαλείται το Reuters, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα ζητήσουν από την Κομισιόν να επεξεργαστεί τρόπους αντιμετώπισης του αυξανόμενου πληθωρισμού, επιβάλλοντας πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η βασική αιτία των προβλημάτων της ΕΕ.

Σύμφωνα με πληροφορίες από τις Βρυξέλλες, στο προσχέδιο κοινής δήλωσης γίνεται λόγος για το ιβηρικό μοντέλο. Η Ισπανία και η Πορτογαλία είχαν λάβει ειδική άδεια από την ΕΕ τον Ιούνιο για την εφαρμογή ενός νέου συστήματος προκειμένου να μειωθεί η τιμή του αερίου και του άνθρακα που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ενέργειας, επιδοτώντας προσωρινά το κόστος των εργοστασίων παραγωγής ενέργειας που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Θεωρήθηκε ως πείραμα για παρόμοια μέτρα σε όλο το μπλοκ και υπάρχουν εκτιμήσεις ότι ήταν επιτυχημένο.

Την ίδια ώρα, 15 κράτη-μέλη της ΕΕ, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, τάσσονται υπέρ της επιβολής ενιαίου πλαφόν στο φυσικό αέριο και πιέζουν προς αυτήν την κατεύθυνση.