Προϋπολογισμός με ρίσκα – Τα μαύρα σύννεφα της ύφεσης στη διεθνή οικονομία και τα περιθώρια ελιγμών στην Αθήνα

Η ύφεση χτυπά την πόρτα σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης δημιουργώντας ένα θολό τοπίο για την οικονομική πορεία της επόμενης χρονιάς. Και σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί και η στοχοθεσία για πρωτογενή πλεονάσματα, που εκ των πραγμάτων βάζει “φρένο” σε δαπάνες ανάλογες με την πανδημία για πιθανά “αναχώματα”. Άρα, οι όποιες ελπίδες για δράσεις στήριξης επαφίενται στην αναπτυξιακή ρότα πάρει η εθνική οικονομία, εν μέσω καταιγίδας.

Τα μηνύματα, πάντως, είναι πολλά και ποικίλα, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και δημιουργούν “πονοκεφάλους” στο οικονομικό επιτελείο, όπως:

• Η φυγή κεφαλαίων προς τις “προσοδοφόρες” δυτικές ακτές του Ατλαντικού, όπου το ράλι των επιτοκίων φέρνει σίγουρες υπεραξίες οδηγώντας σε περιδίνηση Μεγάλη Βρετανία και ΕΕ.
• Η συνεχής διολίσθηση του ευρώ που, αν και βελτιώνει όρους ανταγωνιστικότητας για εξαγωγές εκτός ΕΕ, φέρνει αυξημένα κόστη ενέργειας και αποστερεί κρίσιμα κεφάλαια για την ανάπτυξη. Ενδεικτική η τιμή για την ισοτιμία ευρώ/δολ που έφτασε πλέον στα 0,9646 δολ.
• Η πίεση για αυξήσεις επιτοκίων στην Ευρωζώνη ως “απάντηση” στον πληθωρισμό αλλά και στην αμερικανική πίεση οδηγεί τα κόστη χρήματος στα ύψη αλλά και τα “κρατικά” χρέη στην ανιούσα. Κι όπως είπε χθες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, σε ομιλία της σε Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, “αναμένουμε ότι τα επιτόκια θα αυξηθούν περαιτέρω για αρκετές ακόμα συνεδριάσεις, για να περιοριστεί η ζήτηση και να αποτραπεί ο κίνδυνος επίμονης ανοδικής αναθεώρησης των πληθωριστικών προσδοκιών”.

Και σαν να μην έφτανε αυτό η κα Λαγκάρντ κάλεσε παράλληλα τις κυβερνήσεις να περιορίσουν τις επιδοτήσεις στα τρόφιμα και στην ενέργεια. “Είναι σημαντικό η δημοσιονομική στήριξη που χρησιμοποιείται για την προστασία των νοικοκυριών από τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών να είναι προσωρινή και στοχευμένη”, υπογράμμισε. “Αυτό περιορίζει τον κίνδυνο άσκησης πληθωριστικών πιέσεων”, τόνισε.

Στο φόντο αυτό δεν είναι τυχαίες η αναφορές των αναλυτών της Pimco Τζιν Φρίντα και Τίφανι Γουάιλντινγκ, που σημειώνουν ότι η Ευρώπη αναμένεται να βυθιστεί σε πολύ χειρότερη οικονομική ύφεση από τις ΗΠΑ, αλλά και το σήμα κινδύνου που εκπέμπει ο ΟΟΣΑ. Όπως σημειώνει, η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας ανακόπηκε στο δεύτερο τρίμηνο του 2022 και ότι το 2023 θα είναι πολύ χαμηλότερη σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν πριν από ένα έτος.

Ο οργανισμός εκτιμά ότι τα πραγματικά εισοδήματα μπορεί να είναι χαμηλότερα κατά περίπου 2,8 τρισ. δολάρια σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν ένα χρόνο πριν, ποσό που αντιστοιχεί στο 2% του παγκόσμιου ΑΕΠ με βάση τις ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης.

Το τίμημα θα είναι μεγαλύτερο για την Ευρωζώνη, για την οποία προβλέπεται απότομη μείωση της ανάπτυξης σε μόλις 0,3% το 2023 και ότι ο πληθωρισμός σε μέσα επίπεδα θα μειωθεί στο 6,2% από 8,1% φέτος αναφέρει ο Οργανισμός.

Ο ΟΟΣΑ, επίσης, σημειώνει ότι υπάρχει κίνδυνος ύφεσης σε αρκετές ευρωπαϊκές οικονομίες κατά τους χειμερινούς μήνες και ότι μία μεγαλύτερη μείωση των προμηθειών ενέργειας από τη Ρωσία θα οδηγήσει σε σημαντικά μεγαλύτερη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας σε σχέση με το βασικό σενάριο.

• Σε αυτό το σκηνικό και με τα ομόλογα να έχουν πάρει την “ανηφόρα” με την τιμή του του 10ετούς τίτλου να προσεγγίζει πλέον το 4,8%, καλείται το οικονομικό επιτελείο να καταθέσει το Προσχέδιο του Προϋπολογισμού την ερχόμενη Δευτέρα.

“Αναλαμβάνω το ρόλο να σας επισημάνω ότι δεν υπάρχει άλλος δημοσιονομικός χώρος ώστε να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο οι επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν το ενεργειακό κόστος” ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία του στη διευρυμένη συνεδρίαση της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητήριων Ελλάδας, από το Επιμελητήριο της Πιερίας, την Παρασκευή, ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση της οικονομίας λόγω της διεθνούς ύφεσης είναι δύσκολη αλλά η κυβέρνηση λαμβάνει όλα τα μέτρα για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Μιλώντας, επίσης, σε χθεσινή εκδήλωση του Economist ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, αναπλ. υπουργός Οικονομικών περιέγραψε την κατάσταση βάζοντας “χαμηλά” τον πήχη των προσδοκιών για τον Προϋπολογισμό του 2023.

Όπως είπε η κυβέρνηση βρίσκεται μπροστά σε μια φάση ασυνήθιστα υψηλής διεθνούς αβεβαιότητας με εύλογες συνέπειες για τις παραδοχές ως προς τον προϋπολογισμό και τη δημοσιονομική πολιτική, παρατήρησε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, τονίζοντας ότι με αυτό το δεδομένο το οικονομικό επιτελείο επιλέγει τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις για την πορεία της οικονομίας.

Ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες συνδέει πλέον με το Ταμείο Ανάκαμψης. Στάθηκε δε στην παράμετρο των επενδύσεων, τις οποίες χαρακτήρισε κλειδί για το μέλλον. “Τις αναλάβαμε στο μισό του ευρωπαϊκού μέσου όρου, τις αυξήσαμε κατά 30% και θα τις ενισχύσουμε περισσότερο”, σχολίασε χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Σκυλακάκης εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η ελληνική οικονομία θα μπορέσει τελικά να αποφύγει μια ύφεση, αν αυτή προκύψει στην Ευρώπη λόγω της διεθνούς κρίσης. Χαρακτήρισε, σε κάθε περίπτωση, προϋπόθεση την πολιτική σταθερότητα, παράγοντας για τον οποίο δήλωσε και πάλι αισιόδοξος.

• Πάντως, αν και η στενή εποπτεία έχει λάβει τέλος τα μηνύματα των θεσμών είναι ορατά κι εύγλωττα για τον νέο προϋπολογισμό, σε ευθεία πάντα “απόκριση”, με όσα ανέφερε και σήμερα η επικεφαλής της ΕΚΤ για την ανάγκη “μαζέματος” των δαπανών.

Έτσι, ο Paolo Fioretti, επικεφαλής του ESM για την Ελλάδα, μιλώντας στην εκδήλωση του Economist, έκανε λόγο για την ανάγκη επιστροφής της Ελλάδας σε ένα “σώφρον δημοσιονομικό μονοπάτι”, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση του οικονομικού επιτελείου για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2023.

Στο πλαίσιο αυτό, επεσήμανε ότι τα απόνερα της διεθνούς κρίσης θα φέρουν χαμηλότερη ανάπτυξη, ή και μικρή ύφεση, το διάστημα που θα ακολουθήσει και άρα συνέστησε στην ελληνική κυβέρνηση ιδανικά να διασφαλίσει ακόμη μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο φέτος ώστε να είναι σε θέση να λάβει τυχόν πρόσθετα μέτρα στήριξης το 2023.

Εξάλλου, ενθάρρυνε για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, μεταξύ άλλων, ως καταλυτικό στοιχείο για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, την οποία χαρακτήρισε εφικτή, πιθανότατα στο δεύτερο εξάμηνο του 2023.

Προέτρεψε για περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις τράπεζες – προειδοποίησε ότι λόγω της διεθνούς κρίσης ενδέχεται να υπάρξει αύξηση των NPLs το επόμενο διάστημα – αλλά και για επιπλέον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης σε τομείς όπως η δικαιοσύνη.

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Fioretti, μέχρι στιγμής, η ελληνική οικονομία ανακάμπτει αισθητά μετά την πανδημία, διατηρώντας τη δυναμική που απέκτησε χάρη στη βελτιωμένη χρηματοοικονομική της εικόνα, μέσα από τα ευρωπαϊκά προγράμματα των προηγούμενων ετών.

Από την πλευρά του η Julia Lendvai, επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση καθιστούν ακόμη πιο σημαντικό για την Ελλάδα να διατηρήσει το μεταρρυθμιστικό της μομέντουμ, γεγονός που συνδέεται και με τον στόχο ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας.

Πηγή: news247