Ανάλυση/ Είναι η “μερική επιστράτευση” από τον Πούτιν “σημάδι ότι ο πόλεμός του αποτυγχάνει”; Πώς αξιολογούν στη Δύση την κίνηση του Κρεμλίνου
Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επιτάχυνε την πολεμική του προσπάθεια στην Ουκρανία την Τετάρτη, ανακοινώνοντας μια νέα εκστρατεία που θα καλούσε περίπου 300.000 έφεδρους στο στρατό ενώ θα αμφισβητούσε άμεσα τη Δύση για την υποστήριξή της στην Ουκρανία με μια κρυφή απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων.
Η ανάλυση των N.Y Times αναφέρεται πως “σε μια σπάνια μαγνητοσκοπημένη ομιλία προς το έθνος, ο κ. Πούτιν σταμάτησε να διακηρύξει ένα πλήρες, εθνικό σχέδιο, αλλά αντ’ αυτού ζήτησε «μερική κινητοποίηση» εφέδρων. Αν και τα στρατεύματα της Μόσχας υπέστησαν πρόσφατα ταπεινωτικές απώλειες στο πεδίο της μάχης, είπε ότι οι στόχοι της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν άλλαξαν και ότι η κίνηση ήταν «αναγκαία και επείγουσα» επειδή η Δύση είχε «περάσει όλες τις γραμμές» παρέχοντας εξελιγμένα όπλα στην Ουκρανία¨.
Κατά την αμερικανική εφημερίδα, η ομιλία ήταν μια προφανής προσπάθεια να επαναβεβαιώσει την εξουσία του σε έναν όλο και πιο χαοτικό πόλεμο που έχει υπονομεύσει την ηγεσία του τόσο στο εσωτερικό όσο και στην παγκόσμια σκηνή. Κλιμάκωσε επίσης την τεταμένη αναμέτρηση της Ρωσίας με δυτικά έθνη που ενίσχυσαν την Ουκρανία με όπλα, χρήματα και πληροφορίες που συνέβαλαν στις πρόσφατες επιτυχίες της Ουκρανίας στην ανάκτηση τμημάτων εδάφους στα βορειοανατολικά.
Ο κ. Πούτιν κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη ότι εμπλέκονται σε «πυρηνικό εκβιασμό» κατά της χώρας του και προειδοποίησε ότι η Ρωσία έχει «πολλά δικά της όπλα».
«Σε όσους επιτρέπουν στον εαυτό τους τέτοιες δηλώσεις για τη Ρωσία, θέλω να σας υπενθυμίσω ότι η χώρα μας έχει επίσης διάφορα μέσα καταστροφής και ορισμένα στοιχεία είναι πιο σύγχρονα από αυτά των χωρών του ΝΑΤΟ», είπε.
Ο κ. Πούτιν επιβεβαίωσε επίσης την υποστήριξή του στα δημοψηφίσματα που ανακοινώθηκαν εσπευσμένα την Τρίτη, τα οποία έθεσαν το έδαφος για να δηλώσει ότι το κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος έχει γίνει μέρος της Ρωσίας. Αυτή η προσάρτηση θα μπορούσε ενδεχομένως να έρθει την επόμενη εβδομάδα.
Αναλυτές και αξιωματούχοι που υποστηρίζουν το Κρεμλίνο έχουν πει ότι σε εκείνο το σημείο, οποιαδήποτε περαιτέρω ουκρανική στρατιωτική ενέργεια σε αυτά τα εδάφη θα μπορούσε να θεωρηθεί επίθεση στην ίδια τη Ρωσία. Ο κ. Πούτιν δεν το διευκρίνισε αυτό, αλλά προειδοποίησε ότι ήταν έτοιμος να χρησιμοποιήσει όλα τα όπλα στο οπλοστάσιο της Ρωσίας για να προστατεύσει αυτό που το Κρεμλίνο θεωρούσε ρωσικό έδαφος.
«Εάν απειληθεί η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, σίγουρα θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να προστατεύσουμε τη Ρωσία και τον λαό μας», είπε. «Αυτό δεν είναι μπλόφα».
Ανακοινώνοντας την επιστράτευση, ο κ. Πούτιν απάντησε επίσης σε εκείνους στη Ρωσία που υποστηρίζουν τον πόλεμο, αλλά επέκριναν το Κρεμλίνο ότι δεν αφιέρωσε τους πόρους και το προσωπικό που απαιτούνται για τη διεξαγωγή μιας συνολικής μάχης. Ο κ. Πούτιν είχε προηγουμένως αποφύγει τη πλήρη επιστράτευση σε μια προσπάθεια να κρατήσει τις κακουχίες του πολέμου όσο το δυνατόν πιο απομακρυσμένες από τους απλούς Ρώσους, αλλά οι πρόσφατες αποτυχίες στο πεδίο της μάχης και το τυμπανικό από τους φιλοπολεμικούς εθνικιστές για μια πιο ισχυρή προσπάθεια, προφανώς άλλαξαν τον υπολογισμό.
Σε μια επόμενη ομιλία, ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας, Σεργκέι Κ. Σόιγκου, ανέφερε τον αριθμό των νέων κλήσεων σε 300.000 άτομα, όλοι τους με κάποια στρατιωτική εμπειρία. Η κινητοποίηση καθιστά υποχρεωτική από το νόμο για τους εφέδρους που καλούνται επίσημα να παρουσιαστούν σε υπηρεσία, ή αντιμετωπίζουν πρόστιμα ή κατηγορίες. Ο κ. Σόιγκου είπε ότι οι μαθητές δεν θα κληθούν να πολεμήσουν και ότι οι στρατεύσιμοι δεν θα σταλούν στην «ζώνη ειδικής επιχείρησης», τον όρο που χρησιμοποιεί το Κρεμλίνο για να αναφερθεί στον πόλεμο, αν και οι παρατηρητές ήταν δύσπιστοι για αυτόν τον ισχυρισμό.
Η αντίδραση από τα δυτικά κράτη ήταν ταχεία, με αξιωματούχους της Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αποκαλούν την κίνηση του κ. Πούτιν σημάδι ότι ο πόλεμος του αποτυγχάνει. Η Κίνα, η οποία υπήρξε ολοένα και πιο σημαντικός σύμμαχος της Ρωσίας, εξέδωσε μια σύντομη δήλωση από το Υπουργείο Εξωτερικών της που κάλεσε όλα τα μέρη «να καταλήξουν σε κατάπαυση του πυρός μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων».
Ο Πρόεδρος Μπάιντεν, σε μια συνέντευξη στο «60 Minutes» που μεταδόθηκε την Κυριακή το βράδυ στο CBS, προειδοποίησε τον κ. Πούτιν να μην χρησιμοποιεί πυρηνικά όπλα στο πεδίο της μάχης. «Μην. Μην το κάνετε. Μην το κάνετε», είπε ο κ. Μπάιντεν όταν ρωτήθηκε ποιο ήταν το μήνυμά του στον κ. Πούτιν. «Θα αλλάξετε το πρόσωπο του πολέμου που δεν μοιάζει με τίποτα που ζήσαμε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο αριθμός των ρωσικών στρατευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αυτονομιστών που είναι ευθυγραμμισμένοι με τη Ρωσία, των μελών ιδιωτικών εταιρειών ασφαλείας και των εθελοντών, δεν ξεπερνά αυτή τη στιγμή τις 200.000, σύμφωνα με εκτιμήσεις στρατιωτικών αναλυτών και ειδικών. Εάν η μερική κινητοποίηση είναι επιτυχής, οι νεοσύλλεκτοι θα υπερδιπλασιάσουν αυτό το ποσό, καθιστώντας ευκολότερο για τη Ρωσία να υπερασπιστεί εκατοντάδες μίλια από τις γραμμές του μετώπου στην Ουκρανία. Ωστόσο, λένε οι παρατηρητές, τα περισσότερα υψηλόβαθμα στελέχη έχουν ήδη αναπτυχθεί και όσοι κληθούν θα χρειαστούν περαιτέρω εκπαίδευση και όπλα.
Για το Κίεβο, οι ανακοινώσεις του Πούτιν ήταν “προβλέψιμες” και παραδοχή αποτυχίας, ενώ η ουκρανική πλευρά μίλησε για “πυρηνικό εκβιασμό”.
Στο Βερολίνο, ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας δήλωσε πως η μερική επιστράτευση, που διατάχθηκε στη Ρωσία, αποτελεί περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία και πως η γερμανική κυβέρνηση εξετάζει την απάντησή της σ’ αυτή. Τόνισε πως η απόφαση αυτή είναι “λάθος βήμα από τη Μόσχα” και πως “θα λάβει τη δέουσα απάντηση”.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι είπε ότι η Δύση πρέπει να κάνει περισσότερα για να στηρίξει την Ουκρανία.
Η Λετονία, ανέφερε πως η χώρα δεν θα προσφέρει καταφύγιο σε κανέναν Ρώσο πολίτη που θα επιλέξει να φύγει από τη χώρα του, φοβούμενος την επιστράτευση.
Παράλληλα, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε διάλογο και διαβουλεύσεις και να βρουν ένα τρόπο για να απαντήσουν στις ανησυχίες όλων των μερών για την ασφάλεια, τηρώντας μια πιο “ουδέτερη” στάση.
Ωστόσο, αυτό που έχει σημασία είναι πως μαζί με το διάγγελμα Πούτιν, έγιναν και ανακοινώσεις από το υπουργείο Άμυνας της χώρας που αφορούν σε απώλειες στρατευμένων στην Ουκρανία, κάτι που είχε να γίνει για μήνες. Ακόμη, με την απόφαση μερικής επιστράτευσης, ο ίδιος ο Πούτιν δείχνει πως επί της ουσίας παραδέχεται πως έχει δυσκολευτεί, παρότι αποδίδει τη κίνησή του αυτή σε απάντηση προς τους “δυτικούς εχθρούς” του.