Το εισόδημα και η αμύθητη περιουσία του βασιλιά Κάρολου – Από αμέτρητες εκτάσεις γης μέχρι και τον… βυθό νησιών

Ο συνολικός πλούτος της βασιλικής οικογένειας βρίσκεται μόνο στη σφαίρα της εικασίας, καθώς μεγάλο μέρος του προσωπικού της πλούτου είναι άγνωστο Ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ θα κληρονομήσει τον διόλου ευκαταφρόνητο πλούτο της μητέρας του, μαζί με τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν στο Στέμμα.

Από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ κληρονόμησε μεγάλο μέρος της περιουσίας της, αλλά της πιστώνονται και κάποιες έξυπνες επενδύσεις κατά τη διάρκεια της μακράς ζωής και βασιλείας της.

Η βασιλική οικογένεια έχει τρεις κύριες πηγές εισοδήματος: το Κτήμα του Στέμματος, που δεν είναι ένα, αλλά πολλά, το Δουκάτο του Λάνκαστερ και το Δουκάτο της Κορνουάλης. Η βασιλική περιουσία, συνολικής αξίας άνω των 17 δισ. λιρών, ξεκινά από το κεντρικό Λονδίνο και εκτείνεται μέχρι τον βυθό δεκάδων βρετανικών νησιών.

Κτήμα του Στέμματος: Από το κεντρικό Λονδίνο μέχρι τη Βόρεια Θάλασσα

Τις μεγαλύτερες βασιλικές εκτάσεις διαχειρίζεται το λεγόμενο Κτήμα του Στέμματος, που περιλαμβάνει κεντρικά τμήματα του Λονδίνου – ο μονάρχης είναι από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες ακινήτων στο West End, συμπεριλαμβανομένων των St James’s και Regent Street – και αγροτικές εκτάσεις, γραφεία και εμπορικά πάρκα, από το Σαουθάμπτον έως το Νιουκάστλ.

Επιπλέον, περιλαμβάνει τον βυθό και τη μισή ακτή γύρω από μεγάλα τμήματα της Αγγλίας, της Ουαλίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, περιουσιακό στοιχείο που εξελίσσεται σε άκρως προσοδοφόρο μετά την άνθηση του πετρελαίου στη Βόρεια Θάλασσα και, πιο πρόσφατα, τις δημοπρασίες για υπεράκτια αιολικά πάρκα.

Το κτήμα Γουίντσορ, επίσης, εκτείνεται σε 16.000 στρέμματα και περιλαμβάνει πάρκο, δάση, ιππόδρομο, κάστρο και άλλα εντελώς βασιλικά περιουσιακά στοιχεία. Η συνολική αξία των ακινήτων που ανήκουν στο Κτήμα του Στέμματος υπολογίζεται σε 15,6 δισ. λίρες.

Ο ρόλος του Κτήματος, σύμφωνα με το ίδιο, είναι να «παράγει κέρδη για το Υπουργείο Οικονομικών προς όφελος των οικονομικών της χώρας». Πέρυσι τα κέρδη υπολογίστηκαν σε 318 εκατ. λίρες, αυξημένα σε σχέση με το 2020, καθώς η είσπραξη ενοικίων ανέκαμψε μετά την πανδημία και χάρη στην ανάπτυξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. 

Κάθε Βρετανός δίνει 1,29 λίρες τον χρόνο για τον βασιλιά του

Η εν λόγω ιδιοκτησία χρονολογείται από την κατάκτηση της Βρετανίας από τους Νορμανδούς, το 1066. Από το 1760 ο μονάρχης Γεώργιος Γ’ επέτρεψε να παραδίδονται τα εισοδήματα από το Κτήμα στην κυβέρνηση, με αντάλλαγμα μια σταθερή ετήσια πληρωμή, τη σημερινή κρατική επιχορήγηση.

Η επιχορήγηση αυτή, που ορίστηκε σε 86,3 εκατ. λίρες για το 2021-22, δηλαδή 1,29 λίρες για κάθε Βρετανό πολίτη, χρηματοδοτεί τα επίσημα βασιλικά ταξίδια, τη συντήρηση των ακινήτων και τα λειτουργικά έξοδα του μονάρχη. Το κόστος ασφάλειας δεν καλύπτεται από την επιχορήγηση, αλλά καταβάλλεται από το Δημόσιο.

Η Βασίλισσα δεν υποχρεούται να πληρώνει φόρο επί της κρατικής επιχορήγησης. Ωστόσο, προθυμοποιήθηκε οικειοθελώς να καταβάλει φόρο εισοδήματος από γαίες που ανήκουν στο Δουκάτο του Λάνκαστερ και από την προσωπική της περιουσία.

Το Κτήμα του Στέμματος ανήκει στον μονάρχη για όσο διαρκεί η βασιλεία του, αλλά δεν αποτελεί ιδιωτική του ιδιοκτησία. Επομένως, ο Κάρολος δεν μπορεί να πουλήσει κανένα από τα κτήματα, ενώ τα έσοδα δεν του ανήκουν.

Ωστόσο, η περιουσία πέρασε από την Ελισάβετ στον Κάρολο χωρίς την υποχρέωση καταβολής φόρου κληρονομιάς, ο συντελεστής του οποίου για τους μη γαλαζοαίματους έχοντες και κατέχοντες είναι 40%.

Η ευθύνη για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων ανατίθεται σε ανεξάρτητο οργανισμό, επικεφαλής του οποίου είναι ένα συμβούλιο – γνωστό ως Επίτροποι του Στέμματος – που παραδίδει τα πλεονάζοντα ετήσια έσοδα στο Υπουργείο Οικονομικών. Δηλαδή ο βασιλιάς δεν εμπλέκεται στις αποφάσεις.

Στη Σκωτία για άγριο σολομό και φυσικό χρυσάφι

Στη βασιλική περιουσία της Σκωτίας περιλαμβάνεται σχεδόν ολόκληρος ο βυθός της χώρας μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια, περίπου οι μισές ακτές, 91.000 στρέμματα αγροτικής γης, δικαιώματα για ψάρεμα άγριου σολομού και θαλάσσιας πέστροφας και δικαιώματα σε φυσικό χρυσό και ασήμι.

Ωστόσο, με νόμο του 2016 τα κέρδη που παράγονται από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία μεταφέρονται στη σκωτσέζικη κυβέρνηση για δημόσιες δαπάνες.

Δουκάτο του Λάνκαστερ: Το πατρικό του 1399

Μια δεύτερη, μικρότερη δεξαμενή παρέχει εισόδημα στον βασιλιά από το Δουκάτο του Λάνκαστερ, το οποίο ιδρύθηκε πριν από επτά αιώνες. Ο βασιλιάς φέρει και τον τίτλο του Δούκα του Λάνκαστερ από το 1399.

Το δουκάτο κατέχει πάνω από 18.000 εκτάρια γης σε Αγγλία και Ουαλία, που περιλαμβάνουν αγροκτήματα, κατοικίες, καταστήματα, γραφεία, εμπορικά κτίρια, και ορισμένες ακόμη επενδύσεις.

Τα λατομεία ασβεστόλιθου και ψαμμίτη, μάλιστα, που εκτείνονται από τη νότια Ουαλία έως το Βόρειο Γιορκσάιρ, προμηθεύουν υλικά στη βρετανική κατασκευαστική βιομηχανία.

Το δουκάτο είχε καθαρό ενεργητικό 653 εκατ. λίρες στα τέλη Μαρτίου 2022, που μεταφράστηκε σε κέρδη 24 εκατ. λιρών για την εκλιπούσα.

Δουκάτο της Κορνουάλης: Η περιουσία του διαδόχου

Ο Κάρολος κληρονόμησε μεν το Δουκάτο του Λάνκαστερ με την άνοδό του στον θρόνο, ωστόσο το Δουκάτο της Κορνουάλης πέρασε στον μεγαλύτερο γιο του, τον διάδοχο Γουίλιαμ και 25ο Δούκα της Κορνουάλης.

Το δουκάτο κατέχει περισσότερα από 52.000 εκτάρια γης σε 20 κομητείες σε Αγγλία και Ουαλία, που επίσης περιλαμβάνουν καλλιεργήσιμες γαίες, σπίτια, καταστήματα και επιχειρήσεις, καθώς και δάση, ποτάμια και ακτές. Επίσης, γήπεδα κρίκετ αλλά και… φυλακές.

Τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία του δουκάτου αποτιμήθηκαν σε πάνω από 1 δισ. λίρες στα τέλη Μαρτίου. Ο Κάρολος, μέχρι πρότινος δούκας και διάδοχος, απέκτησε ετήσιο εισόδημα 21 εκατ. λιρών για το έτος που έληξε στις 31 Μαρτίου 2022.

Πάντως, κατέβαλε οικειοθελώς τον ανώτατο συντελεστή φόρου εισοδήματος, δηλαδή 45% επί των αποδοχών του δουκάτου, μετά την αφαίρεση των επίσημων δαπανών, αλλά δεν υποχρεώθηκε να καταβάλει φόρο κεφαλαιουχικών κερδών, ούτε εταιρικό φόρο.

Εξάλλου, τα προσωπικά ενδιαφέροντα του Καρόλου σε ευγενείς τομείς όπως η αρχιτεκτονική, η βιωσιμότητα και η βιολογική γεωργία έχουν διαμορφώσει τη φυσιογνωμία του δουκάτου. Το ερώτημα που πλανάται τώρα πάνω από την Κορνουάλη είναι αν ο Ουίλιαμ θα ακολουθήσει στον ίδιο δρόμο, συνεχίζοντας τα δρομολογημένα έργα κυρίως στον οικιστικό τομέα. 

Η άγνωστη προσωπική περιουσία

Η βασίλισσα Ελισάβετ είχε και πλούτο από τα προσωπικά κτήματα και τους στάβλους της με τα άλογα κούρσας. Εν τω μεταξύ, η αξία της συλλογής βασιλικών γραμματοσήμων υπολογίζεται σε 100 εκατ. λίρες.

Ο συνολικός πλούτος της βασιλικής οικογένειας βρίσκεται πάντως μόνο στη σφαίρα της εικασίας, καθώς μεγάλο μέρος του προσωπικού της πλούτου είναι άγνωστο. Η καθαρή περιουσία της υπολογίστηκε σε 370 εκατ. λίρες στη λίστα των Sunday Times του 2022, καταγράφοντας αύξηση 5 εκατ. λιρών σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.

Πολλά περιουσιακά στοιχεία έχουν αποκρυφτεί, όπως έχει αποκαλύψει ο Guardian, με νομικά τερτίπια που έχουν επιτρέψει στη βασιλική δυναστεία να σφραγίσει ορισμένες διαθήκες.

Οι βρετανικές διαθήκες απαιτείται από το νόμο να δημοσιεύονται, αλλά η σφράγιση των βασιλικών διαθηκών δεν επέτρεψε στους κοινούς θνητούς να δουν τι περιουσιακά στοιχεία, κοσμήματα ή μετρητά περνούν από τη μια Μεγαλειοτάτη γενιά στην άλλη.

Πηγή: The Guardian