Φυσικό αέριο – Ηλεκτρικό ρεύμα: Οι προτάσεις της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα λεπτομερώς τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, που έχεις εκτοξεύσει τις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος.

Με τον περιορισμό των «υπερκερδών» των ενεργειακών ομίλων, την περικοπή της κατανάλωσης της ΕΕ τις ώρες αιχμής, αλλά και με μια σειρά από άλλα μέτρα – που παρουσίασε αναλυτικά την Πέμπτη – προτείνει η Κομισιόν να απαντήσουν τα κράτη – μέλη στον «ενεργειακό πόλεμο» του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα τοποθετηθούν επί των προτάσεων αυτών κατά την διάρκεια έκτακτης συνόδου στις 30 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες.

Ποια είναι όμως αναλυτικά τα μέτρα αυτά;

Πλαφόν στα έσοδα

Στην ευρωπαϊκή αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, η τιμή κόστους της τελευταίας πηγής ηλεκτρικού ρεύματος που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ζήτησης – συχνά ένα σταθμός φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος – καθορίζει την τιμή που επιβάλλεται σε όλους τους διαχειριστές: η χονδρική τιμή ηλεκτρικού ρεύματος έχει εκτιναχθεί ακολουθώντας την εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου, συνεπεία του πολέμου στην Ουκρανία.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την επιβολή πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος μέσω της πυρηνικής ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (αιολική, ηλιακή, υδροηλεκτρική), από τις οποίες απορρέουν υπερβάλλοντα κέρδη με την πώληση της παραγωγής του σε τιμή πολύ υψηλότερη του κόστους παραγωγής.

Σύμφωνα με το σχετικό κείμενο, η Κομισιόν προτείνει τον καθορισμό του πλαφόν των 180 ευρώ/μεγαβατώρα. Η διαφορά ανάμεσα στο επίπεδο των εισοδημάτων και της χονδρικής τιμής της αγοράς θα αποδίδεται στα κράτη της ΕΕ για να ανακατανεμηθεί στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ο άνθρακας και το μεθάνιο έχουν αποκλεισθεί από τον μηχανισμό αυτόν.

Η επιβολή πλαφόν θα απέδιδε περισσότερα των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ, διαβεβαίωσε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Πέραν της παρούσας ενεργειακής κρίσης, υπόσχεται μία εις βάθος μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Το πακέτο αυτό διαφέρει πολύ από χώρα σε χώρα, ανάλογα με το ενεργειακό μίγμα που χρησιμοποιείται σε κάθε χώρα και είναι ποικίλο.

«Συμβολή» των ομίλων πετρελαίου και φυσικού αερίου

Οι Βρυξέλλες επιδιώκουν «προσωρινή συμβολή αλληλεγγύης» από τους παραγωγούς και διανομείς φυσικού αερίου, άνθρακα και πετρελαίου, που εξασφαλίζουν γιγάντια κέρδη χάρη στην εκτόξευση των τιμών. «Αυτές οι μεγάλες εταιρείες θα πρέπει να πληρώσουν ένα δίκαιο μέρος, να καταβάλουν μία συμβολή στην κρίση», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν.

Σύμφωνα με το κείμενο των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η συμβολή αυτή θα ορισθεί στο 33% των υπερκερδών (κέρδη κατά 20% μεγαλύτερα σε σχέση με τον μέσο όρο των ετών 2019-2020). Οι Βρυξέλλες φροντίζουν να μην κάνουν λόγο για «φόρο», διότι οποιοδήποτε φορολογικού χαρακτήρα μέτρο απαιτεί ομοφωνία μεταξύ των 27, μία διαδικασία πολύπλοκη και με ρίσκα σε σχέση με μία λήψη απόφασης με ειδική πλειοψηφία.

Περιορισμός της ζήτησης στις ώρες αιχμής

Σύμφωνα με το σχέδιο, η Κομισιόν θέλει να ορίσει στα κράτη έναν δεσμευτικό στόχο μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος «κατά τουλάχιστον 5% στις καθορισμένες ώρες αιχμής κατά την διάρκεια των οποίων το ηλεκτρικό ρεύμα θα είναι ακριβότερο. Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, αυτό θα επέτρεπε την μείωση κατά 3,8% της κατανάλωσης φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Η Κομισιόν καλεί επίσης τους «27» να μειώσουν την μηνιαία κατανάλωση κατά 10%, στόχος που θεωρείται ενδεικτικός.

Κάθε χώρα θα επιλέξει η ίδια τον τρόπο για να επιτύχει τον στόχο, για παράδειγμα «μέσω συστημάτων πλειστηριασμών» που θα προσφέρει χρηματικές αποζημιώσεις στις βιομηχανίες με αντάλλαγμα την μείωση της κατανάλωσής τους.

Υποστήριξη των παρόχων με έλλειψη ρευστότητας

Οι Βρυξέλλες θέλουν να υποστηρίξουν τους παρόχους ενέργειας που δοκιμάζονται από σοβαρή έλλειψη ρευστότητας λόγω της διακύμανσης των τιμών, με την άμβλυνση του ρυθμιστικού πλαισίου και με την θέσπιση μηχανισμών κατά της κερδοσκοπίας για τον περιορισμό των διακυμάνσεων των αγορών.

«Θα μεταβάλουμε το προσωρινό πλαίσιο ρυθμίσεων για τις κρατικές επιδοτήσεις τον Οκτώβριο, για να επιτραπεί η χορήγηση κρατικών εγγυήσεων», ανακοίνωσε σήμερα η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου;

Στις αρχικές προτάσεις, η Κομισιόν σχεδίαζε την επιβολή πλαφόν των τιμών με τις οποίες πληρώνεται η Ρωσία για τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε να μειωθούν τα έσοδα του Κρεμλίνου, μία ιδέα προς την οποία είναι αντίθετες οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που είναι ακόμη πολύ εξαρτημένες από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες.

Αντίθετα, οι υπουργοί των «27» ζήτησαν την Παρασκευή στις Βρυξέλλες την μελέτη της πιθανότητας επιβολής πλαφόν στο σύνολο των εισαγωγών φυσικού αερίου στην ΕΕ, όποια και αν είναι η προέλευσή του , περιλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο η Ευρώπη πληρώνει σε τιμή πολύ υψηλότερη σε σχέση με την Ασία.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να παραμείνει αρκετά ελκυστική αγορά για τους προμηθευτές του LNG, που μπορούν εύκολα να βρουν άλλους πελάτες αλλού, προειδοποίησε η Κομισιόν, η οποία τηρεί επιφυλακτική στάση ως προς αυτό το θέμα που διαιρεί τα κράτη μέλη.