Nord Stream 1: Πόσες ημέρες ”αντέχει” η Ευρώπη αν κλείσει οριστικά
Πολύ σύντομα θα κυριαρχήσουν οι συζητήσεις για τα μέτρα, το μέγεθος των περικοπών και τους τρόπους που κάθε χώρα θα επιδιώξει τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, δίνοντας κίνητρα για εναλλακτικά καύσιμα, όπως πετρέλαιο, λιγνίτη και ΑΠΕ. Σε νέα φάση εισέρχεται η ενεργειακή κρίση, καθώς πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές αποφάσεις για τη θέσπιση πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου, κάτι που αναμένεται να πυροδοτήσει ηχηρή αντίδραση των Ρώσων και να επισπεύσει τις εξελίξεις.
Το ενδεχόμενο παύσης των ροών ρωσικού αερίου μοιάζει ολοένα και πιο κοντινό και η Ευρώπη πολύ σύντομα θα πρέπει να ανταποκριθεί στη νέα μεγάλη πρόκληση μείωσης της κατανάλωσης αερίου και να αντιμετωπίσει τις οικονομικές συνέπειες που αυτή θα επιφέρει.
Η ανακοίνωση της Gazprom για πρόβλημα επανατροφοδοσίας της ευρωπαϊκής αγορά ακολούθησε τη δήλωση της φον ντερ Λάιεν, η οποία μίλησε στο Murnau για πλαφόν στις τιμές του ρωσικού αερίου λίγες ώρες νωρίτερα. Ειδικότερα, η ρωσική Gazprom δήλωσε την Παρασκευή ότι ο αγωγός Nord Stream 1 δεν θα ανοίξει ξανά νωρίς το Σάββατο όπως είχε προγραμματιστεί, αυξάνοντας τους κινδύνους για μπλακ άουτ, δελτία και σοβαρή ύφεση στην Ευρώπη. Ο αγωγός επρόκειτο να επαναλειτουργήσει μετά από τρεις ημέρες συντήρησης.
Η αγορά των TTF δεν πρόλαβε να αντιδράσει, καθώς είχε κλείσει, στις ανακοινώσεις της Gazprom και είχε κλείσει στα 212 ευρώ/MWh για τα συμβόλαια Νοεμβρίου, με την τιμή των επομένων μηνών να κινείται στο εύρος 220-208 (Φεβρουάριος 2023).
Ωστόσο, από Δευτέρα, αναμένεται το νέο μπρα ντε φερ να αποτυπωθεί στις τιμές TTF του φυσικού αερίου, που όπως έχουν αποδείξει εξαρτώνται από την κάθε δήλωση προθέσεων.
Η συζήτηση για τη θέσπιση πλαφόν στις εισαγωγές ρωσικού αερίου αναμένεται να κορυφωθεί τις επόμενες μέρες, καθώς πλησιάζει η ημερομηνία της Συνόδου των υπουργών Ενέργειας, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου, και εκτιμάται ότι εφόσον ληφθούν αποφάσεις για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, αυτό θα οδηγήσει σε μια ηχηρή απάντηση των Ρώσων.
Η μείωση ή η παύση των ροών του φυσικού αερίου θα φέρει την Ευρώπη στη μεγάλη πρόκληση να λειτουργήσει και να θερμανθεί με λιγότερο αέριο.
Εξοικονόμηση, η νέα προτεραιότητα
Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται η μόνη λύση είναι η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%, που έχει ζητήσει η πρόεδρος της Κομισιόν από όλα τα κράτη μέλη. Πολύ σύντομα θα κυριαρχήσουν οι συζητήσεις για τα μέτρα, το μέγεθος των περικοπών και τους τρόπους που κάθε χώρα θα επιδιώξει τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, δίνοντας κίνητρα για εναλλακτικά καύσιμα, όπως πετρέλαιο, λιγνίτη και ΑΠΕ.
Εξάλλου, όπως ανέφερε πρόσφατα το Reuters, oι αναλυτές προειδοποιούν ότι ο σημαντικότερος παράγοντας για την ενεργειακή ασφάλεια αυτό το χειμώνα θα είναι το κατά πόσον οι χώρες μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση αρκετά ώστε να διασφαλίσουν ότι το αποθηκευμένο φυσικό αέριο θα διαρκέσει και τους πιο κρύους μήνες.
Μετά τον αγώνα της αποθήκευσης φυσικού αερίου κατά διάρκεια του καλοκαιριού, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, του κορυφαίου προμηθευτή φυσικού αερίου στην Ευρώπη, οι αποθήκες αερίου στην Ευρώπη είναι τώρα γεμάτες κατά 79,94%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Gas Infrastructure Europe, γεγονός που σημαίνει ότι το μπλοκ μπορεί να υπερβεί τον στόχο της πλήρωσης κατά 80% μέχρι το Νοέμβριο.
Σε μια κανονική χρονιά, τονίζεται, αυτό θα μπορούσε να καλύψει τη χειμερινή ζήτηση της Ευρώπης. Αλλά το 2022, με τις ρωσικές ροές να έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά -η ποσότητα φυσικού αερίου που στέλνεται μέσω του Nord Stream 1, του κυριότερου του αγωγού προς την Ευρώπη, είναι μόλις στο 20% της δυναμικότητας- η αποθήκευση δεν θα καλύψει το υπόλοιπο.
Πόσο αντέχουν οι ευρωπαϊκές χώρες
Σύμφωνα με την Aurora Energy Research, η πλήρης αποθήκευση φυσικού αερίου θα μπορούσε να συντηρήσει τις ευρωπαϊκές χώρες για περίπου τρεις μήνες, στην καλύτερη περίπτωση. Στη Γερμανία, όπου βρίσκεται σχεδόν το ένα τέταρτο των αποθηκών της ΕΕ, το αποθηκευμένο αέριο θα μπορούσε να καλύψει 80 έως 90 ημέρες μέσης ζήτησης.
“Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση, η μείωση της ζήτησης θα είναι ακόμη πιο σημαντική από την αποθήκευση”, δήλωσε στο Reuters η Simone Tagliapietra, υψηλόβαθμη συνεργάτης του Think Tank Bruegel. Με περίπου 888 τεραβατώρες (TWh) φυσικού αερίου τώρα στις αποθήκες, οι χώρες της ΕΕ έχουν ήδη ξεπεράσει τις 858 TWh που είχαν φτάσει τα αποθέματά τους πριν από τον περασμένο χειμώνα.
Ωστόσο, αν οι χώρες αποτύχουν να μειώσουν τη χρήση του καυσίμου, οι δεξαμενές φυσικού αερίου της Ευρώπης θα αδειάσουν μέχρι τον Μάρτιο, σύμφωνα με εκτίμηση της εταιρείας δεδομένων ICIS, ακόμη και σε ένα σενάριο όπου ένα μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου θα συνεχίσει να ρέει όλο τον χειμώνα και ο καιρός δεν θα είναι ασυνήθιστα κρύος.
Για να αποφευχθεί μια κρίση εφοδιασμού το χειμώνα, κάθε μήνα οι χώρες πρέπει να μειώνουν τη χρήση φυσικού αερίου κατά 15% κάτω από το μέσο όρο της πενταετίας, ανέφερε η ICIS. Αυτό θα άφηνε τις μετά τον χειμώνα αποθήκες γεμάτες κατά 45% αν η Ρωσία συνέχιζε να στέλνει φυσικό αέριο και κατά 26% αν η Ρωσία μείωνε τις ροές από τον Οκτώβριο.