Τεράστια απώλεια δασών στον πλανήτη, το 2021 : Η ερμηνεία από το αρμόδιο Παγκόσμιο Παρατηρητήριο

Νέα στοιχεία από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ (UMD) δείχνουν μόνιμα υψηλά ποσοστά απώλειας πρωτογενών δασών το 2021. Τι μετρούν αυτά τα δεδομένα, τι είναι διαφορετικό φέτος και πώς συγκρίνονται αυτά, με άλλες επίσημες εκτιμήσεις για την αποψίλωση των δασών;
Ας δούμε λοιπόν, τι πρέπει να γνωρίζουμε για αυτά.

Γιατί μετράμε την απώλεια κάλυψης δέντρων και πώς μπορεί να έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε τροπικά, εύκρατα και βόρεια δάση

Ως απώλεια κάλυψης δέντρων ορίζεται ως η αφαίρεση τους από την περιοχή που καλύπτουν, για οποιονδήποτε λόγο και μπορεί να είναι μόνιμη ή προσωρινή. Αντίθετα, η αποψίλωση των δασών αναφέρεται μόνο σε μόνιμη αλλαγή χρήσης γης. Το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ μετρά την απώλεια όλων των δέντρων ψηλότερα από τα πέντε μέτρα, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει απώλεια σε πρωτογενή δάση και ανάκτηση δευτερευόντων δασών και συγκομιδή σε εγκατεστημένες δενδροφυτείες.

Όταν αναλύουμε τα δεδομένα, εστιάζουμε σε μεγάλο βαθμό σε υγρά τροπικά πρωτογενή δάση, περιοχές με ώριμα τροπικά δάση που έχουν υψηλή αξία άνθρακα και βιοποικιλότητας που χρειάζονται δεκαετίες για να ανακάμψουν μετά από μια απώλεια. Τα τροπικά δάση βιώνουν στη συντριπτική πλειοψηφία τους την αποψίλωση των δασών, ενώ η απώλεια στα εύκρατα και βόρεια δάση είναι ως επί το πλείστον προσωρινή, γιατί προκαλείται από πυρκαγιές και από την διαχείριση των δασών για ξυλεία. Λόγω της εστίασης μεγάλου μέρους της ανάλυσής μας στην απώλεια στα τροπικά πρωτογενή δάση έως τώρα, μας επιτρέπει να μετατοπίσουμε την εστίασή μας στα βόρεια δάση, όπου φέτος βρήκαμε επίσης αξιοσημείωτες τάσεις που αξίζει να εξερευνήσουμε. Οι πυρκαγιές, φυσικά και αποτελούν φυσικό μέρος των βόρειων οικοσυστημάτων, όμως τελευταία, οι συχνές και πιο έντονες πυρκαγιές, καθώς και οι απώλειες που προκαλούνται από ζημιές από έντομα, είναι όλο και πιο συχνές και συνδέονται με θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Η εξέταση δεδομένων της απώλειας κάλυψης δέντρων από μόνα τους δεν αρκούν για να ερμηνεύσουμε τον υποκείμενο παράγοντα για το πώς μειώνεται αυτή η κάλυψη. Πρόσθετα δεδομένα για την αγροτική καλλιέργεια, αλλά και την αποψίλωση των δασών που συνδέεται με την βιομηχανική ανάπτυξη και τώρα τη φωτιά, μας λένε περισσότερα για τις αιτίες της απώλειας δέντρων.

Για πρώτη φορά, μπορούμε να αξιολογήσουμε λεπτομερείς αιτίες απώλειας κάλυψης δέντρων λόγω πυρκαγιάς

Νέα δεδομένα από το UMD εκχωρούν την πιθανότητα απώλειας λόγω πυρκαγιάς σε κάθε περιοχή απώλειας κάλυψης δέντρου μήκους 30 μέτρων, διαχωρίζοντας τα δεδομένα σε απώλεια λόγω πυρκαγιάς και απώλεια λόγω άλλων παραγόντων, όπως η γεωργία ή η υλοτομία. Η νέα απώλεια κάλυψης δέντρων λόγω πυρκαγιάς περιλαμβάνει φυσικές πυρκαγιές ή πυρκαγιές που προκαλούνται από τον άνθρωπο που έχουν ως αποτέλεσμα την άμεση απώλεια της κάλυψης των δέντρων. Τα δεδομένα καταγράφουν δασικές πυρκαγιές, πυρκαγιές που χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό της γης, για άλλη χρήση και ”σκόπιμες” πυρκαγιές που οδηγούν σε απώλεια κάλυψης δέντρων (συμπεριλαμβανομένων των πυρκαγιών που ξεκίνησαν από ανθρώπους για σκοπούς που σχετίζονται με τη γεωργία, το κυνήγι, την αναψυχή ή τον εμπρησμό). Δεν περιλαμβάνονται ωστόσο, οι περιπτώσεις όπου τα δέντρα κόβονται και αργότερα καίγονται.

Αυτά τα δεδομένα μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε καλύτερα πώς η πυρκαγιά επηρέασε τα δεδομένα απωλειών του 2021. Σε ορισμένα μέρη, η πολυετής διακύμανση των απωλειών από πυρκαγιά μπορεί να ” κουκουλώσει” τη μακροπρόθεσμη τάση για μόνιμη αποψίλωση των δασών. Για παράδειγμα, όταν εξετάζουμε όλες τις πρωτογενείς απώλειες δασών στη Βραζιλία, υπάρχει μια πτωτική τάση από το 2020 έως το 2021. Αλλά το 2020 ήταν ένα ενεργό έτος πυρκαγιάς στη Βραζιλία και όταν διαχωρίζουμε τις απώλειες λόγω πυρκαγιάς από άλλες απώλειες, βλέπουμε ότι υπήρξε στην πραγματικότητα μια αύξηση στις απώλειες εκτός πυρκαγιάς από το 2020 έως το 2021. Αυτό αντιστοιχεί στα επίσημα δεδομένα από τη Βραζιλία.
Θα διαβάστε περισσότερα παρακάτω σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο προσδιορισμός των απωλειών λόγω πυρκαγιών μας βοηθά να συγκρίνουμε καλύτερα τα δύο σύνολα των δεδομένων.

Παρόλο που οι πυρκαγιές συχνά δεν οδηγούν σε μόνιμη αλλαγή στη χρήση γης, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική πηγή εκπομπών άνθρακα και μπορούν να οδηγήσουν σε βρόχους ανάδρασης αυξανόμενων εκπομπών, ξηρότερα δάση και περισσότερες πυρκαγιές.

Τα δεδομένα του UMD αντικατοπτρίζουν τις επίσημες εκτιμήσεις αποψίλωσης των δασών από τη Βραζιλία

Το PRODES — το επίσημο κυβερνητικό σύστημα παρακολούθησης των δασών της Βραζιλίας για τον Αμαζόνιο — και τα δεδομένα UMD έχουν μεθοδολογίες και οριστικές διαφορές που είναι σημαντικό να κατανοήσουμε κατά τη σύγκριση αυτών των δύο πηγών δεδομένων. Το PRODES μετρά καθαρή αποψίλωση των δασών μεγαλύτερη από 6,25 εκτάρια, ενώ το UMD καταγράφει απώλεια μεγαλύτερη από 0,09 εκτάρια όλων των δέντρων ψηλότερα από πέντε μέτρα. Αυτά είναι και τα δύο σημαντικά μέτρα που μας βοηθούν να κατανοήσουμε πώς αλλάζουν τα δάση, καθώς η αποψίλωση των δασών, οι πυρκαγιές και οι μικρές διαταραχές στο δασικό θόλο μπορούν όλα να οδηγήσουν σε επιπτώσεις στο κλίμα, τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστήματος.

Προηγουμένως, εξετάσαμε επίσης τις διαφορές μεταξύ του UMD και των επίσημων δεδομένων αποψίλωσης των δασών από την Ινδονησία.

Με την πρώτη ματιά, τα δεδομένα PRODES και UMD φαίνεται να δείχνουν διαφορετικές τάσεις για το 2021: Το PRODES δείχνει αύξηση 22% στην απώλεια δασών κατά την τελευταία περίοδο αναφοράς (Αύγουστος 2020-Ιούλιος 2021) ενώ η UMD παρουσιάζει μείωση 6% στην απώλεια πρωτογενών δασών στον Αμαζόνιο για τον Ιανουάριο-Δεκέμβριο 2021. Ωστόσο, τα νέα δεδομένα πυρκαγιάς μας επιτρέπουν να φιλτράρουμε τις απώλειες λόγω πυρκαγιάς από τα δεδομένα του UMD
επιτρέποντας μια δικαιότερη σύγκριση αυτών των δύο συνόλων δεδομένων. Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα πιο συγκρίσιμες εκτιμήσεις των τάσεων απώλειας δασών με την πάροδο του χρόνου, δείχνοντας συγκλίνουσες τάσεις και παρόμοια έκταση απώλειας στα δύο σύνολα δεδομένων. Για το 2021, τα δεδομένα της UMD δείχνουν αύξηση 10% στην απώλεια πρωτογενών δασών χωρίς πυρκαγιά στον Αμαζόνιο, πολύ πιο κοντά στο 22% της PRODES.

PRODES ΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ UMD ΓΙΑ ΤΟΝ AMAZONΙΟ

Οι βελτιώσεις συλλογής δεδομένων με την πάροδο του χρόνου, έχουν ως αποτέλεσμα να προβάλονται κάποιες ασυνέπειες στα δεδομένα πριν από το 2015.
Οι προσαρμογές αλγορίθμων και τα καλύτερα δορυφορικά δεδομένα έχουν βελτιώσει το σύνολο των δεδομένων της απώλειας κάλυψης δέντρων με την πάροδο του χρόνου.
Οι αλλαγές στον αλγόριθμο ανίχνευσης απώλειας κάλυψης δέντρων για τα έτη 2011-2014 και 2015 και μετά και η ενσωμάτωση των δεδομένων Landsat 8 από το 2013 διευκολύνουν τον εντοπισμό αλλαγών μικρότερης κλίμακας, όπως απώλεια λόγω πυρκαγιών, επιλεκτική υλοτομία και μετατόπιση γεωργίας.
Οι διακυμάνσεις στη διαθεσιμότητα δορυφορικών εικόνων σημαίνουν επίσης ότι υπάρχουν ασυνέπειες με την ποιότητα και τον αριθμό των εικόνων που διατίθενται για τη λήψη δεδομένων κάθε χρόνο.

Για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα, εμείς:

Εστιάσαμε στην ανάλυσή μας, στις τάσεις γισ μετά το 2015
Αξιολογήσαμε πάντοτε τον κινητό μέσο όρο τριών ετών
Ήμασταν ιδιαίτερα προσεκτικοί σε μέρη όπου κυριαρχεί η γεωργία μικρής κλίμακας, εκεί όπου οι βελτιώσεις των δεδομένων είναι ιδιαίτερα αισθητές, όπως η Κεντρική Αφρική
Περισσότερες βελτιώσεις δεδομένων βρίσκονται σε εξέλιξη έτσι ώστε να εφαρμόσουμε ένα πιο συνεπή αλγόριθμο για όλα τα χρόνια για τα οποία έχουμε δεδομένα – ακόμη και πριν το 2015 – και θα μας βοηθήσουν να αξιολογήσουμε τις μακροπρόθεσμες τάσεις σε αυτά.