Σωτηρέλης στο libre για τις υποκλοπές: Γιατί η μόνη διέξοδος που απομένει για τον πρωθυπουργό είναι οι εκλογές

«Ένας απονομιμοποιημένος πρωθυπουργός, ταυτισμένος εκ των πραγμάτων με αντιδημοκρατικές πρακτικές, είναι αδύνατον πλέον να συνεχίσει τη διαχείριση των κρισιμότατων προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας», τονίζει στο libre ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώργος Σωτηρέλης.

Eξηγεί επίσης ότι η κυβέρνηση οφείλει τουλάχιστον να δείξει την μεταμέλειά της για «το λάθος» που ομολόγησε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, «ενημερώνοντας ευθαρσώς τον Νίκο Ανδρουλάκη», για τους λόγους που τον παρακολουθούσε.

Συνέντευξη στον Χρόνη Διαμαντόπουλο

–Κύριε Σωτηρέλη, οφείλει η Δικαιοσύνη να διερευνήσει το θέμα των συνθηκών παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη;

Φυσικά και οφείλει, διότι όλα δείχνουν ότι πίσω από τον μανδύα της δήθεν νομιμότητας κρύβεται μια σειρά αντισυνταγματικών υποκλοπών (και όχι «επισυνδέσεων»…) που θέτουν μείζον πρόβλημα δημοκρατίας για την χώρα μας.

Η δικαστική αυτή διερεύνηση πρέπει να προχωρήσει ως τάχιστα και σε βάθος, πρώτον  ως προς την –αποκαλυφθείσα από την ΑΔΑΕ– παρακολούθηση της  ΕΥΠ και δεύτερον ως προς την ενδεχόμενη διασύνδεσή της με την –αποκαλυφθείσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο– απόπειρα παρακολούθησης μέσω του κακόβουλου λογαριασμού predator.

Ο στόχος δε αυτής της διερεύνησης πρέπει να είναι η απόδοση ποινικών ευθυνών σε όλους όσοι εμπλέκονται στο εν εξελίξει σκάνδαλο των υποκλοπών.

Οι ευθύνες αυτές, μάλιστα, πρέπει να θεωρηθούν κατ’ αρχήν δεδομένες, αν η αιτιολόγηση της παρακολούθησης ενός προβεβλημένου πολιτικού προσώπου και υποψήφιου –τότε– αρχηγού κόμματος (που αναμένεται μάλιστα να διαδραματίσει κρίσιμο λόγο στον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης…) στηριχθεί στις γελοιότητες που διέρρευσαν έως τώρα για τους λόγους άρσης του απορρήτου του Ν. Ανδρουλάκη, είτε σχετικά με την «διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων» είτε σχετικά με τους λόγους «εθνικής ασφάλειας».

• Η μόνη περίπτωση να μην ανακύψουν ποινικές ευθύνες είναι να προβληθεί ένας λόγος παρακολούθησης που να πληροί πράγματι τους όρους του άρθρου 19 του Συντάγματος –αλλά και την αρχή της αναλογικότητας–συνυπολογίζοντας, βέβαια και το ιδιαίτερο καθεστώς προστασίας ενός ευρωβουλευτή (που δεν αφορά πάντως το πρόσωπό του αλλά την άσκηση των καθηκόντων του).

Αν όμως ισχύει κάτι τέτοιο –οπότε πράγματι η παρακολούθηση μπορούν να χαρακτηρισθεί «νόμιμη» – τότε ο πρωθυπουργός θα είναι έκθετος όχι πλέον για την παρακολούθηση αλλά για την καρατόμηση των υφισταμένων του.

Διότι δυοίν θάττερον: είτε οι υποκλοπές ήταν καθόλα σύμφωνες με τις (αυστηρότατες) προϋποθέσεις που θέτει το Σύνταγμα για την άρση του απορρήτου, οπότε καλώς έγιναν, είτε δεν πληρούσαν αυτές τις προϋποθέσεις (που είναι σχεδόν βέβαιο) οπότε οι ποινικές ευθύνες (πέρα από τις πολιτικές) πρέπει να αναζητηθούν προς κάθε κατεύθυνση…

Αν μάλιστα αποκαλυφθεί ότι υπήρξε εμπλοκή των βασικών υπευθύνων και στην  απόπειρα παρακολούθησης με το predator,  τότε οι ποινικές ευθύνες θα είναι βαρύτατες…

Και αυτό βέβαια ισχύει και αν αποδειχθεί ότι το κακόβουλο αυτό λογισμικό ή άλλο παρεμφερές είχαν χρησιμοποιηθεί και από προηγούμενες κυβερνήσεις…

-Οφείλει η κυβέρνηση να ενημερώσει δημόσια, για τον λόγο  που παρακολουθούνταν το τηλέφωνο του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, όπως ο ίδιος ζήτησε;

Αν ο λόγος αφορά την «διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρού εγκλήματος», αυτό μπορεί να το κάνει εκ του νόμου –και οφείλει φυσικά να το κάνει μόλις έχει τα στοιχεία– η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Ανταποκρίσεων.

Αν όμως πρόκειται για «λόγο εθνικής ασφάλειας» η κυβέρνηση έχει καταργήσει, ως γνωστόν, την εν λόγω δυνατότητα και επιμένει σε αυτήν την –αντισυνταγματική–επιλογή της ακόμη και με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου την οποία ελαφρά τη καρδία και για λόγους εντυπωσιασμού προώθησε (με εμφανή μικροκομματική σκοπιμότητα και χωρίς προδήλως να συντρέχουν «έκτακτες περιπτώσεις εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης», όπως απαιτεί το άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος).

Ως εκ τούτου, και με δεδομένο ότι ο πρωθυπουργός μίλησε απλώς για «πολιτικό λάθος», η κυβέρνηση οφείλει τουλάχιστον να δείξει την μεταμέλειά της γι’ αυτό το λάθος, ενημερώνοντας ευθαρσώς τον Νίκο Ανδρουλάκη, σε όποιο δημόσιο βήμα αυτή επιλέξει.  

Το οφείλει όχι μόνο στον ίδιο αλλά και στους πολίτες, οι οποίοι, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, δικαιούνται πλέον πλήρη ενημέρωση για το αν ο αρχηγός του τρίτου μεγαλύτερου κόμματος ήταν ύποπτος για αντεθνική δράση…

–Μπορεί κατά την άποψή σας ο σημερινός πρωθυπουργός να παραμείνει στην εξουσία μετά από όσα έγιναν στην υπόθεση των παρακολουθήσεων;

Θα μιλήσω χωρίς υπεκφυγές. Η μόνη θεσμικά αξιοπρεπής αλλά και επωφελής για την χώρα λύση είναι η (ατομική) παραίτησή του.

Ο σημερινός πρωθυπουργός είχε επιβάλει το προηγούμενο διάστημα ένα καθαρά προσωποπαγές σύστημα διακυβέρνησης (που ονόμασε κατ’ευφημισμόν «επιτελικό κράτος»),  εκμεταλλευόμενος την αφωνία της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης και την σχετικά υψηλή πολιτική του αποδοχή (στην οποία βέβαια συνέβαλε τα μέγιστα η καταθλιπτική προπαγανδιστική υπεροπλία των ΜΜΕ της διαπλοκής).

Μετά το σκάνδαλο των υποκλοπών είναι πλέον ένας πλήρως απονομιμοποιημένος πρωθυπουργός, όχι μόνον διότι είναι αδύνατον να πείσει ότι σε ένα τέτοιο «υπερπρωθυπουργικό» σύστημα δεν είχε κανένα έλεγχο στην υπαχθείσα σε αυτόν ΕΥΠ (που ο ίδιος οργάνωσε και στελέχωσε, με λίαν αμφιλεγόμενο τρόπο…) αλλά και διότι υπέπεσε σε σειρά πολιτικών λαθών, που εξέπεμψαν αυταρχισμό, θεσμική αλαζονεία και «ιδιοκτησιακή» νοοτροπία για το κράτος. 

Ένας τέτοιος πρωθυπουργός, ταυτισμένος εκ των πραγμάτων με αντιδημοκρατικές πρακτικές, είναι αδύνατον πλέον να συνεχίσει την διαχείριση των κρισιμότατων προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας, όσες προσπάθειες στήριξης και αν γίνουν από τα –ήδη αποστασιοποιούμενα, σε κάποιον βαθμό…– «καθεστωτικά» ΜΜΕ. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, με δεδομένο το ότι η εικόνα του έχει πληγεί καίρια και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που είναι φανερό ότι τον αντιμετωπίζει πλέον με ιδιαίτερα επιφυλακτική ή/και επικριτική διάθεση…

Ωστόσο, με δεδομένη την ως άνω νοοτροπία του, δεν είμαι διόλου βέβαιος ότι ο πρωθυπουργός θα επιλέξει την μόνη θεσμικά ενδεδειγμένη λύση.

Από την άλλη, ούτε στην κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ βλέπω διάθεση να θέσουν τέτοιο ζήτημα, όπως για παράδειγμα συνέβη πρόσφατα στην Αγγλία.

Ως εκ τούτου η περίπτωση να παραμείνει στην κυβέρνηση η ΝΔ αλλά με άλλον πρωθυπουργό –που είναι συνταγματικά εφικτή– δεν φαίνεται να έχει πολλές πιθανότητες. Η μόνη λοιπόν διέξοδος που απομένει για τον πρωθυπουργό είναι οι εκλογές.

• Ελπίζω απλώς οι εκλογές αυτές να προκληθούν μετά από παραίτηση της κυβέρνησης –που θα δείξει έστω και έμμεσα ανάληψη πολιτικής ευθύνης…– και όχι με μια άκρως προσχηματική, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, επίκληση «εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας».

Διότι οι υποκλοπές δεν είναι, φυσικά, εθνικό αλλά «αντεθνικό» θέμα. Είναι παραβίαση του Συντάγματος…