Έμμεσες… μνημονιακές απειλές από την ΕΚΤ

Πολυσήμαντες, όχι για τα αναμενόμενα και σχεδόν προαναγγελθέντα στοιχεία τους, αλλά για τα «κρυφά» τους μηνύματα είναι οι χθεσινές ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Οι αγορές, που για λίγο έπαθαν σύγχυση προσπαθώντας να αναγνώσουν τα «βαθύτερα νοήματα» των ανακοινώσεων, έδωσαν τελικά μια πρώτη ετυμηγορία – καθώς τα τμήματα «βαθιάς» πληροφόρησης (θα μπορούσαμε να το πούμε και inside information) και ανάλυσης των θεσμικών επενδυτών, μεγάλων τραπεζών κ.λπ. δουλεύουν υπερωρίες για να καταλήξουν σε πιο βάσιμες εκτιμήσεις και κατά συνέπεια στρατηγικές. Αυτή η πρώτη ετυμηγορία λέει: οριακή (μέσα από σκαμπανεβάσματα) άνοδος της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου ΗΠΑ και αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Αυτό το τελευταίο παραπέμπει στο δυνατό μήνυμα των χθεσινών ανακοινώσεων: την αναβάθμιση των δημοσιονομικών κριτηρίων στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, για πρώτη φορά τόσο εμφατικά ύστερα από τη συμμετοχή της στην ελληνική μνημονιακή τρόικα.

Η αναβάθμιση αυτή δεν τεκμαίρεται μόνο από την ευθεία αναφορά στις προϋποθέσεις (με τη μορφή προαπαιτούμενων) που είναι απαραίτητες για να σπεύσει η ΕΚΤ σε βοήθεια προχωρώντας στην αγορά κρατικών ομολόγων (ή και εταιρικών χρεογράφων) από τη δευτερογενή αγορά, αλλά κυρίως από την έμμεση πλην σαφή προειδοποίηση –αν όχι απειλή– ότι χώρες-μέλη των οποίων το πρόβλημα είναι «βαθύ» και αφορά «θεμελιώδη μεγέθη» είναι δυνατόν να εγκαταλειφθούν στη μήνιν των αγορών! Αυτή η μεταφορά έχει ισχυρή… μνημονιακή γόμωση και μένει να δούμε στο επόμενο διάστημα πώς θα τη διαβάσουν οι αγορές…

Αν πάντως κρίνουμε από τις αντιδράσεις τους χθες μετά τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ, κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα:

■ Οτι το πρόβλημα του ευρώ παραμένει παρά την αύξηση των επιτοκίων του κατά 0,5% για πρώτη φορά ύστερα από το 2011. Γι’ αυτό το ευρωνόμισμα γνώρισε οριακή αύξηση της ισοτιμίας του με το δολάριο (σε συνθήκες έντονων σκαμπανεβασμάτων).

■ Οτι η ανακοίνωση του νέου «εργαλείου» παρέμβασης στην αγορά ομολόγων δεν είναι ικανή να αλλάξει πολλά όσον αφορά τις αποδόσεις τους. Γι’ αυτό οι αποδόσεις των ομολόγων του ευρωπαϊκού Νότου (Ιταλίας, Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας) αυξήθηκαν αντί να μειωθούν. Λιγότερο της Ελλάδας αλλά πιο πολύ της Ιταλίας.

TIP και απειλές

Η ΕΚΤ αποφάσισε την εγκαθίδρυση ενός νέου εργαλείου παρέμβασης στις αγορές ομολόγων. Το όνομα αυτού, TIP (Transmission Protection Instrument). Τα κριτήρια επιλεξιμότητας είναι 4:

1. Συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε.: να μην υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) ή να μην έχει αξιολογηθεί ότι δεν έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα ως απάντηση σε σύσταση του Συμβουλίου της Ε.Ε. βάσει του άρθρου 126, παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΣΛΕΕ).
2. Απουσία σοβαρών μακροοικονομικών ανισορροπιών: να μην υπόκειται σε διαδικασία υπερβολικής ανισορροπίας (ΔΥΕ) ή να μην έχει αξιολογηθεί ότι δεν έχει λάβει τα συνιστώμενα διορθωτικά μέτρα σε σχέση με σύσταση του Συμβουλίου της Ε.Ε. βάσει του άρθρου 121, παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ.
3. Δημοσιονομική βιωσιμότητα: κατά τη διαπίστωση ότι η πορεία του δημόσιου χρέους είναι βιώσιμη, το Διοικητικό Συμβούλιο θα λαμβάνει υπόψη, εφόσον είναι διαθέσιμες, τις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλους οργανισμούς, μαζί με την εσωτερική ανάλυση της ΕΚΤ.
4. Υγιείς και βιώσιμες μακροοικονομικές πολιτικές: συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις που υποβάλλονται στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον δημοσιονομικό τομέα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Εικονογράφηση…

Αν η ευθεία αναφορά τέτοιων προϋποθέσεων μπορεί να θεωρηθεί ένα trend για την ΕΚΤ, το παρακάτω απόσπασμα ηχεί σαν έμμεση πλην σαφής… απειλή:

«Οι αγορές [σ.σ. ομολόγων ή γενικώς χρεογράφων] θα διακόπτονται είτε μετά από διαρκή βελτίωση της μετάδοσης, είτε με βάση την εκτίμηση ότι οι επίμονες εντάσεις οφείλονται σε θεμελιώδη μεγέθη της χώρας».

Και ποιες χώρες «εικονογραφούνται» εδώ; Πρώτη και καλύτερη η Ιταλία! Που πάει σε εκλογές σε συνθήκες που ευνοούν μάλλον τη δυσανεξία προς τις επιθυμητές στις Βρυξέλλες μεταρρυθμίσεις και χωρίς η συζήτηση για το ευρώ να έχει γίνει και –πολύ περισσότερο– να έχει καταλήξει. Αλλά δυνητικά και η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι μικρό μέρος του χρέους της διαπραγματεύεται στις αγορές και παρά τη σωτήρια ύπαρξη του «μαξιλαριού» ρευστότητας.

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών