Φυσικό αέριο: Γιατί αντιδρά ο ευρωπαϊκός Νότος, μαζί και η Ελλάδα, στο σχέδιο της Κομισιόν για ” ψαλίδι ” στην κατανάλωσή του

Διχασμένη η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σχέδιο της Κομισιόν για το φυσικό αέριο και συγκεκριμένα εκεί που προβλέπεται ότι η μείωση της κατανάλωσης θα καταστεί ”υποχρεωτική” για όλα τα κράτη-μέλη εάν υπάρξει έκτακτη ανάγκη εφοδιασμού.

Ισπανία και Πορτογαλία απορρίπτουν την πρόταση της Επιτροπής για «ψαλίδι» 15% (αρχικά σε εθελοντική βάση)· αντίθετη είναι και η ελληνική κυβέρνηση, ενώ συνολικά έως και 12 κράτη-μέλη της ΕΕ φέρονται να εκφράζουν ενστάσεις και προβληματισμό για το εάν η Κομισιόν μπορεί να έχει την εξουσία να επιβάλλει δεσμευτικούς στόχους.

Τα κράτη-μέλη της ΕΕ καλούνται να μειώσουν, σε εθελοντική βάση, την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 15%, από την 1η Αυγούστου 2022 ως την 31η Μαρτίου 2023, σε σχέση με τη μέση κατανάλωσή τους την περίοδο 2016-2021. Ωστόσο, η μείωση θα καταστεί δεσμευτική για όλα τα κράτη-μέλη, σε περίπτωση που η Επιτροπή κηρύξει κατάσταση «ενεργειακού συναγερμού» στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Με το προτεινόμενο, νέο νομοθετικό εργαλείο που εισάγεται, η Κομισιόν μπορεί να κηρύξει συναγερμό της Ένωσης, είτε με δική της πρωτοβουλία είτε έπειτα από αίτημα τουλάχιστον τριών κρατών-μελών.

Στην σχετική επίσημη ανακοίνωση αναφέρεται, όμως, και κάτι άλλο: πως «Ο νέος κανονισμός θα δώσει επίσης στην Επιτροπή τη δυνατότητα να κηρύξει, μετά από διαβούλευση με τα κράτη μέλη, “κατάσταση επιφυλακής στην Ένωση” σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, επιβάλλοντας υποχρεωτική μείωση της ζήτησης αερίου σε όλα τα κράτη μέλη.»

Μόλις λίγες ώρες ωστόσο έπειτα από την προαναφερθείσα ανακοίνωση, θα άρχιζαν να βγαίνουν στο προσκήνιο οι πρώτες ενδοευρωπαϊκές αντιδράσεις.

NORTH vs SOUTH 2.0:

Spain, Greece and Portugal reject the EU call for 15% cuts in natural gas consumption to help Germany

Spanish Energy Minister (clearly aiming at Berlin): “Contrary to other countries, Spain hasn’t been living beyond its means in energy terms”#EnergyCrisis

— Javier Blas (@JavierBlas) July 21, 2022

«Η Ισπανία δεν υποστηρίζει αυτήν την πρόταση», δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Τερέζα Ριμπέρα, εκφράζοντας λύπη που αυτό το σχέδιο δεν αποτέλεσε προηγουμένως αντικείμενο συζήτησης.

«Θα αντιταχθούμε στην επιβολή υποχρεώσεων που υπερβαίνουν, σε επίπεδο προσπαθειών, αυτό μου μας αναλογεί», δήλωσε χαρακτηριστικά η Ισπανίδα υπουργός σύμφωνα με την οποία το συγκεκριμένο σχέδιο δεν είναι ούτε το πιο αποτελεσματικό ούτε το πιο δίκαιο.

«Ό,τι κι αν συμβεί, οι ισπανικές οικογένειες δεν θα δουν το φυσικό αέριο ή το ρεύμα τους να κόβεται. Ό,τι κι αν συμβεί, η Ισπανία θα υπερασπιστεί τη θέση της ισπανικής βιομηχανίας», δήλωσε η υπουργός Περιβάλλοντος Τερέζα Ριμπέρα σε συνέντευξη Τύπου.

Αντιδράσεις είχαμε όμως και από την πλευρά της Πορτογαλίας, με τον αρμόδιο για την Ενέργεια υπουργό να διαμηνύει πως η χώρα του δεν πρόκειται να υποστηρίξει το σχέδιο που αποσκοπεί στη μείωση κατά 15% της ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου.

Πρόσθεσε επίσης, ότι η πρόταση «είναι δυσανάλογη και μη βιώσιμη», διότι θα οδηγούσε σε διακοπές ρεύματος. «Η Πορτογαλία είναι εντελώς αντίθετη στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γιατί δεν λαμβάνει υπόψη τις διαφορές μεταξύ των χωρών. Αυτό δεν μπορεί να ισχύει για την Πορτογαλία», είπε.

Η Ιβηρική τόνισε, η οποία δεν εξαρτάται από το φυσικό αέριο που διοχετεύεται από τη Ρωσία, παραμένει ένα ενεργειακό «νησί» με μικρή ενεργειακή διασύνδεση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Τον Απρίλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε στην Ισπανία και την Πορτογαλία να θέσουν προσωρινό ανώτατο όριο στις τιμές αναφοράς για το φυσικό αέριο και τον άνθρακα που χρησιμοποιούν οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής.

Σε ανάλογο πνεύμα, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου ανέφερε πως και η ελληνική κυβέρνηση «δεν συμφωνεί επί της αρχής με την πρόταση της Κομισιόν για μείωση 15% της κατανάλωσης του φυσικού αερίου».

Ο κ. Οικονόμου επικαλέστηκε τις προτάσεις, που έχει κάνει εδώ και μήνες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης για την ανακούφιση από τις άνευ προηγουμένου ενεργειακές ανατιμήσεις, οι οποίες, όπως είπε, προσφέρουν λύσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Στην ίδια κατεύθυνση κινήθηκε και ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.

«Η Ελλάδα, όπως και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, είναι αντίθετη στην πρόταση της Κομισιόν για υποχρεωτική μείωση, κατά 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου, εάν τελικά διακοπεί η τροφοδοσία από τη Ρωσία», τόνισε ο κ. Σκρέκας και συνέχισε εξηγώντας ότι το 70% του φυσικού αερίου που εισάγει η χώρα μας χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, όπερ σημαίνει πως μειώσεις θα προκαλούσαν προβλήματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Ο υπουργός Ενέργειας ανέφερε, επιπλέον, ότι μία τέτοια μείωση δεν πρόκειται να συμβάλλει στην ενίσχυση των βόρειων χωρών όπως η Γερμανία και η Αυστρία οι οποίες έχουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Ο κ. Σκρέκας διευκρίνισε ότι η Ελλάδα έχει ήδη εκφράσει τη διαφωνία της με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ έχει προβεί και σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι το συγκεκριμένο θέμα πρόκειται να συζητηθεί στις 26 Ιουλίου, στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ (Έκτακτο Συμβούλιο Μεταφορών, Τηλεπικοινωνιών και Ενέργειας).

Δεν είναι, ωστόσο, μόνο η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα που αντιδρούν.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο ευρωπαϊκές πηγές, τουλάχιστον 12 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν εκφράσει ανησυχίες και ενστάσεις αναφορικά με το σχέδιο του 15% που ανακοινώθηκε.

Για πολλούς, το βασικό αγκάθι έχει να κάνει με το εάν η ΕΕ μπορεί να έχει την εξουσία να επιβάλλει κάποιους στόχους ως δεσμευτικούς. Σύμφωνα με το Reuters, η Δανία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία ήταν μεταξύ των κρατών που δήλωσαν ότι οι Βρυξέλλες δεν γίνεται να κάνουν κάτι τέτοιο χωρίς να έχουν προηγουμένως λάβει υπόψη τις θέσεις (και τα ενδεχόμενα βέτο) όλων των μεμονωμένων κρατών μελών.

«Τα κράτη μέλη θέλουν να έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιούν μόνα τους μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων. Αυτό δεν είναι κάτι που θα ήθελαν να εκχωρήσουν στην Κομισιόν», εξηγεί ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος μιλώντας στο Reuters.