Ρίσι Σουνάκ και Λιζ Τρας, οι τελικοί μονομάχοι στην κούρσα για τη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον

Σε επτά εβδομάδες, ο ένας (ή η μία) από αυτούς θα αναλάβει την πρωθυπουργία της Βρετανίας: ο πρώην υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ και η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας είναι οι τελικοί μονομάχοι στην κούρσα για τη διαδοχή του Μπόρις Τζόνσον στο Συντηρητικό κόμμα και την Ντάουνινγκ Στριτ.

Μετά τις πέντε ψηφοφορίες μεταξύ των Συντηρητικών βουλευτών, οι δύο τους θα τεθούν τώρα στην κρίση των 200.000 μελών του κόμματος που θα ψηφίσουν δια αλληλογραφίας. Το αποτέλεσμα θα γίνει γνωστό στις 5 Σεπτεμβρίου.

Ο Σουνάκ έλαβε σήμερα 137 ψήφους, έναντι 113 για τη Λιζ Τρας. Η Πένι Μόρντοντ, η υφυπουργός Εξωτερικού Εμπορίου, αποκλείστηκε αφού έλαβε μόνο 105 ψήφους.

Μετά την παραίτηση του Μπόρις Τζόνσον, στις 7 Ιουλίου, με αφορμή αλλεπάλληλα σκάνδαλα, είναι πλέον δεδομένο ότι η επόμενη βρετανική κυβέρνηση θα έχει ως επικεφαλής είτε, για πρώτη φορά, έναν μη λευκό άνδρα είτε, για τρίτη φορά, μια γυναίκα.

«Σας ευχαριστώ που με εμπιστευτήκατε» έγραψε στο Twitter η Λιζ Τρας, η 46χρονη υπουργός που δηλώνει θαυμάστρια της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Νωρίτερα, στην τελευταία του «ώρα του πρωθυπουργού» στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο Τζόνσον αποχαιρέτισε τους βουλευτές «α λα τερμινέιτορ», με ένα πανηγυρικό «Hasta la vista baby» και έδωσε τη συμβουλή του στον/στην διάδοχό του: «Μείνετε κοντά στους Αμερικανούς, στηρίξτε τους Ουκρανούς, αγωνιστείτε για την ελευθερία και τη δημοκρατία παντού. Μειώστε τους φόρους και περιορίστε τις κρατικές ρυθμίσεις όπου μπορείτε ώστε να γίνει αυτή η χώρα το καλύτερο μέρος για να ζει και να επενδύει κανείς».

Μέχρι και την τελευταία στιγμή, οι ομάδες των τριών υποψηφίων έδιναν τη δική τους μάχη για να εξασφαλίσουν τις ψήφους των βουλευτών, ιδίως εκείνων που είχαν στηρίξει την πρώην υφυπουργό Ισότητας Κέμι Μπέιντενοκ, η οποία αποκλείστηκε από τη διαδικασία στην ψηφοφορία της Τρίτης.

Ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα

Ο Ρίσι Σουνάκ, 42 ετών, η αποχώρηση του οποίου από την κυβέρνηση, στις αρχές Ιουλίου, επιτάχυνε την πτώση του Τζόνσον, βρίσκεται μπροστά σε όλες τις ψηφοφορίες που έχουν γίνει μέχρι τώρα μεταξύ των βουλευτών. Ωστόσο, η μάχη δεν έχει κερδηθεί ακόμη, αφού φαίνεται ότι δεν είναι τόσο δημοφιλής στη βάση του κόμματος.

Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του YouGov, την Τρίτη, ο πρώην υπουργός θα ηττηθεί στην τελική ψηφοφορία, όποιος και αν είναι ο αντίπαλός του.

Αντιθέτως, η 46χρονη Λιζ Τρας κρίθηκε «λιγότερο πειστική» στα ντιμπέιτ την περασμένη εβδομάδα, όμως κατάφερε να μειώσει την ψαλίδα. Φαίνεται εξάλλου ότι μπορεί να πάρει με το μέρος της τους βουλευτές που στήριζαν την Μπέιντενοκ η οποία εκπροσωπεί, όπως και η υπουργός Εξωτερικών, τη δεξιά πτέρυγα των Τόρις.

Ο Σουνάκ κατηγορήθηκε από τον βουλευτή Ντέιβιντ Ντέιβις ότι προσπάθησε να «μαγειρέψει» την ψηφοφορία, βάζοντας δικούς του βουλευτές να ψηφίσουν την Τρας ώστε να αποκλειστεί η Μόρντοντ, καθώς θεωρούσε ότι η τελευταία θα ήταν δυσκολότερη αντίπαλος. «Είναι η πιο βρόμικη εκστρατεία που έχω δει ποτέ», υποστήριξε ο Ντέιβις στον ραδιοφωνικό σταθμό LBC.

Η Μόρντοντ, 49 ετών, ήταν σχεδόν άγνωστη στους Βρετανούς πριν από 10 ημέρες. Μια δημοσκόπηση του YouGov της έδινε τη θέση του φαβορί αν και κρίθηκε «ελάχιστα πειστική» στα δύο τηλεοπτικά ντιμπέιτ. Σε ανάρτησή της στο Twitter ευχαρίστησε τους υποστηρικτές της για «τη σκληρή δουλειά» που έκαναν και πρόσθεσε: «Θα προχωρήσουμε μαζί».

Ένα ντιμπέιτ μεταξύ των δύο φιναλίστ θα διεξαχθεί την επόμενη Δευτέρα και θα μεταδοθεί από το BBC. Θα φιλοξενηθεί στο Στόουκ-ον-Τρεντ, μια πόλη της κεντρικής Αγγλίας η οποία στο δημοψήφισμα του 2016 ψήφισε σε ποσοστό 69% υπέρ του Brexit, και στο κοινό θα συμμετέχουν 80-100 πολίτες.

Τι πρεσβεύουν οι δύο υποψήφιοι

Για τους φόρους: Ο Ρίσι Σουνάκ δεν υποσχέθηκε, όπως οι συνυποψήφιοί του, περικοπές φόρων, λέγοντας ότι θα πρέπει πρώτα να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός. «Δεν περικόπτω φόρους για να κερδίσω εκλογές, κερδίζω τις εκλογές για να μειώσω τους φόρους», είπε χαρακτηριστικά στο BBC Radio.

Η Τρας έγραψε σε άρθρο της στην εφημερίδα Telegraph ότι θα αρχίσει να μειώνει τους φόρους από την πρώτη ημέρα ώστε να βοηθήσει τους πολίτες να αντιμετωπίσουν το αυξημένο κόστος διαβίωσης. «Δεν είναι σωστό να αυξάνουμε τώρα τους φόρους», σημείωσε, προσθέτοντας ότι δεν θα αυξηθεί ούτε η φορολόγηση των εταιρειών επειδή «είναι ζωτικής σημασίας να προσελκύσουμε επενδύσεις στη χώρα».

Για την ενέργεια: Ο Σουνάκ δεσμεύτηκε ότι θα καταστήσει τη Βρετανία ενεργειακά ανεξάρτητη μέχρι το 2045, ώστε η χώρα να μην απειλείται από ενεργειακά «σοκ» όπως αυτό που προκλήθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η Τρας υπόσχεται ότι θα μειωθούν προσωρινά οι λογαριασμοί και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιτραπεί η εξόρυξη σχιστολιθικού αερίου «αναλόγως με την περιοχή και αν υπάρχει τοπική στήριξη». «Αλλά ασφαλώς πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε το κόστος της ενέργειας για τους καταναλωτές».

Για την εγκληματικότητα: Ο Σουνάκ υπόσχεται μεταρρυθμίσεις στο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης, σκληρότερες ποινές στους παραβάτες που δεν εμφανίζονται στο δικαστήριο και καταστολή των συμμοριών που εκμεταλλεύονται ανηλίκους.

Για τη μετανάστευση: Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε από τον Σουνάκ αναφέρεται στη γιαγιά του η οποία μετανάστευσε στη Βρετανία τη δεκαετία του 1960. Ο ίδιος είπε στην εφημερίδα The Times ότι είναι υπερήφανος που κατάγεται από μια οικογένεια μεταναστών αλλά πιστεύει πως η χώρα θα πρέπει να ελέγξει τα σύνορά της και ότι θα διατηρήσει το σχέδιο για την απέλαση των αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα.

Η Τρας έχει δηλώσει ότι «συμφωνεί απολύτως» με την απέλαση των αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα.

Για το κόστος ζωής: Ως υπουργός Οικονομικών ο Σουνάκ προώθησε μέτρα συνολικής αξίας 37 δισεκ. λιρών με στόχο να βοηθήσει τους Βρετανούς να αντιμετωπίσουν τις αυξήσεις στα καταναλωτικά προϊόντα. Προτού παραιτηθεί άφησε να εννοηθεί ότι θα προωθούσε και άλλα μέτρα, αν χρειαζόταν.

Για το Brexit: Ο Σουνάκ ψήφισε υπέρ του Brexit το 2016.

Η Τρας ψήφισε κατά του Brexit, όμως σύντομα άλλαξε γνώμη και ως υπουργός Εξωτερικών πρότεινε ένα νομοσχέδιο για τη μονομερή κατάργηση ορισμένων εμπορικών κανόνων για τη Βόρεια Ιρλανδία. Η πρόταση αυτή προκάλεσε νέα ένταση στις σχέσεις του Λονδίνου με τις Βρυξέλλες.

Για την Ουκρανία: Ο Σουνάκ είπε στην εφημερίδα Sun ότι το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό, εάν εκλεγεί πρωθυπουργός, θα είναι στο Κίεβο. «Θα ενισχύσω την πολιτική πλήρους στήριξης στην Ουκρανία» που ξεκίνησε ο Τζόνσον, τόνισε.

Ως υπουργός Εξωτερικών η Τρας έχει δηλώσει ότι η Ρωσία πρέπει να αποσυρθεί πλήρως από την Ουκρανία και ότι οι κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας θα διατηρηθούν μέχρι να συμβεί αυτό.

Για την άμυνα: Ο Σουνάκ δεν έχει διευκρινίσει πόσα θα επενδύσει στον αμυντικό τομέα, αλλά χαρακτήρισε τον στόχο του ΝΑΤΟ, για το 2% του ΑΕΠ, ως «κατώτατο και όχι ανώτερο όριο».

Η Τρας έχει δεσμευτεί ότι θα αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2030.