ΠΟΥ: Η πρώτη έκθεση για τα εμβόλια – Ανησυχία για τις μικροβιακές αντοχές

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσίευσε, στις 11 Ιουλίου, την πρώτη έκθεση σχετικά με τα εμβόλια που αναπτύσσονται επί του παρόντος για την πρόληψη λοιμώξεων που προκαλούνται από παθογόνα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά (antimicrobial-resistant – AMR).

Η ανάλυση του ΠΟΥ επισημαίνει την ανάγκη να επιταχυνθούν οι δοκιμές για εμβόλια που σχετίζονται με τη Μικροβιακή Αντοχή στο τελευταίο στάδιο ανάπτυξης και να μεγιστοποιηθεί η χρήση των υπαρχόντων εμβολίων. 

Της Ρούλας Σκουρογιάννη 

Η σιωπηλή πανδημία της μικροβιακής αντοχής αποτελεί μείζονα αυξανόμενη ανησυχία για τη δημόσια υγεία.

Μόνο οι ανθεκτικές βακτηριακές λοιμώξεις σχετίζονται με σχεδόν 4,95 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, με 1,27 εκατομμύρια θανάτους να αποδίδονται άμεσα στην AMR. Αλλά η AMR είναι κάτι περισσότερο από βακτηριακές λοιμώξεις.

Η AMR εμφανίζεται όταν τα βακτήρια, οι ιοί, οι μύκητες και τα παράσιτα αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου και δεν ανταποκρίνονται πλέον στα φάρμακα. Όταν ένα άτομο μολυνθεί από αυτά τα μικρόβια, η μόλυνση λέγεται ότι είναι ανθεκτική στα αντιμικροβιακά φάρμακα. Αυτές οι λοιμώξεις είναι συχνά δύσκολο να αντιμετωπιστούν.

Τα εμβόλια είναι ισχυρά εργαλεία για την πρόληψη των λοιμώξεων εξαρχής, και ως εκ τούτου έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν την εξάπλωση των λοιμώξεων AMR. Η έκθεση του ΠΟΥ στοχεύει να καθοδηγήσει τις επενδύσεις και την έρευνα σε εφικτά εμβόλια για τον μετριασμό της Μικροβιακής Αντοχής.

Η ανάλυση προσδιορίζει εξήντα ένα υποψήφια εμβόλια σε διάφορα στάδια κλινικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων αρκετών σε τελευταίο στάδιο ανάπτυξης για την αντιμετώπιση ασθενειών που αναφέρονται στον κατάλογο βακτηριακών παθογόνων προτεραιότητας, του ΠΟΥ για Ε&Α. Ενώ η έκθεση περιγράφει αυτά τα υποψήφια εμβόλια σε τελευταίο στάδιο ως με υψηλή σκοπιμότητα ανάπτυξης, η έκθεση προειδοποιεί ότι τα περισσότερα δεν θα είναι διαθέσιμα σύντομα.

«Η πρόληψη των λοιμώξεων με τον εμβολιασμό μειώνει τη χρήση αντιβιοτικών, η οποία είναι ένας από τους κύριους παράγοντες της Μικροβιακής Αντοχής. Ωστόσο, από τα έξι κορυφαία βακτηριακά παθογόνα που ευθύνονται για θανάτους λόγω AMR, μόνο ένα, η πνευμονιοκοκκική νόσος (Streptococcus pneumoniae) έχει εμβόλιο», δήλωσε η Δρ. Hanan Balkhy, Βοηθός Γενική Διευθύντρια του ΠΟΥ, σε θέματα Αντιμικροβιακής Αντίστασης. «Η προσιτή και δίκαιη πρόσβαση σε εμβόλια που σώζουν ζωές, όπως αυτά κατά του πνευμονιόκοκκου, χρειάζονται επειγόντως για να σωθούν ζωές και να μετριαστεί η άνοδος της AMR», πρόσθεσε.

Ορθολογική χρήση των υπαρχόντων εμβολίων

Η έκθεση ζητά δίκαιη και παγκόσμια πρόσβαση στα εμβόλια που υπάρχουν ήδη, ειδικά μεταξύ των πληθυσμών που τα χρειάζονται περισσότερο σε περιβάλλοντα περιορισμένων πόρων. Υπάρχουν ήδη διαθέσιμα εμβόλια κατά τεσσάρων βακτηριακών παθογόνων προτεραιότητας: της πνευμονιοκοκκικής νόσου (Streptococcus pneumoniae), του Hib (Haemophilus influenzae τύπου b), της φυματίωσης (mycobacterium tuberculosis) και του τυφοειδή πυρετού (Salmonella Typhi). Τα τρέχοντα εμβόλια Bacillus Calmette-Guérin (BCG) κατά της φυματίωσης (TB) δεν προστατεύουν επαρκώς από τη φυματίωση και η ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών εμβολίων κατά της φυματίωσης θα πρέπει να επιταχυνθεί. Τα υπόλοιπα τρία εμβόλια είναι αποτελεσματικά και πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό των ατόμων που τα λαμβάνουν για να συμβάλουμε στη μείωση της χρήσης αντιβιοτικών και στην πρόληψη περαιτέρω θανάτων.

Σημαντικά στον παγκόσμιο αγώνα κατά της AMR, τα βακτήρια που αναφέρονται στον κατάλογο παθογόνων προτεραιότητας αποτελούν σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία ακριβώς λόγω της αντοχής τους στα αντιβιοτικά – αλλά επί του παρόντος έχουν πολύ αδύναμο εμβόλιο όσον αφορά τον αριθμό των υποψηφίων και τη σκοπιμότητα . Τα εμβόλια κατά αυτών των παθογόνων είναι απίθανο να είναι διαθέσιμα βραχυπρόθεσμα και εναλλακτικές παρεμβάσεις θα πρέπει να επιδιωχθούν επειγόντως για την πρόληψη ανθεκτικών λοιμώξεων λόγω βακτηριακών παθογόνων προτεραιότητας

«Απαιτούνται ανατρεπτικές προσεγγίσεις για να επιταχυνθεί η ανάπτυξη εμβολίων. Τα διδάγματα από την ανάπτυξη εμβολίων κατά της Covid 19 και τα εμβόλια mRNA προσφέρουν μοναδικές ευκαιρίες για εξερεύνηση για την ανάπτυξη εμβολίων κατά των βακτηρίων», δήλωσε ο Δρ Haileyesus Getahun, Διευθυντής του Παγκόσμιου Τμήματος AMR του Παγκόσμιου Συντονισμού του ΠΟΥ.

Ποιες οι δυσκολίες για την ανάπτυξη νέων εμβολίων κατά της AMR

Η έκθεση εξετάζει ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η καινοτομία και η ανάπτυξη εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων των παθογόνων που σχετίζονται με νοσοκομειακές λοιμώξεις (HAI).

Αυτά περιλαμβάνουν:

·         τη δυσκολία στον καθορισμό του πληθυσμού στόχου μεταξύ όλων των νοσοκομειακών ασθενών.

·         το κόστος και η πολυπλοκότητα των δοκιμών αποτελεσματικότητας των εμβολίων

·         την έλλειψη ρυθμιστικού ή/και πολιτικού προηγούμενου για τα εμβόλια κατά των νοσοκομειακών λοιμώξεων – HAI.

«Η ανάπτυξη εμβολίων είναι δαπανηρή και επιστημονικά απαιτητική, συχνά με υψηλά ποσοστά αποτυχίας. Ακόμα και για τα επιτυχημένα υποψήφια εμβόλια, υπάρχουν πολύπλοκες κανονιστικές και κατασκευαστικές απαιτήσεις που απαιτούν περισσότερο χρόνο. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα διδάγματα από την ανάπτυξη εμβολίων για την COVID και να επιταχύνουμε την αναζήτησή μας για εμβόλια για την αντιμετώπιση της AMR». δήλωσε η Δρ Kate O’Brien, Διευθύντρια του Τμήματος Ανοσοποίησης, Εμβολίων και Βιολογικών στον ΠΟΥ.