Γαλλία: Ο Μακρόν ξεκινά συναντήσεις με τα κόμματα – Τα σενάρια για κυβέρνηση μειοψηφίας και πρόωρες εκλογές – Η δύσκολη εξίσωση

Μετά την επανεκλογή του τον Απρίλιο, δεν ήταν λίγοι οι πολιτικοί παρατηρητές που περίμεναν ο Γάλλος πρόεδρος να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, όπως έκαναν επί δεκαετίες οι προκάτοχοί του.

Ωστόσο, ο Μακρόν δεν κατάφερε να πιάσει τον μαγικό αριθμό των 289 εδρών, μολονότι η παράταξή του παραμένει η μεγαλύτερη δύναμη στο Κοινοβούλιο, και τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ταραχώδη πενταετία αδιέξοδων και πιθανής παράλυσης.

Ο Μακρόν ξεκινά συναντήσεις με τα κόμματα – Αποδέχθηκαν την πρόσκληση οι Ρεπουμπλικάνοι

Έτσι, δεδομένης της κατάστασης, θα συναντηθεί διαδοχικά αύριο και μεθαύριο με τους επικεφαλής «των κομμάτων που σκοπεύουν να σχηματίσουν πολιτική ομάδα στη Βουλή», όπως ανακοίνωσε σήμερα το Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων.

«Από τη στιγμή που δεν υπάρχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, τίθεται το ερώτημα πώς θα ληφθούν και εφαρμοστούν οι απαραίτητες αποφάσεις για τη χώρα. Αυτό είναι το νόημα αυτής της συνάντησης με τις πολιτικές δυνάμεις», ανέφεραν κύκλοι προσκείμενοι στην προεδρία.

Ήδη, ο πρόεδρος των Ρεπουμπλικανών, Κριστιάν Ζακόμπ, αποδέχθηκε την πρόσκληση.

245 έδρες για την παράταξη Μακρόν κατακερματισμένη η Εθνοσυνέλευση

Τα τελικά αποτελέσματα εμφανίζονται ελαφρώς καλύτερα από τις προβλέψεις για το στρατόπεδο Μακρόν, καθώς από τις 224 έδρες που έδιναν οι προβολές όταν έκλεισαν οι κάλπες, η συμμαχία του «Μαζί» (Ensemble) εκλέγει 246 βουλευτές.

Η αριστερή παράταξη NUPES, του Ζαν Λικ Μελανσόν, τελικά καταλαμβάνει 131 έδρες, αντί 149 των αρχικών εκτιμήσεων, ωστόσο η προβολή των ερευνητών για 89 έδρες του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν αποδείχθηκε απολύτως ακριβής.

Για το κεντροδεξιό κόμμα των νεογκωλιστών, τους Ρεπουμπλικάνους, το αποτέλεσμα είναι πιο οδυνηρό από ό,τι αναμενόταν, καθώς μένει τέταρτη δύναμη στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση με μόνο 61 έδρες, αντί 78 που αρχικά είχε εκτιμηθεί.

Τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν σήμερα το πρωί δείχνουν ένα κατακερματισμένο Κοινοβούλιο, με παρουσία και άλλων αριστερών σχηματισμών μεταξύ των 577 βουλευτών, και καθιστούν επιτακτική για την κυβέρνηση όχι μόνο την εξεύρεση συμμάχων, που πιθανότατα θα προκύψουν από την κεντροδεξιά παράταξη, αλλά και την αλλαγή πολιτικής, προς τη στήριξη των πολιτών με πιο απτά αποτελέσματα, σύμφωνα με παρατηρητές – αν και ουδείς αυτή τη στιγμή εμφανίζεται πρόθυμος να συνεργαστεί με τον Μακρόν.

Ο Μακρόν έχασε πρωτοκλασάτα στελέχη

Παράλληλα, πολλές σημαίνουσες μορφές της φιλοκυβερνητικής παράταξης γνώρισαν οδυνηρές ήττες: ο πρόεδρος της απερχόμενης Εθνοσυνέλευσης Ρισάρ Φεράν, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της, Κριστόφ Καστανέρ, μένουν εκτός Κοινοβουλίου. Τρεις υπουργοί, η Αμελί ντε Μονσαλέν (Οικολογικής Μετάβασης), η Μπριζίτ Μπουργκινιόν (Υγείας) και η Ζιστίν Μπενέν (Θαλασσών και Ναυτιλίας) είχαν την ίδια τύχη και αναμένεται να αποχωρήσουν ως αποδοκιμασθείσες από τις τάξεις της κυβέρνησης, κατά την άγραφη πολιτική παράδοση στη Γαλλία.

Όπως και στον πρώτο γύρο, οι μισοί και πλέον ψηφοφόροι δεν πήγαν στις κάλπες στον δεύτερο. Η αποχή αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, υπολογίζεται πως κυμάνθηκε γύρω στο 54%. Μπορεί να μην έσπασε το ρεκόρ του 2017 (57,36%), εκτιμάται πάντως πως θα είναι η δεύτερη υψηλότερη που έχει καταγραφεί.

Η προσφάτως διορισθείσα πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν, η οποία εξελέγη με ισχνή πλειοψηφία στη Νορμανδία, είπε ότι η παράταξη Μακρόν θα εργαστεί για να διευρύνει την υποστήριξή της στην Εθνοσυνέλευση και να οικοδομήσει «μια πλειοψηφία δράσης».

«Αυτή η άνευ προηγουμένου κατάσταση συνιστά κίνδυνο για τη χώρα μας με τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουμε εσωτερικά και διεθνώς», δήλωσε. «Αλλά θα πρέπει να σεβαστούμε την ψηφοφορία. Ως μεγαλύτερη δύναμη στην Εθνοσυνέλευση, έχουμε ιδιαίτερη ευθύνη».

Mε τη χαρακτηριστική φιλοπόλεμη διάθεσή του, ο κομμουνιστής Μελανσόν, η αριστερή συμμαχία του οποίου συγκροτήθηκε πριν από δύο μήνες, είπε ότι το αποτέλεσμα της κάλπης συνιστά σημάδι «καταστροφής του προεδρικού κόμματος». «Πετύχαμε τον πολιτικό μας στόχο… να ανατρέψουμε [τον πρόεδρο], που στρίβει τόσο αλαζονικά το χέρι της χώρας, που έχει εκλεγεί για ποιος ξέρει τι», είπε.

Από κυρίαρχη δύναμη, η παράταξη Μακρόν περνά στη σχετική πλειοψηφία – Συμμαχία με τη συντηρητική Δεξιά;

Για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1980 ένας εν ενεργεία πρόεδρος της Γαλλίας θα έχει μια σχετική πλειοψηφία, που σημαίνει ότι με τους 245 βουλευτές του η παράταξή του θα παραμείνει μεν πρώτη δύναμη στη Βουλή, αλλά αποδυναμωμένη, και ο Μακρόν θα δυσκολεύεται να περνά νόμους, περιλαμβανομένων των αμφιλεγόμενων σχεδίων του για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας.

Τα αποτελέσματα της κάλπης αναμένεται να οδηγήσουν σε εβδομάδες διαπραγματεύσεων, καθώς ο Μακρόν αναζητεί συμμάχους από άλλα κόμματα.

«Ο Μακρόν δεν θα μπορεί να στηριχθεί στα άκρα, είτε την ακροδεξιά, είτε την ακροαριστερά, που θα αντιτίθενται συστηματικά σε κάθε πρόταση της κυβέρνησης» λέει η πολιτολόγος Λίζα Τομά Ντραμπουά, του ινστιτούτου Montaigne, που εδρεύει στο Παρίσι.

Οι συντηρητικοί Ρεπουμπλικάνοι με τις 61 έδρες περιλαμβάνονται μεταξύ των πιθανών συμμάχων και ίσως αποτελέσουν δεκανίκι για τον Γάλλο πρόεδρο στη δεύτερη θητεία του.

«Το καλό είναι ότι υπάρχουν τομείς όπου θα μπορούσαν να συμφωνήσουν, από το περιβάλλον μέχρι τις δημόσιες υπηρεσίες. Το κακό είναι ότι ίσως να μη θέλουν να συμφωνήσουν», εκτιμά η καθηγήτρια του Sciences Po, Αναμπέλ Λεβέρ.

Ήδη χθες εμφανίστηκε η πρώτη διάσταση απόψεων στο συντηρητικό στρατόπεδο ως προς το αν θα πρέπει να προχωρήσουν σε συμφωνία με τον συνασπισμό του Μακρόν.

Ο πρώην υπουργός Ζαν Φρανσουά Κοπέ απηύθυνε έκκληση για μια «κυβερνητική συμφωνία» μεταξύ των Ρεπουμπλικανών και της παράταξης Μακρόν για να «νικήσουν την άνοδο των άκρων» στη Γαλλία, αλλά ο πρόεδρος του κόμματος, Κριστιάν Ζακόμπ, είπε ότι οι Ρεπουμπλικάνοι «θα παραμείνουν στην αντιπολίτευση» – προφανώς δεν θα ήθελε να συνδεθεί με το προεδρικό στρατόπεδο την ώρα της ήττας του. Εφόσον εμμείνει σε αυτή τη θέση, μειώνονται εξαιρετικά οι πιθανότητες σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας, αν και η πλέον αναγνωρίσιμη προσωπικότητα του νεογκολικού στρατοπέδου, ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, τάσσεται απολύτως υπέρ της συνεργασίας με την παράταξη Μακρόν. Σημειωτέον, πάντως, ότι ο Σαρκοζί δεν είναι βουλευτής των Ρεπουμπλικανών, ούτε σεβάστηκε προεκλογικά τον κομματικό πατριωτισμό.

Κυβέρνηση μειοψηφίας;

Με τέτοια διάσταση απόψεων, η συνεργασία είναι πιθανότερο να λειτουργήσει σε μια ad hoc βάση, δηλαδή μακρές διαπραγματεύσεις επί νομοσχεδίων και ασταθείς συμφωνίες.

Η κυβέρνηση Μακρόν θα μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει ένα αμφιλεγόμενο εργαλείο για να περνά νόμους με διατάγματα.

Πρόωρες εκλογές;

Με δεδομένη, ωστόσο, τη σκληρή αντιπολιτευτική γραμμή – παντού και στα πάντα – από τη Μαρίν Λεπέν, που κάνει από τώρα όνειρα για άλωση του Ελιζέ το 2027, αλλά και του Μελανσόν, που δεν φαίνεται διατεθειμένος να αποχωρήσει από το πολιτικό προσκήνιο, όπως πριν από τις προεδρικές εκλογές είχε αφήσει να εννοηθεί πως θα πράξει λόγω ηλικίας, ο Μακρόν θα χρειαστεί τη στήριξη δεκάδων συντηρητικών βουλευτών για να περάσει τις μεταρρυθμίσεις του, λόγος για τον οποίο άρχισαν από χθες το βράδυ πολιτικοί αναλυτές να συζητούν ενδεχόμενα σενάρια, επισημαίνοντας πως, αν το θέλει, ο Μακρόν έχει δικαίωμα να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές σε περίπου έναν χρόνο. Υπογραμμίζουν, ωστόσο, πως αν το κάνει τώρα θα πρόκειται για πολιτική αυτοκτονία.

Για τον ιστορικό Ζαν Γκαρίγκ, που γράφει για τη γαλλική πολιτική σκηνή, το αποτέλεσμα των εκλογών μπορεί να αποτελεί και μια κρυφή «ευλογία» για τον Μακρόν. «Μπορεί να αναγκάσει τον πρόεδρο να διαπραγματευθεί και να αποτινάξει έτσι την εικόνα ενός εγωκεντρικού στιλ διακυβέρνησης, που του έχει κολλήσει από το 2017».

Νίκη κυρίως του ακροδεξιού άκρου

To εκλογικό αποτέλεσμα φέρνει τη Γαλλία σε μια κατάσταση που έχει γίνει κοινή στην Ευρώπη, με την ανάδυση νέων λαϊκιστικών και οικολογικών κομμάτων.

Ο Όλαφ Σολτς κέρδισε πέρυσι τις εκλογές στη Γερμανία με το χαμηλότερο ποσοστό οποιουδήποτε καγκελάριου από την ίδρυση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας. Το δικομματικό σύστημα στην Ισπανία κατέρρευσε στις πρόσφατες εκλογές, αφήνοντας τον Σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ να κυβερνά με συνασπισμό μειοψηφίας, ενώ στην Ιταλία τα ηνία έχει ο τεχνοκράτης Μάριο Ντράγκι, καθώς ο προηγούμενος κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε μεσούσης της πανδημίας.

Οι κάλπες ήρθαν να επιβεβαιώσουν τον μετασχηματισμό της γαλλικής πολιτικής σκηνής, με μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων να στηρίζει αριστερούς και ακροδεξιούς υποψηφίους.

Η Nupes, που απαρτίζεται από την αριστερή «Ανυπότακτη Γαλλία», τους Πράσινους, τους Κομμουνιστές και τους Σοσιαλιστές, είναι πλέον η αξιωματική αντιπολίτευση υπό τον Μελανσόν.

Ο Μελανσόν δεσμεύθηκε χθες ότι η αριστερή συμμαχία θα γίνει «εργαλείο μάχης» κατά του συνασπισμού του Μακρόν, καθώς τα «οράματά» τους είναι σε πλήρη αντιδιαστολή. Και η πρόθεση Μακρόν για την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης μπορεί να αποτελέσει το πρώτο πεδίο σύγκρουσης.

Ωστόσο, η ακροδεξιά – και η δεξιά σε μικρότερο βαθμό – τα πήγε πολύ καλύτερα του αναμενόμενου, αντικρούοντας την ιδέα ότι η Γαλλία μετακινείται πλέον προς τα αριστερά. Ειδικά, ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν εκτοξεύτηκε, και δεδομένου ότι σε αντίθεση με τη NUPES είναι πιο ομοιογενής και πειθαρχημένος, θα μπορεί να ασκεί σημαντική επιρροή και να λαμβάνει μεγαλύτερη οικονομική υποστήριξη, να καταλάβει σημαντικά πόστα στην Εθνοσυνέλευση, να προτείνει νομοσχέδια και να καταθέτει προτάσεις μομφής.