Ο εμβολιασμός για τον HPV αφορά γυναίκες και άντρες – Ο καθηγητής Θ. Αγοραστός στο libre

Εδώ και αρκετά χρόνια, στη χώρα μας, ο εμβολιασμός κατά του ιού των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV) συστήνεται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών σε κορίτσια και νεαρές ενήλικες γυναίκες και μάλιστα είναι δωρεάν έως την ηλικία των 18 ετών. Από το Μάρτιο του 2022, αποφασίστηκε η επέκταση του HPV εμβολιασμού και στα αγόρια (για τις ηλικίες 9-18 ετών), με ελάττωση της αρχής του ηλικιακού φάσματος από τα 11 στα 9 έτη.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

• Στην 10^η Σύνοδο της Ελληνικής HPV Εταιρείας & τη 2^η Διάσκεψη των 131 φορέων υποστήριξης της εφαρμογής της στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκαν στις 29 Μαΐου 2022 διαδικτυακά -με τη συμμετοχή εξειδικευμένων επιστημόνων, της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και εκπροσώπων του πολιτικού κόσμου και άλλων φορέων- εξετάστηκαν τα δεδομένα της χώρας μας στην εξάλειψη του HPV και εξήχθησαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στη δράση του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus – HPV). Είναι τέταρτος σε συχνότητα καρκίνος στις γυναίκες και ευθύνεται για περισσότερους από 340.000 θανάτους ετησίως σε όλο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα, κάθε χρόνο, καταγράφονται 697 νέα περιστατικά καρκίνου τραχήλου μήτρας και 282 θάνατοι από αυτή τη νόσο, σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία (GLOBOCAN 2020-Greece, ICO/IARC, 2021). Στη χώρα μας, η εμβολιαστική κάλυψη μέχρι σήμερα -παρ ότι η Πολιτεία συστήνει από το 2008 τον HPV εμβολιασμό για κορίτσια- δεν είναι ικανοποιητική, επικρατεί έλλειψη ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και συμμετοχής του ευρέος κοινού, απουσιάζει ένα οργανωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου των γυναικών και δεν γίνεται επαρκής εφαρμογή των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων στην καθημερινή πρακτική. 

Όπως τόνισε ο καθηγητής κ. Θεόδωρος Αγοραστός, Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) όσο και όλοι σχεδόν οι διεθνείς Οργανισμοί έχουν αναγνωρίσει τον καρκίνο τραχήλου μήτρας ως πρόβλημα Δημόσιας Υγείας και καλούν τις χώρες να αναπτύξουν εθνικά σχέδια για την εξάλειψή του και την ελάττωση της επίπτωσης και των άλλων HPV- σχετιζόμενων καρκίνων. 

Έτσι, στη σύνοδο, όσον αφορά στον Προσυμπτωματικό Έλεγχο, παρουσιάστηκε η πρόταση της Ελληνικής HPV Εταιρείας για έλεγχο των γυναικών από 25 έως 65 ετών με HPV DNA testing ανά 5ετία, κατ’ αντιστοιχία με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες του Π.Ο.Υ.

Ο εμβολιασμός μπορεί να εξαλείψει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας 

«Η σύνδεση του HPV με την καρκινογένεση ξεκίνησε πριν 50 χρόνια, όταν ο Καθηγητής Harald zur Hausen -που βραβεύτηκε με Nobel Ιατρικής και Φυσιολογίας- απέδειξε με την έρευνά του το ρόλο του ιού των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV) στην ανάπτυξη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας», εξηγεί, μιλώντας στο libre, ο Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Θεόδωρος Αγοραστός.

Ποιοι είναι οι HPV- σχετιζόμενοι καρκίνοι

«Η πρώτη πιστοποίηση ότι ο ιός μπορεί να προκαλέσει καρκίνο σε κάποιο όργανο αφορούσε τον τράχηλο της μήτρας και το πρώτο αντικαρκινικό εμβόλιο είχε στόχο να προφυλάξει από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Στην πορεία, όλα αυτά τα 20 με 30 χρόνια, φάνηκε καθαρά από μελέτες ότι ο ιός δεν προκαλεί καρκίνο μόνο στον τράχηλο της μήτρας, αλλά και σε άλλα όργανα. Αρχικά, διαπιστώθηκε σύνδεση με καρκίνο του κόλπου και του αιδοίου, καθώς με τη γυναικολογική εξέταση ήταν πιο εύκολο να διαγνωστεί. Αργότερα, πιστοποιήθηκε ότι και στους άντρες μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, όπως στο πέος, στον πρωκτό, στο στοματοφάρυγγα και στο λάρυγγα (τα 3 τελευταία είδη καρκίνου αφορούν και τα δύο φύλα, φυσικά).

Στην πορεία των χρόνων, έχει διαπιστωθεί ότι ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα στους άντρες είναι περίπου εξαπλάσιος σε συχνότητα από ό,τι στις γυναίκες και επίσης, σημειώνει μία σημαντικότατη αύξηση τα τελευταία 10 με 20 χρόνια. Αυτή τη στιγμή, στις Ηνωμένες Πολιτείες, το σύστημα Υγείας έχει να αντιμετωπίσει μεγαλύτερο αριθμό καρκίνων στοματοφάρυγγα από ό,τι καρκίνων του τραχήλου της μήτρας».

HPV: Ένας ιός με πάνω από 200 υπότυπους

«Είναι, πλέον, σαφές ότι ο ιός προκαλεί καρκίνο και στα δύο φύλα, σε διάφορα όργανα, σχετίζεται με τη σεξουαλική δραστηριότητα -καθώς έτσι γίνεται η μόλυνση. Υπάρχουν οι υψηλού κινδύνου τύποι του ιού, οι οποίοι είναι αυτοί που προκαλούν τον καρκίνο. Ο ιός έχει πάνω από 200 τύπους. Από αυτούς, περίπου 14 είναι εκείνοι που προκαλούν τον καρκίνο και περίπου 20 άλλοι τύποι είναι αυτοί που προκαλούν τα κονδυλώματα, τα οποία εκδηλώνονται και στα δύο φύλα, δεν έχουν, ωστόσο, σχέση με τον καρκίνο.

Για αυτό το λόγο, το πρώτο εμβόλιο που αναπτύχθηκε, το τετραδύναμο, προφύλασσε από τους 2 πιο επικίνδυνους τύπους για καρκίνο και από τους 2 πιο συχνούς τύπους για κονδυλώματα.  

Εκτός, λοιπόν, από το ότι ο άντρας μολύνεται εξίσου με τη γυναίκα από τον ιό, κινδυνεύει εξίσου ή σχεδόν εξίσου να πάθει και κονδυλώματα και καρκίνο.Είναι σημαντικό να κάνουν και οι άντρες το εμβόλιο!

Για αυτό και σε άλλες χώρες, εδώ και πολλά χρόνια, αλλά και πριν από ενάμιση μήνα και στην Ελλάδα, δόθηκε επίσημη οδηγία από την κυβέρνηση να εμβολιάζονται και τα κορίτσια και τα αγόρια.Αυτό είναι το νόημα του να εμβολιάζονται τα αγόρια: για να προφυλάσσονται οι άντρες από τον ιό, ο οποίος μπορεί να τους προκαλέσει καρκίνο. Και βέβαια, παράλληλα, όταν ο ένας από τους δύο συντρόφους είναι εμβολιασμένος, τότε προστατεύεται και ο άλλος. Είναι σημαντικό να κάνουν και οι άντρες το εμβόλιο.

Ο κύριος λόγος που η εμβολιαστική εκστρατεία ξεκινάει από τα κορίτσια και τα αγόρια, σε μικρή ηλικία είναι ότι όσο πιο μικρό είναι ένα άτομο τόσο πιο υψηλούς τίτλους αντισωμάτων προκαλεί ο εμβολιασμός. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ένα κοριτσάκι και ένα αγοράκι, συνήθως, δεν έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό. Άρα, λοιπόν, θα έχουν την πλήρη προστασία μέσω του εμβολιασμού».

·         Ερωτώμενος εάν έχει ήδη μολυνθεί ένα άτομο (άνδρας ή γυναίκα), με κάποιους από τους επικίνδυνους υπότυπους του ιού (είτε έχει είτε δεν έχει εκδηλωθεί νόσος) και εμβολιαστεί μετά, μπορεί να λάβει αποτελεσματική προστασία από τον εμβόλιο έναντι του ιού, ο κ. Αγοραστός διευκρίνισε ότι ισχύουν διαφορετικά δεδομένα όταν πρόκειται για υπότυπους που προκαλούν καρκίνο και για υπότυπους που προκαλούν κονδυλώματα.

«Όταν λέμε ότι κάποιος έχει έρθει σε επαφή με τον ιό, εννοούμε ότι έχει μολυνθεί από έναν τύπο του ιού ή το πολύ να έχει μολυνθεί από δύο τύπους. Αυτοί οι τύποι του ιού μπορεί να μην είναι καν υψηλού κινδύνου ή μπορεί να είναι ένας χαμηλού κινδύνου και ένας υψηλού κινδύνου. Το 9δυναμο εμβόλιο που κυκλοφορεί τώρα πια, προστατεύει από τους δύο τύπους που προκαλούν τα κονδυλώματα και από τους επτά πιο επικίνδυνους τύπους υψηλού κινδύνου (από συνολικά 14) που προκαλούν καρκίνο. Διαφέρει ο βαθμός επικινδυνότητας ανάμεσα στους διάφορους ογκογόνους υποτύπους.

Έτσι, στη θεωρητική περίπτωση που ένα άτομο έχει έρθει σε επαφή και έχει μολυνθεί από τον ιό, αν ο υπότυπος από τον οποίο έχει μολυνθεί ανήκει στους επτά υψηλού κινδύνου που καλύπτονται από το εμβόλιο, δεν θα προστατευτεί από αυτόν τον υπότυπο, αλλά θα προστατευθεί από όλους τους άλλους, οι οποίοι μπορεί να είναι πιο επικίνδυνοι από αυτόν που έχει ήδη στον οργανισμό του. Ως εκ τούτου, υπάρχει ένδειξη εμβολιασμού για όλους του άνδρες και όλες γυναίκες και όλα τα αγόρια και τα κορίτσια, από την ηλικία των 9 ετών και τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 45 ετών (αναφέρουμε τα 45 έτη, επειδή υπάρχει προηγούμενο στις Ηνωμένες Πολιτείες)».

Όπως ανέφερε ο κλ. Αγοραστός, μετά από σχετική συζήτηση με την πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, αναμένεται σύσταση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών υπέρ της χρησιμότητας του εμβολιασμού έναντι του HPV και σε άτομα και των δύο φύλων μεγαλύτερης ηλικίας, χωρίς βέβαια να είναι δωρεάν.

Το εμβόλιο απαλλάσσει από την επανεμφάνιση των κονδυλωμάτων

«Αν αναφερθούμε στα κονδυλώματα, έχει πιστοποιηθεί ότι ακόμα και αν έχει κάποιος ήδη εμφανίσει κονδυλώματα, κάνοντας το εμβόλιο έχει να ωφεληθεί και μάλιστα πολύ! Διότι το κύριο χαρακτηριστικό των κονδυλωμάτων είναι ότι υποτροπιάζουν, δηλαδή εκδηλώνονται και (είτε μόνα του είτε μετά από θεραπεία) χάνονται αλλά υποτροπιάζουν συχνά και ξαναβγαίνουν και ξαναβγαίνουν. Εάν κάνει κάποιος το εμβόλιο, δεν θα υπάρξουν υποτροπές, δηλαδή, ουσιαστικά, σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, μερικών μηνών, θα απαλλαγεί από τα κονδυλώματα!Το τελικό μήνυμα είναι να εμβολιαστούν οι πάντες! Πρέπει να ενημερωθεί για αυτό το κοινό! Κλείνοντας είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο συνδυασμός του HPV-εμβολιασμού και της εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου των γυναικών θα οδηγήσουν στην εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας και στη χώρα μας», κατέληξε ο Καθηγητής Θεόδωρος Αγοραστός.