Καταρρέει η Τούρκικη οικονομία: Προ των πυλών τα Capital Controls – Βυθίζεται η λίρα – Πατέντες Ερντογάν

Προειδοποίηση για αυξανόμενος κίνδυνος να επιβληθούν πρόσθετοι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων (capital controls) στην Τουρκία. Αυτό θα γίνει εάν συνεχιστούν οι πιέσεις στη λίρα και της χρηματοπιστωτικές αγορές, εκτιμά ο οίκος αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας S&P Global.

Η τουρκική λίρα έχει απολέσει το 22% της αξίας της από τις αρχές του έτους, γεγονός που αυξάνει τις ανησυχίες ότι η χώρα οδεύει σε μια επανάληψη της συναλλαγματικής κρίσης που παρατηρήθηκε στα τέλη του 2021.

Ένας αναλυτής της S&P, ο Μαξίμ Ρίμπνικοφ, είπε ότι η απόφαση της εταιρείας τον Απρίλιο να υποβαθμίσει την αξιολόγηση του αξιόχρεου της Τουρκίας αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες της για το ενδεχόμενο εισαγωγής πρόσθετων capital controls. «Νομίζω ότι ο κίνδυνος αυξάνεται», πρόσθεσε.

Ένας άλλος αναλυτής πρόσθεσε ότι η πτώση της τουρκικής λίρας σημαίνει ότι τελικά θα «εμφανιστούν» προβλήματα στον τραπεζικό τομέα της Τουρκίας. Ο ρυθμός ανάκαμψης του τουρισμού είναι μία από τις λίγες θετικές εξελίξεις.

Η πτώση της λίρας συνεχίστηκε και σήμερα, με το νόμισμα να πλησιάζει σε ιστορικό χαμηλό, μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι η μείωση των επιτοκίων θα συνεχιστεί.

Το τουρκικό νόμισμα κατέγραψε πτώση 2% και το απόγευμα η ισοτιμία του έναντι του δολαρίου ανερχόταν σε περίπου 17 λίρες έναντι ενός δολαρίου. Τον Δεκέμβριο η ισοτιμία είχε πέσει στις 18,4 λίρες ανά δολάριο.

Η λίρα έχει χάσει το 22% της αξίας της από την 1η Ιανουαρίου και το 49,7% μέσα σε έναν χρόνο.

«Η πίεση εξακολουθεί να αυξάνεται στη λίρα» σχολίασε ο Φαουάντ Ραζακζάντα, αναλυτής στη CityIndex, υπενθυμίζοντας ότι ο Ερντογάν ανακοίνωσε την Δευτέρα την πρόθεσή του να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια μολονότι ο πληθωρισμός στην Τουρκία έφτασε το 73,5% σε ετήσια βάση τον Μάιο.

«Οι επενδυτές φοβούνται επίσης ότι η αύξηση στην τιμή του πετρελαίου θα επιδεινώσει τον πληθωρισμό στην Τουρκία», πρόσθεσε.

Κοντά στο χαμηλό ρεκόρ του Δεκεμβρίου η τουρκική λίρα

Όπως μετέδωσε το Reuters, η τουρκική λίρα χάνει 2,2% και αλλάζει χέρια στις 17,14 λίρες ανά δολάριο, κοντά στο χαμηλό ρεκόρ του 18,4 της 20ής Δεκεμβρίου, κατά τη διάρκεια της τελευταίας νομισματικής κρίσης.

Το νόμισμα έχει υποχωρήσει σε 12 από τις τελευταίες 14 συνεδριάσεις και χάνει 23% φέτος, μετά από απώλειες 44% πέρυσι.

Η υποτίμηση, σε συνδυασμό με ετήσιο πληθωρισμό της τάξης του 73%, ασκεί έντονη πίεση στα νοικοκυριά, ενόψει των εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για τα μέσα του 2023. Ο Ερντογάν, μετά από υπουργικό συμβούλιο τη Δευτέρα (6/6), είπε ότι η Τουρκία δε θα αυξήσει τα επιτόκια αλλά μάλλον θα συνεχίσει να τα μειώνει, λόγω της αύξησης του κόστους ζωής.

Τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας ήταν 12,2 δισεκατομμύρια δολάρια στα τέλη Μαΐου, αλλά είναι αρνητικά όταν αφαιρεθούν οι ανταλλαγές.

Με περιορισμένη επιτυχία, η Τουρκία έχει αναζητήσει γραμμές ανταλλαγής ξένου νομίσματος για να βοηθήσει στην αποκατάσταση του αποθέματος ασφαλείας της.

Οι πατέντες Ερντογάν

Ο Ερντογάν δεν παρέλειψε να παραπέμψει για μια ακόμη φορά στο «νέο οικονομικό μοντέλο» που έχει επεξεργαστεί και εφαρμόζει η κυβέρνησή του. Ένα μοντέλο που, όπως τονίζουν οι υπέρμαχοι του, βασίζεται στην παραδοχή ότι η διαρκώς αυξανόμενη εσωτερική παραγωγή, σε διάφορους κλάδους, θα καταστήσει τα τουρκικά προϊόντα περιζήτητα στις αγορές του εξωτερικού, εξαιτίας της φτηνής λίρας – η οποία, ταυτόχρονα, θα εκτινάξει στα ύψη και τα έσοδα από τον τουρισμό.

Ωστόσο, καθώς το ισοζύγιο εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να διαμορφώνεται από την ενέργεια, όπου η Τουρκία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις εισαγωγές, οι υπολογισμοί του Ερντογάν και του κυβερνητικού επιτελείου δε βγαίνουν. Αντιθέτως, το έλλειμμα επιδεινώνεται – όπως και η οικονομική κατάσταση εκατομμυρίων νοικοκυριών, που κυριολεκτικά δεν καταφέρνουν να τα βγάλουν πέρα και να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.