Γιατί οι αναλυτές είναι καχύποπτοι για τις ρωσικές κινήσεις στην Ουκρανία – Διχασμένοι για τα “θετικά” μηνύματα των διαπραγματεύσεων

Δύση και οι Ουκρανοί παραμένουν καχύποπτοι. Αμερικανοί αξιωματούχοι έσπευσαν να εκτιμήσουν ότι οι ανακοινώσεις της Μόσχας περί απόσυρσης των στρατευμάτων της από Κίεβο και Τσερνίχιβ δεν είναι παρά αλλαγή στον τρόπο προσέγγισης, με στόχο την ανασύνταξή τους, μην κρύβοντας την απαισιοδοξία τους. Κάτι που ενστερνίστηκε και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που εξήγησε ότι θέλει να δει πράξεις και όχι λόγια, στέλνοντας μήνυμα ότι δεν έχει εμπιστοσύνη στη Ρωσία. Η εκτίμηση αυτή, μάλιστα, ενισχύθηκε από το γεγονός ότι παρά τις ανακοινώσεις από τη Ρωσία, συνεχίστηκαν για ακόμη ένα βράδυ οι επιθέσεις από τα ρωσικά στρατεύματα και οι μάχες στα περίχωρα του Κιέβου, με το CNN να μεταδίδει ότι γύρω στις 12:00 τα μεσάνυχτα ακούστηκαν νέοι βομβαρδισμοί.

Εξάλλου, ο βασικός διαπραγματευτής της Μόσχας στις συνομιλίες με την Ουκρανία, Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, είπε ότι η υπόσχεση της Ρωσίας να «μειώσει δραστικά» τις στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν σημαίνει και κατάπαυση του πυρός. Σε συνέντευξή του στο ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass, ο Μεντίνσκι είπε ότι υπάρχει ακόμη «πολύς δρόμος να διανυθεί» για να επιτευχθεί μια αμοιβαία συμφωνία με την Ουκρανία.

Παρά το γεγονός ότι οι συνομιλίες μεταξύ ρωσικών και ουκρανικών αντιπροσωπειών στην Κωνσταντινούπολη έληξαν με έναν αισιόδοξο τόνο, οι ειδικοί διχάζονται για το αν θα τερματιστούν τελικά τις εχθροπραξίες.

Η Ρωσία δήλωσε ότι θα «μειώσει δραστικά» τις πολεμικές επιχειρήσεις κοντά στο Κίεβο, ενώ η Ουκρανία δήλωσε ότι αποδέχεται ένα «ουδέτερο» καθεστώς σε αντάλλαγμα τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητά.

Ωστόσο, ο πολιτικός επιστήμονας Γκριγκόρι Γκολόσοφ δήλωσε στο ρωσικό BBC, ότι δεν βλέπει «κανένα πραγματικό αποτέλεσμα» από τις συνομιλίες.

«Και οι δύο πλευρές μπορούν να ισχυριστούν ότι κέρδισαν (στις συνομιλίες)», υποστήριξε. «Και οι δύο πλευρές προσπαθούν να επιδείξουν δέσμευση στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων», θεωρώντας ότι η Ρωσία είναι «πιο δυνατή» στις διαπραγματεύσεις σε μια προσπάθεια να αποφύγει τις περαιτέρω κυρώσεις.

Ένας άλλος πολιτικός επιστήμονας, ο Κίριλ Ρόγκοφ, πάντως, πιστεύει ότι οι συνομιλίες αποτελούν «σημείο καμπής» στον πόλεμο. «(Αυτή) είναι η αρχή της αποκλιμάκωσης από τη ρωσική πλευρά», επισήμανε.

Ξεκάθαρη θέση για την έκβαση των διαπραγματεύσεων πήραν οι ΗΠΑ, προειδοποιώντας ότι πρόκειται για έναν ελιγμό από πλευράς Βλαντιμίρ Πούτιν και όχι πραγματική υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων.

Μάλιστα το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ εκτιμά ότι η μετακίνηση των ρωσικών στρατευμάτων κοντά στο Κίεβο είναι στην πραγματικότητα ανασύνταξη/επανατοποθέτηση προς τα ανατολικά και όχι πραγματική απόσυρση, όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Τζον Κέρμπι.

«Πιστεύουμε ότι αυτό που πιθανώς έχουν στο μυαλό τους είναι μια επανατοποθέτηση για να δώσουν προτεραιότητα αλλού (σ.σ. Ντονμπάς)», δήλωσε ο Κέρμπι. «Θα πρέπει όλοι να είμαστε έτοιμοι να παρακολουθήσουμε μια μεγάλη επίθεση εναντίον άλλων περιοχών της Ουκρανίας», προειδοποίησε.

Ο Κέρμπι πρόσθεσε ότι ένας «μικρός αριθμός» στρατευμάτων φεύγει από την ουκρανική πρωτεύουσα και μετακινείται βόρεια για να χρησιμοποιηθεί σε άλλα μέρη της χώρας και προειδοποίησε πως θα δούμε σφοδρές επιθέσεις σε άλλες περιοχές. Κανείς δεν πρέπει να ξεγελαστεί από τον ισχυρισμό της Μόσχας ότι θα αποσύρει δυνάμεις ή θα μειώσει τις επιθέσεις στο Κίεβο, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Πενταγώνου.

Οι κινήσεις αυτές δεν σημαίνουν ότι ο κίνδυνος για το Κίεβο έχει περάσει, πρόσθεσε, και είπε ότι η Ρωσία απέτυχε στον στόχο της να καταλάβει την ουκρανική πρωτεύουσα και έχει αποτύχει στον στόχο της να υποτάξει την Ουκρανία. Αλλά μπορεί ακόμα να προκαλέσει τεράστια βαρβαρότητα στη χώρα, τόνισε ο Κέρμπι.

«Είναι νωρίς για να κρίνουμε τι άλλες ενέργειες θα κάνει το Κρεμλίνο», συμπληρώνει ο Κίρμπι.

Από τη μεριά της, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κέιτ Μπέντινγκφιλντ, μίλησε για ανασύνταξη των στρατευμάτων της Ρωσίας στην Ουκρανία και απέρριψε τους ισχυρισμούς περί απόσυρσης των δυνάμεων από τα ουκρανικά εδάφη.

Σε παρόμοιες εκτιμήσεις προχώρησαν και άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι, ενώ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αμφισβήτησε τις προθέσεις της Μόσχας, λίγη ώρα μετά τις ανακοινώσεις για αποκλιμάκωση.

Στο μεταξύ, η τελευταία ενημέρωση από το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας φανερώνει την ίδια εκτίμηση.

Οτι δηλαδή τα ρωσικά στρατεύματα ανασυντάσσονται για να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην ανατολική κατεύθυνση.

Οπως υποστηρίζει χαρακτηριστικά το Γενικό Επιτελείο της Ουκρανίας, πιθανότατα πρόκειται ουσιαστικά για ένα «τέχνασμα» από πλευράς Ρωσίας, ώστε να δώσει «λανθασμένη αντίληψη» για την ανάπτυξη των δυνάμεών της στη συνέχεια.

Πανομοιότυπη αντίδραση και από τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος στα πρώτα του σχόλια για τις διαπραγματεύσεις που έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη είπε ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που μπορούν να χαρακτηριστούν μεν θετικές, αλλά τόνισε ότι «αυτές οι ενδείξεις δεν πνίγουν τις εκρήξεις των ρωσικών βομβαρδισμών».

• Με μια σειρά αναρτήσεων στον λογαριασμό του στο Twitter, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Σοϊλού αποκάλυψε τα πέντε σημεία-κλειδιά των προτάσεων της Ουκρανίας, μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών.

• Το πρώτο και βασικότερο, σύμφωνα με τον Σοϊλού, είναι η επέμβαση των εγγυητριών δυνάμεων σε περίπτωση επίθεσης της Ρωσίας έπειτα από τρεις ημέρες διαβουλεύσεων. «Μπορεί να παρέχουν όπλα ή να επιβάλλουν ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία», εξηγεί ο δημοσιογράφος.
• Σε αντάλλαγμα των εγγυήσεων ασφαλείας που της δίνονται, η Ουκρανία γίνεται ένα αδέσμευτο, μη πυρηνικό κράτος, χωρίς ξένες βάσεις αλλά με δυνατότητα ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
• Τρίτο σημείο των προτάσεων της Ουκρανίας, κατά τον Σοϊγκού, είναι η συζήτηση του καθεστώτος της Κριμαίας για τα επόμενα 15 χρόνια, με την προϋπόθεση της μη χρήσης βίας από την ουκρανική πλευρά για την επίλυση του ζητήματος.
• Επιπρόσθετα, η ουκρανική πλευρά θέτει ως μείζον ζήτημα το τετ α τετ διάλογο των δύο αρχηγών κρατών, Πούτιν και Ζελένσκι, για το ζήτημα του Ντονμπάς, με τον δημοσιογράφο να σχολιάζει πως η Ρωσία ισχυρίζεται ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας δεν θα καλύπτουν την Κριμαία και το Ντονμπάς.
• Τέλος, ο Σοϊγκού αναλύει τον τρόπο με τον οποίο πρόκειται να επικυρωθεί η συμφωνία, λέγοντας ότι η Ουκρανία θα διεξαγάγει δημοψήφισμα.

«Εάν ο κόσμος το εγκρίνει, τότε οι εγγυήτριες δυνάμεις θα το περάσουν από τα κοινοβούλιά τους», καταλήγει ο Τούρκος δημοσιογράφος.

Από την πλευρά τους, οι Ουκρανοί διαπραγματευτές έθεσαν στο τραπέζι των συνομιλιών την υιοθέτηση ενός ουδέτερου καθεστώτος για τη χώρα, με αντάλλαγμα τις εγγυήσεις ασφαλείας. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία θα παραιτηθεί -και επίσημα πλέον- του αιτήματός της να ενταχθεί σε στρατιωτικές συμμαχίες (ΝΑΤΟ) ή να φιλοξενήσει στρατιωτικές βάσεις.

Οι προτάσεις θα περιλαμβάνουν, επίσης, μια 15ετή περίοδο διαβούλευσης για το καθεστώς της προσαρτημένης Κριμαίας και θα μπορούσαν να τεθούν σε ισχύ μόνο σε περίπτωση πλήρους κατάπαυσης του πυρός, σύμφωνα με τα όσα δήλωσαν οι διαπραγματευτές στους δημοσιογράφους μετά το πέρας των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη.

Ο διαπραγματευτής Oleksander Chaly είπε σε σχόλια που μεταδόθηκαν στην ουκρανική εθνική τηλεόραση: «Εάν καταφέρουμε να παγιώσουμε αυτές τις βασικές διατάξεις, και για εμάς αυτό είναι το πιο θεμελιώδες, τότε η Ουκρανία θα είναι σε θέση να καθορίσει πραγματικά το καθεστώς της από εδώ και στο εξής ως μη συμμετέχουσα σε κάποια συμμαχία και ως μη πυρηνικό κράτος, με τη μορφή μόνιμης ουδετερότητας».

Ξεκαθάρισε, μάλιστα, πως η Ουκρανία δεν πρόκειται να φιλοξενήσει ξένες στρατιωτικές βάσεις στο έδαφός της, δεν θα αναπτύξει στρατιωτικά σώματα και δεν θα συνάψει στρατιωτικοπολιτικές συμμαχίες. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι τυχόν στρατιωτικές ασκήσεις στο ουκρανικό έδαφος θα πραγματοποιηθούν με τη συγκατάθεση των εγγυήτριων χωρών.

Από την πλευρά του, ο Μιχαήλ Ποντόλιακ, επικεφαλής της ουκρανικής αντιπροσωπείας και σύμβουλος του προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε με ανάρτησή του στο Twitter ότι κατά τη διάρκεια των σημερινών συνομιλιών με τη Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη συζητήθηκε μια συνθήκη «εγγυήσεων ασφαλείας» με «ενισχυμένο ανάλογο» της ρήτρας συλλογικής άμυνας του «Άρθρου 5» του ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις Ποντόλιακ, τις επόμενες δύο εβδομάδες η Ουκρανία θα συνεχίσει τις συνομιλίες με τη Ρωσία. Όπως είπε, η Ουκρανία έχει ήδη μιλήσει με τις εγγυήτριες χώρες.