Νέα εποχή στη Μέση Ανατολή – Συνάντηση στο Ισραήλ με 4 αραβικές χώρες

Μια συνάντηση στα εδάφη του Ισραήλ, με τη συμμετοχή Υπουργών Εξωτερικών από τέσσερις αραβικές χώρες θα ήταν αδιανόητη πριν από λίγα χρόνια. Η χώρα που δεν υφίσταται στους χάρτες των αραβικών κρατών, αποκτά  χώρο στον διπλωματικό χάρτη της Μέσης Ανατολής, ανακατεύοντας την άμμο των σχέσεων των χωρών της περιοχής. Η Σύνοδος της Νεγκέβ, την οποία φιλοξένησε ο Ισραηλινός Υπουργός Εξωτερικών Γιαΐρ Λαπίντ είχε την συμμετοχή των ομολόγων του, από τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο, ήρθε σε συνέχεια της αιφνιδιαστικής τριμερούς συνάντησης μεταξύ του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ, του Αιγύπτιου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και του Πρίγκιπα διαδόχου του Άμπου Ντάμπι Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ στο Σαρμ ε-Σέιχ την περασμένη εβδομάδα.

Του Σπύρου Σιδέρη

Οι συναντήσεις αυτές προχωρούν ένα βήμα παραπέρα στην αναγνώριση του εβραϊκού κράτους, στην εξομάλυνση των δεσμών και στην ενίσχυση των σχέσεων, στέλνοντας παράλληλα ένα μήνυμα πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι το Ισραήλ δεν είναι απλώς μέρος της περιοχής, αλλά ένας σημαντικός παίκτης.

• Παρόλο που αν και είναι δύσκολο να γίνει ευρύτερα γνωστό το τι ελέχθει πίσω από τις κλειστές πόρτες του Σντε Μπόκερ, όπου πραγματοποιήθηκε η συνάντηση, το γεγονός και μόνο ότι υπήρξε η συνάντηση είναι ένα σημαντικό μήνυμα. Βέβαια οι Ισραηλινοί θα ήθελαν πάρα πολύ να γίνει η συνάντηση στην Ιερουσαλήμ, για λόγους συμβολισμού και μιας έμμεσης αναγνώρισης της κυριαρχίας της Ιερής Πόλης, όμως και το Σντε Μπόκερ έχει το δικό του συμβολισμό.

Στο Σντε Μποκέρ, είναι θαμμένος ο πρώτος Πρωθυπουργός του Ισραήλ Νταβίντ Μπεν Γκουριόν και αποτελεί συνδετικό κρίκο με την δημιουργία του Κράτους του Ισραήλ.

Η συνάντηση αποτελεί άλλη μια έκφραση της νέας εποχής που ανέτειλε όταν το Ισραήλ υπέγραψε τις συμφωνίες Αβραάμ με τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν το 2020.

Το γεγονός ότι στις δυο συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν τον Μάρτιο και συμμετείχαν οι Μπένετ και Λαπίντ δείχνει ότι οι σχέσεις βασίζονται στο Ισραήλ ως χώρα, ανεξάρτητα από το ποιος είναι ο πολιτικός της επικεφαλής. Κάτι που έθεσε ο Μπλίνκεν στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου με τον Λαπίντ, ότι «η εξομάλυνση είναι το νέο φυσιολογικό».

Η Σαουδική Αραβία που δεν έχει διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ, σίγουρα θα παρακολούθησε την συνάντηση, όπως κι άλλες χώρες της περιοχής, αλλά και το Αμάν το οποίο έχει διπλωματικές σχέσεις από το 1994 με την Ιερουσαλήμ.

Παρόλο που ο Μπλίνκεν ταξίδεψε στη Ραμάλα για να συναντηθεί με τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς υπάρχουν πιο πιεστικές ανησυχίες στην περιοχή από το παλαιστινιακό ζήτημα.

Αν για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αυτή την περίοδο είναι πιο σημαντικό ζήτημα ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, οι χώρες τις Μέσης έχουν τα δικά τους προβλήματα με κυρίαρχο τις ανησυχίες τους για το Ιράν, καθώς έχει αρκετή επιρροή στην περιοχή και πιθανότατα επίκειται μια νέα συμφωνία μαζί του για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Η νέα συμφωνία πάνω στις παλιές κατευθυντήριες γραμμές αποτελεί, σύμφωνα με του ισραηλινούς, ακόμη χειρότερη απειλή για το Ισραήλ και τα κράτη του Κόλπου.

• Δεν είναι τυχαίο ότι ο Μπένετ το Σάββατο έστειλε μέσω του Twitter ένα μήνυμα προς το Ριάντ λέγοντας ότι «το κράτος του Ισραήλ εκφράζει τη θλίψη του στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας μετά την τρομοκρατική επίθεση των υποστηριζόμενων από το Ιράν Χούτι», προσθέτοντας ότι είναι «μια ακόμη απόδειξη ότι η περιφερειακή επιθετικότητα του Ιράν δεν γνωρίζει όρια». Δεν παρέλειψε να πει ότι ενισχύεται η ανησυχία του για την αφαίρεση του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν από τη λίστα των ΗΠΑ με τις ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις.

Αν και ο Μπλίνκεν επανέλαβε την “ατσάλινη” δέσμευση της Αμερικής προς το Ισραήλ δηλώνοντας επιπλέον ότι οι ΗΠΑ δεν θα αφήσουν το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, καμία από τις χώρες που απειλούνται άμεσα από την Τεχεράνη δεν αισθάνεται σίγουρη για τη στάση της Αμερικής απέναντι σε μια ενισχυμένη σιιτική Ισλαμική Δημοκρατία.

Η περιφερειακή αναπροσαρμογή που φαίνεται ότι πραγματοποιείται μέσω αυτών των συναντήσεων, δημιουργεί στην ουσία ένα άτυπο μπλοκ στο οποίο συνεργάζονται το εβραϊκό κράτος και τα σουνιτικά μουσουλμανικά κράτη, με στόχο την αντιμετώπιση του ζητήματος του Ιράν αλλά και άλλων κοινών θεμάτων.

• Δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός της συζήτησης η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος που πέρασε στον δεύτερο μήνα των εχθροπραξιών. Τόσο η ενεργειακή κρίση όσο και οι αναμενόμενες ελλείψεις σε σιτάρι και άλλα αγαθά προκαλούν άμεση ανησυχία.

Με τις σχέσεις των χωρών του Κόλπου να περνάν κρίση με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο χτίζοντας γέφυρα μεταξύ της Ουάσιγκτον και των Αραβικών χωρών.

Αν μη τι άλλο τα όσα συντελούνται στην Μέση Ανατολή, προκαλούν αισιοδοξία σε μια ζοφερή περίοδο για όλο τον πλανήτη.