Παρασκήνιο: Τι συζήτησαν Μητσοτάκης – Τσίπρας για το γεύμα με Ερντογάν – Χαμηλοί τόνοι αλλά και σκεπτικισμός στον ΣΥΡΙΖΑ

Ήταν ένα ταξίδι και μια συνάντηση για την οποία ο Αλέξης Τσίπρας επί πολλούς μήνες και πάντως πολύ πριν αποσταθεροποιηθεί το σκηνικό στην περιοχή καλούσε τον κ. Μητσοτάκη να πραγματοποιήσει. Η αναβλητική διπλωματία της ΝΔ μετατράπηκε σε καθυστερημένη διπλωματία και αυτό αφού ο Ερντογάν κέρδισε πολύτιμο έδαφος στη διεθνή σκακιέρα και η Τουρκία αποκαθιστά χωρίς την ελληνική παρουσία τις σχέσεις της με τη Δύση.

Του Σωτήρη Μπολάκη

Είναι περισσότερο από εμφανές ότι το γεύμα στην προεδρική έπαυλη με θέα το Βόσπορο υπαγορεύτηκε στις δυο πλευρές απευθείας από την Ουάσιγκτον, αλλά ακόμη και έτσι η αναγκαιότητά του για την επίτευξη μιας στοιχειώδους ηρεμίας στην περιοχή ήταν περισσότερο από αναγκαία τόσο για την Ελλάδα όσο όμως και για την ενίσχυση της συνοχής της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο που η ρωσική επιθετικότητα κλιμακώνεται και οι ΗΠΑ έχουν το βλέμμα καρφωμένο στην Κίνα.

• Με την Ευρώπη στρυμωγμένη στα σκοινιά από τις δικές της κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, είναι επιτακτικό για το ΝΑΤΟ σε αυτή τη φάση να δείχνει τουλάχιστον αρραγές και αυτό φυσικά αποτυπώνεται πρωτίστως στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας.

Ο κ. Μητσοτάκης ανταποκρίθηκε άμεσα στο αίτημα του κ. Τσίπρα για ενημέρωση για τα αποτελέσματα αυτού του 2ωρου γεύματος που είχε ως κύριο πιάτο την αποκλιμάκωση της έντασης. Το τηλεφώνημα ήταν ουσιαστικά διαδικαστικό και δεν κράτησε περισσότερο από 15 με 20 λεπτά.

Εν μέσω ανησυχιών ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα άνοιγε όλη τη βεντάλια των θεμάτων που θέτει η γείτονας χώρα διαχρονικά μεταξύ αυτών και τα ζητήματα της αξιοποίησης των ενεργειακού πλούτου στην Αν. Μεσόγειο ή το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, ο Αλέξης Τσίπρα ρώτησε ευθέως τον κ. Μητσοτάκη.

• Α. Τσίπρας: Συζητήσατε για τα ενεργειακά;
• Κ. Μητσοτάκης: Όχι, δεν μπήκαμε σε αυτή τη συζήτηση.

Με αυτή τη διαβεβαίωση φαίνεται ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σε μεγάλο βαθμό κάλυψε και εκείνος τις όποιες ανησυχίες του για τη στάση του κ. Ερντογάν σε αυτή τη συνάντηση και το εύρος των συζητήσεων που θα επιχειρούσε να βάλει στο τραπέζι.

• Σε κάθε περίπτωση πάντως ο κ. Μητσοτάκης συναντούσε έναν άλλο Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος μέσα σε ελάχιστες ημέρες έχει καταφέρει να αναστρέψει όλη του τη διεθνή εικόνα και από μέρους του προβλήματος να μετατραπεί σε μέρος της λύσης των προβλημάτων στην περιοχή.

Σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ αποκαθιστούν τις σχέσεις ακόμη και με παραδοσιακούς εχθρούς τους όπως ο Νικολάς Μαδούρο, η τουρκική διπλωματία καταφέρνει με την ουδετερότητά της απέναντι στη διένεξη ΝΑΤΟ- Ρωσίας να αποκαθιστά και μάλιστα με πανηγυρικό τρόπο τις σχεδόν εχθρικές της σχέσεις με το Ισραήλ, καθώς η επίσκεψη του Ισραηλινού Προέδρου στην Άγκυρα προσέλαβε χαρακτηριστικά ιστορικής επίσκεψης συμφιλίωσης μετά από μια δεκαετία φάση όξυνσης και αντιπαράθεσης.

• Ο απομονωμένος Ερντογάν επιχειρείται τώρα να παρουσιαστεί ως μετανιωμένος Πρόεδρος κάτι που δεν μένει ασχολίαστο από την πλευρά της Κουμουνδούρου, με τον ΣΥΡΙΖΑ να προειδοποιεί την κυβέρνηση για τη λογική που κληρονόμησε από τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και τη σχολή του «δεν μιλώ με ταραξίες».

Η λογική του προκεχωρημένου φυλακίου στοίχισε διπλωματικά εκτιμάται από την αξιωματική αντιπολίτευση και τώρα το μόνο στο οποίο μπορεί πλέον να ελπίζει η ελληνική πλευρά είναι ένα ήρεμο καλοκαίρι στο Αιγαίο.

Το πολιτικό σύστημα στη χώρα δεν εφησυχάζει και παρά τη στροφή της τουρκικής διπλωματίας σε μια δυτικόστροφη πολιτική και τοποθέτηση γνωρίζει πολύ καλά ότι όλα θα δοκιμαστούν στην πράξη και επί του πεδίου το αμέσως επόμενο διάστημα.

Σε αυτό το κλίμα φαίνεται ότι κινήθηκε και το τηλεφώνημα του κ. Μητσοτάκη στον πρόεδρο του ΚΙΝΑΛ με τον Νίκο Ανδρουλάκη να επισημαίνει σύμφωνα με πληροφορίες στο 15λεπτο τηλεφώνημά του με τον Πρωθυπουργό ότι είναι μεν θετικό το γεγονός ότι σε αυτή την συγκυρία ανοίγουν δίαυλοι επικοινωνίας και αποκλιμάκωσης αλλά αυτό δεν πρέπει να δώσει περιθώρια στην Τουρκία να συνεχίζει το γαϊτανάκι των προκλήσεων, όπως σημείωναν πηγές της Χαριλάου Τρικούπη.

• Σε κάθε περίπτωση το άτυπο μορατόριουμ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις φαίνεται ότι μεταφέρθηκε και στο εσωτερικό αυτή τη φορά περισσότερο επιτακτικά από κάθε άλλη συγκυρία.

Οι βασικές πολιτικές δυνάμεις δείχνουν να αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα της περιόδου και ιδιαίτερα τη θέση της χώρας στη βορειοτλαντική συμμαχία και με αυτό το δεδομένο δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για αντιπαραθέσεις όσο μάλιστα διαρκεί η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία το περιβάλλον είναι εξαιρετικά ρευστό και ευμετάβλητο.

Εξάλλου η επιλογή και της Κουμουνδούρου να μην ανοίξει καθόλου σχεδόν την κάνουλα των πληροφοριών για το τηλεφώνημα Μητσοτάκη – Τσίπρα ή η φειδωλή ενημέρωση από τη Χαριλάου Τρικούπη είναι ενδεικτικές της κρισιμότητας των στιγμών αφενός, αλλά και της σοβαρότητας της κατάστασης καθώς τυχόν λάθος μηνύματα αυτή την ώρα μπορεί να κοστίσουν στη χώρα συνολικά.