Τι σημαίνει η έντονη διπλωματική ενεργοποίηση του Ισραήλ για τον πόλεμο στην Ουκρανία

Παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες την ενεργοποίηση του Ισραηλινού Πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ ο οποίος ταξίδεψε στη Μόσχα όπου συνομίλησε με τον Πούτιν, πετάχτηκε Γερμανία όπου είδε τον Σολτς και μίλησε τρεις φορές με τον Ζελένσκι τηλεφωνικά. Τι παρακίνησε τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό να ενεργοποιηθεί για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία; Το ότι ο Ουκρανός Πρόεδρος είναι εβραϊκής καταγωγής, ή ότι ένα μεγάλο ποσοστό των Εβραίων στο Ισραήλ προέρχεται από την Ρωσία, σίγουρα δεν έχει καμιά σχέση με την κίνηση αυτή του Μπένετ.

Του Σπύρου Σιδέρη

Αυτό που απασχολεί το Ισραήλ είναι το Ιράν και η επόμενη μέρα στην παγκόσμια σκακιέρα.

Αυτή την περίοδο συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για την επιστροφή στη Συμφωνία JCPOA του 2015 με το Ιράν. Ο όγδοος γύρος συνομιλιών για την επαναφορά της JCPOA στην αρχική της μορφή και την επιστροφή των ΗΠΑ στην πολυμερή συμφωνία ολοκληρώνεται στη Βιέννη.

• Οι εργασίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο διαβουλεύσεων της Μεικτής Επιτροπής του Ιράν και των P5 (Ρωσία, Βρετανία, Γερμανία, Κίνα και Γαλλία), ξεχωριστών διαβουλεύσεων με τις ΗΠΑ χωρίς τη συμμετοχή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, καθώς και με τη μορφή τριών ομάδων εργασίας. Οι διαπραγματευτές επεξεργάζονται σχέδιο τελικής συμφωνίας. Θεωρείται ότι ο όγδοος γύρος θα μπορούσε να είναι ο τελευταίος, με τους διαπραγματευτές να είναι αποφασισμένοι να ολοκληρώσουν τις εργασίες το συντομότερο δυνατό.

Αναμφίβολα ένα από τα θέματα που συζήτησαν ο Μπένετ και ο Πούτιν ήταν η επιστροφή στη συμφωνία του 2015 με το Ιράν, με τον ισραηλινό Πρωθυπουργό να επικρίνεται από τα δεξιά κόμματα στην Κνεσέτ ότι δεν επικεντρώθηκε στους κινδύνους της συμφωνίας με το Ιράν, αλλά στον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο.

Η Ρωσία έχει «σύνορα» με το Ισραήλ από τις θέσεις της στη Συρία. Είναι γνωστό ότι το Ισραήλ διατηρεί συντονισμό με τη Ρωσία όσον αφορά τις επιχειρήσεις πάνω από τα σύνορα, με στόχο την αποτροπή της ιρανικής περιχαράκωσης και της μεταφοράς όπλων στη Χεζμπολάχ. Αυτά είναι πρωταρχικά συμφέροντα ασφαλείας για το Ισραήλ, τα οποία δεν θέλει να θέσει σε κίνδυνο με την ανοιχτή στρατιωτική συμπαράταξη με την Ουκρανία, ο Ναφτάλι Μπένετ.

Παρ’ όλα αυτά, το Ισραήλ είναι σαφώς εταίρος της Δύσης που υποστηρίζει το δικαίωμα της Ουκρανίας να διατηρήσει την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της.

Από την άλλη το Ιράν αποδεικνύεται ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της Ρωσίας. Ένας από τους κινδύνους του αυτόκλητου ρόλου του Μπένετ ως διαμεσολαβητή, σύμφωνα με ισραηλινούς αναλυτές, είναι ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει μια σύνδεση μεταξύ της συμφωνίας με το Ιράν και της σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν πιστεύει ότι δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ των κυρώσεων που επιβάλλονται στη Ρωσία για την επιχείρηση στην Ουκρανία και της επαναφοράς του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA) για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

• «Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν ή επιβάλλονται κατά της Ρωσίας δεν έχουν καμία σχέση με την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και την προοπτική επιστροφής στη συμφωνία. Πρόκειται για εντελώς διαφορετικά ζητήματα που δεν συνδέονται με κανέναν τρόπο, οπότε νομίζω ότι είναι άσχετο. Το θέμα είναι να επιστρέψουμε σε μια συμφωνία», δήλωσε ο Μπλίνκεν την Κυριακή στην τηλεόραση του CBS, σχολιάζοντας τη δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ότι η Μόσχα ζήτησε γραπτές διαβεβαιώσεις από την Ουάσιγκτον ότι η κατάσταση με τις κυρώσεις δεν θα επηρεάσει τη συνεργασία της με την Τεχεράνη.

«Εάν είναι δυνατόν να επιστρέψουμε στην τήρηση της συμφωνίας με αποτελεσματικό τρόπο, αυτό είναι προς το συμφέρον μας. Δουλεύουμε πάνω σε αυτό τώρα», συνέχισε ο Μπλίνκεν.

«Είναι επίσης προς το συμφέρον της Ρωσίας, ανεξάρτητα από οτιδήποτε άλλο, να μην μπορέσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα ή να του επιτραπεί να το κάνει στο πολύ κοντινό μέλλον. Τα συμφέροντα αυτά παραμένουν, ανεξάρτητα από το πώς θα είναι η σχέση μας με τη Ρωσία λόγω της επιθετικότητας στην Ουκρανία» πρόσθεσε ο Μπλίνκεν.

Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ εξήγησε νωρίτερα ότι εν μέσω νέων δυτικών κυρώσεων, η ρωσική πλευρά επιθυμεί μια “πολύ σαφή απάντηση” από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο των διμερών σχέσεων μεταξύ της Μόσχας και της Τεχεράνης, καθώς και της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν.

• «Χρειαζόμαστε διαβεβαιώσεις ότι αυτές οι κυρώσεις δεν θα επηρεάσουν με κανένα τρόπο το καθεστώς των εμπορικών, οικονομικών και επενδυτικών δεσμών, το οποίο προβλέπεται στο Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Ζητήσαμε από τους Αμερικανούς συναδέλφους μας, επειδή αυτοί είναι οι κυρίαρχοι της μπάλας εδώ, να μας δώσουν εγγυήσεις, τουλάχιστον σε επίπεδο υπουργού Εξωτερικών, ότι η τρέχουσα διαδικασία που δρομολογήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα παραβιάσει σε καμία περίπτωση τα δικαιώματά μας για ελεύθερο και πλήρες εμπόριο και οικονομική, επενδυτική, στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν», δήλωσε ο Λαβρόφ.

Ο ρόλος που προσπαθεί να αναλάβει ο Μπένετ, μπορεί να καταστήσει σε ισχυρότερη θέση το Ισραήλ απαιτώντας την τροποποίηση της διαφαινόμενης συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Σε διαφορετική περίπτωση η θέση του Ισραήλ θα είναι δυσχερέστερη σε σχέση με το Ιράν αλλά και η εικόνα του Ισραηλινού Πρωθυπουργού να κάθεται στο ίδιο τραπέζι με τον Πούτιν ενόσω βομβαρδίζει την Ουκρανία, θα λειτουργήσει αρνητικά και για τον ίδιο και για την χώρα του.