Ανάλυση: Πρόωρες κάλπες μετά τη λήξη του πολέμου – Οι δύο βασικές αιτίες, η απλή αναλογική… η κυβέρνηση τεχνοκρατών

Ο πόλεμος ανατρέπει τα δεδομένα και στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα απειλητικό κύμα ακρίβειας και ένα εκρηκτικό μείγμα πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης. Τα περιθώρια έχουν στενέψει για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Τα διλλήματα επανέρχονται στο πολιτικό σκηνικό και η απλή αναλογική δίνει το τέμπο της σύγκρουσης μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ.

Του Σωτήρη Μπολάκη

Το βασικό σενάριο των τελευταίων ημερών προβλέπει πρόωρη προσφυγή στις κάλπες αμέσως μετά την πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία. Μόλις δηλαδή σιγήσουν τα κανόνια και το βούτυρο αρχίσει να τελειώνει τότε και η κυβέρνηση και προσωπικά ο κ. Μητσοτάκης εκτιμάται ότι θα κάνει το επόμενο βήμα για προσφυγή στις κάλπες.

Η βασική αιτία προσφυγής στις κάλπες θα είναι φυσικά η φθορά της κυβέρνησης. Ο πρωθυπουργός έχει ήδη δυο βασικούς πονοκεφάλους να διαχειριστεί. Και οι δυο είναι μετρήσιμοι και δεν φαίνεται να περνούν εύκολα καθώς καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να αναμετρηθεί μαζί τους με θεαματικά αποτελέσματα.

• Η ακρίβεια είναι ο ένας και η δικαιολογία περί διεθνούς κρίσης δεν φαίνεται να πείθει ούτε τους ψηφοφόρους τη ΝΔ.
• Ο άλλος είναι η ευθεία εμπλοκή της χώρας στον πόλεμο Ουκρανίας – Ρωσίας με την αποστολή στρατιωτικού υλικού.

Και τα δυο ζητήματα στις μετρήσεις και στα ποιοτικά στοιχεία έχουν θορυβήσει το επικοινωνιακό επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου καθώς η δυσαρέσκεια απλώνεται οριζόντια στο εκλογικό σώμα.

Κάλπες το Μάιο

Το σενάριο θέλει οι κάλπες να στήνονται αμέσως μετά τη λήξη του συναγερμού στην ευρωπαϊκή ήπειρο, αμέσως δηλαδή μετά την κρίση στην Ουκρανία. Η προοπτική μιας τέτοιας εξέλιξης θέλει τις κάλπες να στήνονται εντός του Μαΐου με βάση τις υπάρχουσες εκτιμήσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας.

Η εκλογολογία έχει φουντώσει για τα καλά με μερίδα του Τύπου να επαναφέρει και το ζήτημα της αλλαγής του εκλογικού νόμου και επαναφοράς ακόμη και του μπόνους των 50 εδρών. Είναι χαρακτηριστική η αποστροφή του Αλέξη Τσίπρα στη συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 τα μεσάνυχτα της Πέμπτης ότι ο κ. Μητσοτάκης «δεν θα αντέξει».  

Η εκτίμησή του γίνεται στη βάση της διαρκούς και εντεινόμενης φθοράς της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Μητσοτάκη κάτι που αναθερμαίνει και από τις πλευρές του πολιτικού φάσματος την πολιτική αντιπαράθεση και την πόλωση.

• Δυο στοιχεία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που γίνονται αυτή την ώρα στα κομματικά επιτελεία είναι αυτά που θα καθορίσουν το εκλογικό τοπίο με βασικό παρονομαστή την απλή αναλογική.

Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ και πολύ περισσότερο η παραμονή του ΚΙΝΑΛ στα σημερινά δημοσκοπικά του ποσοστά πέριξ του 14% καθώς από τις αναλύσεις των ποιοτικών στοιχείων των δημοσκοπήσεων αποτυπώνεται μια μαζική και ίσως και ανεπίστρεπτη επιστροφή παραδοσιακών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ στο ΚΙΝΑΛ μετά και τη χρεωκοπία πλέον του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου που άκμασε την περίοδο  2012 – 2019, όταν βασικό ζητούμενο ήταν να φύγει η κυβέρνηση Τσίπρα.

Σε αυτό το κλίμα εκτιμάται ότι ανεξαρτήτως από το πότε θα επιλέξει να προσφύγει στη λαϊκή ετυμηγορία ο πρωθυπουργός, η στρατηγική της «καμένης κάλπης» των πρώτων εκλογών που θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής φαίνεται να εγκαταλείπεται από το επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου.

• Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπεται και ο στόχος του κ. Μητσοτάκη για αυτοδυναμία, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί για τη ΝΔ μόνο στις επαναληπτικές εκλογές με τον εκλογικό νόμο της πριμοδότησης του πρώτου κόμματος.

Έτσι δεν αποκλείεται το κλίμα αποστασιοποίησης που θα υιοθετούσε η ΝΔ και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης από την πρώτη κάλπη, να ανατραπεί και η πόλωση να είναι το βασικό στοιχείο της αντιπαράθεσης.

Ο στόχος φαίνεται ότι στο εξής θα είναι η ΝΔ από την πρώτη κιόλας εκλογική αναμέτρηση να αναδειχθεί όσο το δυνατό υψηλότερα γίνεται έτσι ώστε η βάση εκκίνησης για τις επαναληπτικές να δίνουν αέρα όχι μόνο νίκης αλλά και αυτοδυναμίας. Εξάλλου ο κ. Μητσοτάκης ήταν ξεκάθαρος ότι δεν επιθυμεί τις συνεργασίες με άλλα κόμματα και ότι το δίλλημα που θα θέσει ο ίδιος θα είναι αυτοδυναμία ή περιπέτειες.

Κυβέρνηση τεχνοκρατών

Το κλίμα στην οικονομία πάντως βαραίνει επικίνδυνα με τη χώρα να επιστρέφει στο καθεστώς μαύρης τρύπας των μνημονιακών χρόνων. Η αποστροφή του κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα για «επενδυτικό σοκ» αναλύοντας τα δεδομένα από την έρευνα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για το 2021 ξύπνησε τέτοιες μνήμες.

• Μάλιστα η έρευνα αυτή που προηγήθηκε της σημερινής κρίσης του πολέμου καταλήγει σε μια αύξηση της ανησυχίας για το ενεργειακό κόστος στο 81% από το 69% το 2020 σε σχέση με το επενδυτικό κλίμα. Αν και πρόκειται για μια ακόμη απόδειξη ότι η ενεργειακή κρίση στη χώρα ήταν παρούσα πολύ πριν τον πόλεμο που επικαλείται σήμερα ο υπουργός οικονομικών ωστόσο είναι και η αποτύπωση του κενού στο οποίο πέφτει η πραγματική οικονομία συμπαρασείροντας μικρομεσαίες επιχειρήσεις και εισοδήματα.

Αν αυτό δε συνδυαστεί και με την μεγάλη υστέρηση στο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ σε σχέση με τις υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις της κυβέρνησης για την ανάπτυξη, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δυσοίωνα καθώς χρέος και ελλείμματα δεν αποκλείεται και πάλι να γίνουν η μαύρη τρύπα της ελληνικής οικονομίας.

Με κάποιους εδώ και αρκετό καιρό να μιλούν για νέα μνημόνια και δύσκολες αποφάσεις που θα απαιτήσουν και πάλι ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις, ξαναφουντώνουν και τα σενάρια του μεγάλου συνασπισμού με κυβέρνηση ειδικού σκοπού και τεχνοκράτη πρωθυπουργό.

Δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής ότι τα σενάρια αυτά ο Αλέξης Τσίπρας όχι μόνο δεν τα προσπερνά αλλά σχεδόν κατονόμασε τα πρόσωπα που τα διακινούν αντικρούοντάς τα επικαλούμενος τη θεσμική οδό αναδεικνύοντας την απλή αναλογική ως αντίβαρο απέναντι σε λύσεις μακριά από τη λαϊκή ετυμηγορία.

• Στη συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μίλησε για συγκεκριμένους κύκλους οι οποίοι «βλέπουν το αδιέξοδο» που οδηγεί η νεοφιλελεύθερη διαχείριση της ΝΔ, αλλά όπως συμπλήρωσε και το κοινωνικό αδιέξοδο για το οποίο μάλιστα προειδοποίησε και από το βήμα της Βουλής, όταν έκανε λόγο για κοινωνική αναταραχή εξαιτίας της εκρηκτικής ακρίβειας και της ενεργειακής φτώχειας.

«Και λένε, τελείωσε η δυνατότητα του κ. Μητσοτάκη και πρέπει να βρούμε κάποιον άλλον μήπως και αποφύγουμε τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα» συμπλήρωσε ο πρώην πρωθυπουργός.

Ο κ. Τσίπρας μάλιστα φρόντισε να αποδομήσει τη συζήτηση για τεχνοκρατική κυβέρνηση λέγοντας ότι «η απλή αναλογική δίνει τη δυνατότητα να έχουμε κυβερνήσεις συνεργασίας, ίσα ίσα, δεν τις καθιστά δύσκολες».

Το ρίσκο της πόλωσης

Σε κάθε περίπτωση οι κάλπες όποτε και αν στηθούν θα είναι κάλπες μεγάλης πόλωσης. Και για την αξιωματική αντιπολίτευση οι πρώτες κάλπες δεν έπαψαν ποτέ να είναι η μητέρα των μαχών με τη ΝΔ.

Μητσοτάκης και Τσίπρας θα κληθούν να πάρουν ένα σημαντικό ρίσκο σε αυτή την αντιπαράθεση καθώς κοινός στόχος είναι το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό για ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ και ο κίνδυνος μια τοξικής προεκλογικής περιόδου δεν αποκλείεται να εξελιχθεί σε βούτυρο στο ψωμί του Νίκου Ανδρουλάκη με τους ψηφοφόρους να αποδοκιμάζουν τα δυο μεγαλύτερα κόμματα επιλέγοντας το μετριοπαθή λόγο του ΚΙΝΑΛ.