Σε αχαρτογράφητα νερά η οικονομία- Τα σενάρια κρίσης που εκπονεί η κυβέρνηση- Αλλάζει και ο εκλογικός σχεδιασμός στο Μαξίμου

Λίγο καιρό πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ανέφερε ότι το μακροοικονομικό σενάριο για το 2022 θα αναθεωρούνταν τον Απρίλιο, μετά και τις ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του ΑΕΠ το 2021. Και είχε επισημανθεί πως τα νέα δεδομένα στα μέτωπα του πληθωρισμού, της ενέργειας, σε συνδυασμό με το “νέο βατήρα” που δημιουργεί η καλή πορεία του ΑΕΠ το 202,1 μαζί με τα τότε άκρως θετικά μηνύματα από το μέτωπο του τουρισμού οδηγούσαν σε νέες θεωρήσεις για την πορεία της ανάπτυξης και εν γένει των μακροοικονομικών μεγεθών.

Ωστόσο τότε είχε αποφύγει να κάνει λόγο για πλήρη αναθεώρηση του προϋπολογισμού. Η κατάσταση, φυσικά, σήμερα είναι εντελώς διαφορετική και ο τρόπος που μιλά πλέον ο Χρήστος Σταϊκούρας είναι ενδεικτικός της αβεβαιότητας που επικρατεί στους κόλπους της κυβέρνησης.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα και βέβαια η αναθεώρηση του προϋπολογισμού είναι δεδομένη, χωρίς ωστόσο ακόμη το οικονομικό επιτελείο να έχει στα χέρια, ακόμη, τις σταθερές εκείνες, που χρειάζονται για να καταγραφεί το νέο σενάριο για φέτος αλλά κι εν συνεχεία το νέο μεσορπόθεσμο για την επόμενη 5ετία μέχρι το 2026.

Χαρακτηριστική η αναφορά χτες του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα και του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδωνι Γεωργιάδη σε κοινή τους δήλωση σχετικά με την πρώτη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ του 2021, που έθεσε τον πήχη στο 8,3%.

“Όλα αυτά “θολώνουν” από το νέο – παγκόσμιο – περιβάλλον υψηλής αβεβαιότητας και ανασφάλειας, που ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και επιβαρύνει σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Γι’ αυτό, πολίτες και πολιτεία καλούμαστε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, έχοντας πλήρη συναίσθηση των παραπάνω προκλήσεων, προκειμένου η παρούσα ισχυρή ανάκαμψη να δώσει τη σκυτάλη σε υψηλή, διατηρήσιμη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη, προς όφελος όλων – και πρωτίστως της νέας γενιάς.

Στόχος μας είναι η ενίσχυση της θέσης της ελληνικής οικονομίας μεταξύ των σύγχρονων και δυναμικών οικονομιών της Ευρώπης και η συνολική ισχυροποίηση της χώρας” ανέφεραν οι δυο υπουργοί δίνοντας το στίγμα.

Η παράμετρος των εκλογών

Σε αυτό το δυσμενές κλίμα για την οικονομία κι ενώ η Ουκρανική κρίση μαίνεται ανεξέλεγκτη, είδαν, αίφνης, το φως της δημοσιότητας σενάρια εκλογών και μάλιστα από φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, όπως η “Καθημερινή”. Θεωρείται πως τα σενάρια αυτά δεν απέχουν από τις σκέψεις του πρωθυπουργού, κυρίως, όμως, εκπορεύονται από το Μέγαρο Μαξίμου, “για να υπάρχουν στο τραπέζι”, όπως έλεγε στο Libre κορυφαίος υπουργός.

Θεωρητικά, το περιβάλλον μπορεί να αποδειχθεί ευνοϊκό για την κυβέρνηση καθώς, όπως αναφέρουν και οι δημοσκόποι, οι πολίτες συσπειρώνονται στις κυβερνήσεις τους σε περιόδους τέτοιων οξύτατων κρίσεων. Στο Μέγαρο Μαξίμου αναμένουν τα αποτελέσματα των Γαλλικών προεδρικών εκλογών που πιθανότατα θα επιβεβαιώσουν αυτό το κλίμα με σχετικά εύκολη επικράτηση του Εμανουέλ Μακρόν, αν και άλλοι αναφέρουν πως είναι επιπόλαιη οποιαδήποτε σύγκριση των ελληνικών πολιτικών εξελίξεων με τις γαλλικές.

Η “Καθημερινή” περιγράφει, όπως αναφέρει, έξι συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να προκηρύξει πρόωρες εκλογές μέχρι το φθινόπωρο, αφού προηγουμένως φροντίσει να διαχειριστεί τις συνέπειες της ουκρανικής κρίσης στην ελληνική οικονομία (ενέργεια, τουρισμός κ.ά). Στο Μαξίμου θεωρούν, επίσης, πως η παράταση της δημοσιονομικής ευελιξίας και για το 2023 προσφέρει “δημοσιονομικό χώρο” για φιλολαϊκές παρεμβάσεις και, κυρίως, τον σημαντικό “εθνικό λόγο” που επιτρέπει στον πρωθυπουργό να προσφύγει πρόωρα στις κάλπες επιδιώκοντας νωπή εντολή.

Οι 6 παρεμβάσεις του σχεδιάζει ο Χρήστος Σταϊκούρας

Για έξι παρεμβάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο για την, κατά το δυνατόν, αντιμετώπιση των συνεπειών από την ενεργειακή κρίση και την πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, έκανε λόγο ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN.

Ο υπουργός προσδιόρισε τις εν λόγω παρεμβάσεις ως εξής:

1. Επιδότηση λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου, για να καλυφθεί μέρος των ανατιμήσεων. Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι η τιμή του φυσικού αερίου θα παραμείνει στα τρέχοντα επίπεδα για όλο το 2022. Οπότε, θα απαιτηθούν περισσότερα κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό.

2. Βελτίωση διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Όπως π.χ. με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ, από την οποία επέρχεται ελάφρυνση 1 δισ. ευρώ στα φυσικά πρόσωπα εφέτος.

3. Αύξηση του κατώτατου μισθού, η οποία, σύμφωνα με τον υπουργό, θα είναι «γενναία, αλλά ρεαλιστική».

4. Στοχευμένες ενέργειες προς τα ευάλωτα νοικοκυριά, με την «επιταγή ακρίβειας». Οι αποφάσεις, είπε, θα ληφθούν προς το τέλος του μήνα.

5. Ριζικές αποφάσεις στην Ευρώπη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και αποφάσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

6. Εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς στόχους (χρέος και έλλειμμα). Η Ελλάδα έχει καταθέσει γραπτώς σχετικό αίτημα από τις 15 Νοεμβρίου πέρυσι και προς αυτήν την κατεύθυνση φαίνεται ότι κινούνται και άλλα κράτη – μέλη. Εάν αυτό συμβεί, είπε ο υπουργός, δημιουργείται μελλοντικά σημαντικός δημοσιονομικός χώρος επ’ ωφελεία των πολιτών.

Παράλληλα, ο κ. Σταϊκούρας περιέγραψε τις σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις, λέγοντας χαρακτηριστικά, «ψυχραιμία, είμαστε σε πόλεμο. Δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Η εικόνα είναι πως κάθε ημέρα είναι δυσμενέστερη από την προηγούμενη». Όπως είπε, οι επιπτώσεις αφορούν στα εξής:

•  Εμπόριο, με βασικό πρόβλημα στα σιτηρά.
• Αβεβαιότητα, η οποία αυξάνει το κόστος δανεισμού, ειδικά για την Ελλάδα που δεν βρίσκεται σε επενδυτική βαθμίδα.
•  Πληθωρισμός και ανάπτυξη. Κάθε αύξηση κατά 10% στις τιμές της ενέργειας (με το φυσικό αέριο να έχει ανατιμηθεί κατά 100% τις τελευταίες ημέρες), αυξάνει κατά 0,2 μονάδες τον πληθωρισμό.
• Τουρισμός, με την Ελλάδα να επηρεάζεται από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των ξένων τουριστών.
• Δημοσιονομικό κόστος, για τη στήριξη των προσφύγων από την Ουκρανία, τη βοήθεια στη χώρα αυτή, τις αμυντικές δαπάνες και τα μέτρα στήριξης.

Η ανεξέλεγκτη μεταβλητή των τιμών ενέργειας

Σε συνέντευξη στον ΣΚΑΪ, ο υπουργός Ενέργειας ανέφερε συγκεκριμένα, για το φυσικό αέριο ότι η τιμή του ήταν στα 200 ευρώ χθες, στα 80 ευρώ πριν 2 μήνες και στα 15 ευρώ πριν έναν χρόνο. Δηλαδή από πέρσι ανέβηκε κατά 185 ευρώ.

«Δυστυχώς, η παράνομη εισβολή από τη Ρωσία στην Ουκρανία έχει φέρει εκτός ελέγχου τις αγορές. Έχουμε ιστορικά υψηλά στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο και έχουμε και ιστορικά υψηλά στην ηλεκτρική ενέργεια», είπε ο κ. Σκρέκας.

Εξήγησε ότι τα θέματα που απασχολούν την ΕΕ είναι η επάρκεια ανεφοδιασμού και οι τιμές της ενέργειας.

Όπως είπε, για την αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων «έχουμε προβλέψει να έρθουν επιπλέον φορτία υγροποιημένου αερίου. Έχουμε λιγνίτη για πάνω από 30 ημέρες, έχουμε πετρελαϊκά αποθέματα για πάνω από 150 ημέρες και έχουμε τη δυνατότητα, τα εργοστάσια που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από φυσικό αέριο, αντί για φυσικό αέριο να κάψουν πετρέλαιο».

«Έχουμε εξετάσει όλα τα σενάρια και τα πιο δυσμενή, όμως κανείς δεν ξέρει που μπορεί να φτάσει ένας πόλεμος», τόνισε.

Τέλος, ανέφερε ότι η κυβέρνηση διαθέτει και το τελευταίο ευρώ στις επιδοτήσεις για τους λογαριασμούς ρεύματος, ενώ αναμένεται και η έγκριση από την Ευρώπη για χρηματοδότηση των κρατών για την ενέργεια έπειτα από την πρόταση του πρωθυπουργού.