Ουκρανία: Ο πραγματικός άγνωστος πόλεμος

Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, μιλώντας στο CNN το είπε ξεκάθαρα: “Η Ουκρανία δεν πρόκειται να δεχτεί καμία παραχώρηση στον βωμό της αποκλιμάκωσης της έντασης με τη Ρωσία”.

Του Βαγγέλη Δ. Μαρινάκη

“Εάν κάποιος κάνει μια παραχώρηση για την Ουκρανία, πίσω από την πλάτη της Ουκρανίας, πρώτον, δεν θα το δεχτούμε. Δεν θα είμαστε στη θέση της χώρας που σηκώνει το τηλέφωνο, ακούει τις οδηγίες της μεγάλης δύναμης και την ακολουθεί”, συνέχισε ο Κουλέμπα, σε μια αναφορά που στόχο είχε όχι τον προαιώνιο εχθρό (Μόσχα) αλλά τον παντελώς ασυνεπή φίλο (Ουάσιγκτον).

Ο Ουκρανός ΥΠ.ΕΞ. δεν έχει άδικο να ανησυχεί. Και μόνο το χθεσινό μπρος-πίσω του Λευκού Οίκου, με την Τζεν Ψάκι να αποκλείει τη μονομερή αποστολή αμερικανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία και τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να απειλεί στη συνέχεια τον Ρώσο ομόλογό του με προσωπικές κυρώσεις, επιβεβαίωσε ότι στην αμερικανική διοίκηση υπάρχουν δεύτερες σκέψεις ως προς το είδος της απάντησης που επιφυλάσσεται σε περίπτωση ρωσικής εισβολής.

Καμία έκπληξη θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς. Πριν λίγες ημέρες η Washington Post αποκάλυπτε πως το Στέιτ Ντεπάρτμεντ έχει ήδη διαμορφώσει μια πρώτη απάντηση στις ρωσικές εγγυήσεις ασφαλείας, δείγμα του ότι η όξυνση των πνευμάτων αποτελεί μέρος περισσότερο μιας διαπραγμάτευσης που ακόμη συνεχίζεται παρά έκφραση μιας ανεπίστρεπτης ρήξης.

❗️WaPo: The Biden administration will offer Russia security counter-proposals that US officials want to keep secret. https://t.co/Yrmt6ZcqGn

— Russian American Daily (@RussiaUSA) January 22, 2022

Στα παραπάνω ήρθε να προστεθεί η προ ημερών “απερισκεψία” του αρχηγού του γερμανικού Ναυτικού, μια κίνηση που δεδομένης της πειθαρχίας που χαρακτηρίζει τις Ένοπλες Δυνάμεις της Γερμανίας, μάλλον δηλώνει μια ευθυγράμμιση με την εκτίμηση Μπάιντεν πως αν η Ρωσία πραγματοποιήσει μικρής κλίμακας επιδρομή στην Ουκρανία τότε δεν είναι δεδομένο ότι στο ΝΑΤΟ θα υπάρξει ομοφωνία για την επιβολή σκληρών κυρώσεων. Από κοντά και το Παρίσι, με τον πρόεδρο Μακρόν να επαναλαμβάνει –με σχετική καθυστέρηση- παρόντος του Γερμανού καγκελαρίου τις ηχηρές προειδοποιήσεις για “υψηλό τίμημα της Ρωσίας σε περίπτωση εισβολής”, έχοντας φροντίσει πριν κατά την παρουσίαση της ατζέντας της γαλλικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. να ομνύει στην ανάγκη ενός ειρηνικού διαλόγου με την Ρωσία.

Στον αντίποδα, την πλέον σκληρή γραμμή στο ουκρανικό ζήτημα έχει το ρωσοφοβικό μπλοκ της Ε.Ε. (Πολωνία, τρεις Βαλτικές, Σουηδία και Φινλανδία), τα μέλη του οποίου όσο ενισχύουν τη στρατιωτική τους ετοιμότητα, ζητούν διαρκώς τις αυστηρότερες κυρώσεις κατά του Κρεμλίνου.

Επιστρέφοντας στο Κίεβο, την απροθυμία των Μεγάλων για σύγκρουση φαίνεται πως έχει καταλάβει και ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος χθες είπε στο πλαίσιο διαγγέλματός του πως «δεν έχουμε ψευδαισθήσεις, αλλά υπάρχει ελπίδα». Είναι αμφίβολο ωστόσο πόση  ευελιξία μπορεί να επιδείξει η σημερινή ηγεσία της Ουκρανίας, η οποία γνωρίζει άριστα πως η παραμονή της στην εξουσία συνδέεται με την συντήρηση ενός ψυχροπολεμικού κλίματος που δεν ευνοεί κλείσιμο της πληγής που άνοιξε το 2014.

Σε αυτό το σύνθετο διπλωματικό παζλ μόνο βέβαιο είναι το εξής:  οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις που βρίσκονται κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία δεν πρόκειται να αποσυρθούν αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα στις διμερείς διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Ρωσίας. Εντός αυτού του πλαισίου, και με τη πρωτοβουλία των κινήσεων να την έχει η έχουσα μεγάλη εμπειρία στον έλεγχο επί του πεδίου κρίσεων και συγκρούσεων ρωσική διπλωματία η παράδοση που θέλει ότι οι δυο υπερδυνάμεις, αν έχουν τη βούληση να μη συγκρουσθούν, έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν τις εντάσεις και τις κρίσεις φαίνεται πως συνεχίζεται.