Σύγχυση: Τελικά τι ισχύει με τα πιστοποιητικά εμβολιασμού και νόσησης – Ποιες είναι οι αλλαγές και μέχρι πότε θα μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε

Οι πρόσφατες αλλαγές σε όσα ίσχυαν αναφορικά με τα πιστοποιητικά εμβολιασμού και νόσησης προκαλούν σύγχυση στους πολίτες, ωστόσο ήταν ήδη γνωστό ότι «η διάρκεια ισχύος του πιστοποιητικού εξαρτάται από επιστημονικά δεδομένα και θα καθορίζεται από τους αρμόδιους για την επαλήθευση σύμφωνα με τους εθνικούς τους κανόνες. Όταν ανακύπτουν νέα επιστημονικά δεδομένα, οι περίοδοι ισχύος του πιστοποιητικού για την εξαίρεση από τις ισχύουσες απαιτήσεις δημόσιας υγείας θα μπορούν να προσαρμοστούν», όπως αναφέρεται και στη σελίδα gov.gr.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Η εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον, η αυξημένη μεταδοτικότητά της και η ταχύτατη διασπορά της σε πολλές χώρες μέσα σε λίγες εβδομάδες, αύξησε τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό SARS-CoV-2 και, υπό το πρίσμα αυτό, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών επανεξέτασε τις συστάσεις χορήγησης της 3^ης δόσης και ομόφωνα γνωμοδότησε για τη χορήγησή της σε όλους τους πολίτες ηλικίας άνω των 18 ετών, στους τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με τις δυο δόσεις, όπως και μετά από προηγηθείσα λοίμωξη.

Ειδικά, όμως, για τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα, ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει και ένα μήνα μετά τη χορήγηση της 2^ης δόσης, λόγω της μείωσης της ανοσιακής απόκρισης του οργανισμού τους.

Οι μελέτες δείχνουν ότι ο χρόνος αύξησης των αντισωμάτων μετά την 3^η δόση είναι εξαιρετικά γρήγορος, εντός μιας έως τρεις ημέρες, καθώς η 3^η δόση προκαλεί δευτερογενή ανοσιακή ανταπόκριση. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, η αναμνηστική δόση αυξάνει κατά 20 φορές το επίπεδο των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και τριπλασιάζει τον αριθμό των μνημονικών Τ και Β λεμφοκυττάρων. Με βάση τα πρόσφατα δεδομένα από τις μεταλλάξεις του ιού, το CDC των ΗΠΑ τονίζει ότι η τρίτη δόση με την εμφάνιση της παραλλαγής «Όμικρον», δεν είναι πολυτέλεια ή υπερβολή αλλά απόλυτη αναγκαιότητα.

Πόσο χρόνο ισχύουν τα πιστοποιητικά εμβολιασμού

Για τον γενικό πληθυσμό (κάτω των 60 ετών και χωρίς υποκείμενα νοσήματα ή παράγοντες αυξημένου κινδύνου) το πιστοποιητικό εμβολιασμού ισχύει για ένα χρόνο.
Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γίνονται συζητήσεις να μειωθεί ο χρόνος ισχύος του στους 9 μήνες. Δηλαδή, αν στους 9 μήνες δεν γίνει η αναμνηστική δόση, το πιστοποιητικό εμβολιασμού θα λήγει αυτόματα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από τη Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2021, θεωρούνται ανεμβολίαστοι (δεν ισχύει το πιστοποιητικό εμβολιασμού) οι πολίτες άνω των 60 ετών που δεν έχουν κάνει την 3^η δόση και έχουν κλείσει επτάμηνο από τη 2^η δόση. Αυτό σημαίνει ότι δε θα έχουν πρόσβαση σε κλειστούς χώρους, θα υφίστανται τους αντίστοιχους περιορισμούς των ανεμβολίαστων και την υποχρέωση για rapid test.

Από 16 Ιανουαρίου 2022, οι πολίτες άνω των 60 ετών που δεν έχουν κάνει καμία δόση θα έχουν διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ κάθε μήνα. Ο νόμος δίνει τη δυνατότητα στον υπουργό Υγείας να επεκτείνει το μέτρο και για όσους θα γίνουν 60 ετών από την 1^η Ιανουαρίου του 2022 και εξής.

Πόσο χρόνο ισχύουν τα πιστοποιητικά νόσησης

Επίσης, η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας εισηγήθηκε τη μείωση του χρόνου διάρκειας του πιστοποιητικού νόσησης στους τρεις μήνες, κάτι που έγινε πράξη με τον νόμο 4872/2021 ο οποίος μείωσε το χρόνο ισχύος του πιστοποιητικού νόσησης στους τρεις μήνες, ενώ από τις 2 Δεκεμβρίου 2021, το πιστοποιητικό εκδίδεται αποκλειστικά ύστερα από διαγνωστικό έλεγχο PCR.

Τα πιστοποιητικά νόσησης που εκδόθηκαν έως τις 30/10/21, θα λήγουν στις 31 Ιανουαρίου 2022, ενώ όσα πιστοποιητικά εκδόθηκαν από 1/11/21 θα λήγουν επίσης σε τρεις μήνες. Η σχετική τροπολογία του υπουργείου Υγείας, για τη μειωμένη ισχύ του πιστοποιητικού νόσησης στους τρεις μήνες, ψηφίστηκε στις 9 Δεκεμβρίου στη Βουλή. Αναφέρει πως το πιστοποιητικό νόσησης θα έχει ισχύ 90 μέρες και από τις διατάξεις εξαιρούνται όσοι για αποδεδειγμένους ιατρικούς λόγους δεν έχουν κάνει ακόμα το εμβόλιο.

Θα συσταθούν ειδικές επιτροπές, όπως έγινε και όταν θεσπίστηκε η υποχρεωτικότητα για τους υγειονομικούς, προκειμένου να εξετάσουν αιτήσεις, οι οποίες δικαιολογούν τους πολίτες που δεν έχουν εμβολιαστεί για υγειονομικούς λόγους.

Αναμνηστική Δόση: Ποια εμβόλια χορηγούνται

·         Ολοκληρωμένος θεωρείται ο εμβολιασμός με 2 δόσεις των εμβολίων Pfizer, Moderna ή AstraZeneca.

ü  Συστήνεται τουλάχιστον 3 μήνες μετά, αναμνηστικός εμβολιασμός με μία δόση Pfizer ή μισή δόση Moderna.

·         Ολοκληρωμένος θεωρείται ο εμβολιασμός ο εμβολιασμός με 1 δόση Johnson & Johnson.

ü  Συστήνεται εμβολιασμός τουλάχιστον 2 μήνες μετά, με μία δόση Pfizer, J&J ή μισή δόση Moderna

·         Όταν η 1^η δόση γίνει με εμβόλιο Pfizer, Moderna ή Astra Zeneca και 2^η  δόση με εμβόλιο J&J, τότε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού δε συστήνει τον εμβολιασμό με αναμνηστική δόση.

Εμβολιασμός και νόσηση: Τι ισχύει

·         Αν κάποιος έχει κάνει την 1^η δόση με Pfizer, Moderna ή AstraZeneca και νοσήσει μετά την 1^η δόση, συστήνεται να γίνει εμβολιασμός 3 μήνες μετά τη νόσηση με μια δόση Pfizer ή Moderna (ολόκληρη δόση) για ολοκλήρωση του εμβολιασμού.
Συστήνεται Αναμνηστική δόση συστήνεται 3 μήνες μετά από τη 2^η δόση με 1 δόση Pfizer ή Moderna μισή δόση

·         Αν κάποιος έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό με μία δόση J&J και νοσήσει μετά,  συστήνεται εμβολιασμός 3 μήνες μετά τη νόσηση με μια δόση Pfizer, μισή δόση Moderna ή J&J.

·         Αν κάποιος έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό με 2 δόσεις Pfizer, Moderna ή AstraZeneca και νοσήσει μετά, συστήνεται εμβολιασμός 3 μήνες μετά τη νόσηση με μία δόση Pfizer ή μισή δόση Moderna.

Πόσο μπορεί να καθυστερήσει η νόσηση την 3^η δόση;

·         Στην περίπτωση που κάποιος πολίτης είναι άνω των 60 και νοσήσει πριν προλάβει να κάνει την αναμνηστική (3η) δόση. Πόσο καιρό θα μείνει χωρίς πιστοποιητικό εμβολιασμού μέχρι το σύστημα να του επιτρέψει να κλείσει και να πραγματοποιήσει την αναμνηστική δόση και να εκδώσει το πιστοποιητικό του;

Στην υποθετική αυτή περίπτωση ο επίκουρος Καθηγητής Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπ. Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης, απάντησε στο libre:

«Μετά από διάστημα 14 ημερών από την ημερομηνία διάγνωσης, μπορούν να μπουν στο σύστημα και να προγραμματίσουν τον εμβολιασμό τους για τις επόμενες ημέρες. Η αρχική σύσταση ήταν να εμβολιαστεί κάποιος τρεις μήνες μετά τη νόσηση. Στην πραγματικότητα μπορεί να εμβολιαστεί 3 εβδομάδες μετά τη νόσηση».
Η λογική, προφανώς, είναι ότι εκλαμβάνεται η νόσηση από τον ιό ως πρώτη δόση εμβολίου και μπορεί να ακολουθήσει η δεύτερη δόση μετά από τρεις βδομάδες.

«Η αρχική σύσταση άλλαξε καθώς φάνηκε ότι μπορεί κάποιος να εμβολιαστεί νωρίτερα και αυτό εξυπηρετούσε και πρακτικούς λόγους (όπως μετάβαση στο εξωτερικό, για παράδειγμα)», προσθέτει ο κ. Μαγιορκίνης.

·         Στην περίπτωση που κάποιος εμβολιασμένος πολίτης νοσεί, αν το δηλώσει στο σύστημα, καταργείται η ισχύς του πιστοποιητικού εμβολιασμού;

Και σε αυτήν την υποθετική αυτή περίπτωση, οκ. Μαγιορκίνης μας εξήγησε ότι «το σύστημα ενημερώνει ότι δεν μπορεί να εκδοθεί πιστοποιητικό νόσησης εάν δεν έχουν περάσει 30 ημέρες από τη διάγνωση. Στην περίπτωση που εκτυπωθεί το πιστοποιητικό, δεν είναι έγκυρο καθώς δεν μπορεί να σκαναριστεί»._