Η ΑΑΔΕ ξεσκαρτάρει τα ληξιπρόθεσμα – Ποια τα χρέη που διαγράφονται

Διαγράφονται από τον κατάλογο των οφειλετών του Δημοσίου όσοι έχουν χρέη μέχρι 10 ευρώ έως και τις 25 Νοεμβρίου 2019, υπό την προϋπόθεση όμως ότι δεν έχουν και άλλες οφειλές κατά τον χρόνο διαγραφής.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, μετά το «ξεσκαρτάρισμα» της λίστας των ανεπίδεκτων είσπραξης χρεών, προκειμένου να είναι σαφές τι ποσά μπορούν εφόσον «κυνηγηθούν» να μπουν στα ταμεία του Δημοσίου, προχωρά και στην ανωτέρω κίνηση προκειμένου αφενός να ελαφρύνει τον κατάλογο των οφειλετών, αφετέρου να απεγκλωβίσει χιλιάδες φορολογούμενους από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας στα οποία μπλέκονται όταν στο σύστημα «χτυπάει» έστω και μια μικρή οφειλή.

Είναι αξιοσημείωτο άλλωστε ότι με βάση και τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους, από την κατηγορία οφειλής μέχρι 10 ευρώ, ο αριθμός των οφειλετών εμφανίζεται μειωμένος κατά 351.412 πρόσωπα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Στη μείωση αυτή συνέβαλε κυρίως η περιοδική διαγραφή βεβαιωμένων ανείσπρακτων οφειλών νομικών προσώπων ή τρίτων με εισπρακτέο υπόλοιπο ανά βασική οφειλή μικρότερο του 1 ευρώ.

Η συγκεκριμένη διαγραφή οδήγησε σε δραστική μείωση του πλήθους των οφειλετών στην κατηγορία οφειλής μικρότερης του 1 ευρώ κατά 313.673 πρόσωπα σε ετήσια βάση, με τον συνολικό αριθμό των οφειλετών να διαμορφώνεται σε 70.774.

Οδηγίες εφαρμογής

Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και με δεδομένα τα ανωτέρω αποτελέσματα, η ΑΑΔΕ με εγκύκλιο (υπ’ αριθμ. Α1138871ΕΞ/3.2. 2021), που υπογράφει ο διοικητής της Γ. Πιτσιλής, έδωσε οδηγίες σε όλες τις υπηρεσίες να προχωρήσουν άμεσα στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας (ν. 4646/2019) και στη διαγραφή των εν λόγω χρεών.

Ειδικότερα, με βάση τις νεότερες οδηγίες θα πρέπει να διαγραφούν όλα τα υπόλοιπα βεβαιωμένων βασικών οφειλών στη φορολογική διοίκηση, εφόσον το εισπρακτέο υπόλοιπο βασικής οφειλής συνολικά ανά οφειλέτη φυσικό ή νομικό πρόσωπο/νομική οντότητα δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα (10) ευρώ, οι εν λόγω οφειλές έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μέχρι και την 25η.11.2019, ημερομηνία κατάθεσης του ανωτέρω νόμου, και δεν υφίστανται άλλες οφειλές του ιδίου προσώπου κατά τον χρόνο διαγραφής. Η ανωτέρω μάλιστα διαδικασία θα πραγματοποιηθεί κεντρικά από τη Γενική Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, η οποία αρχικά θα εντοπίσει τους προς διαγραφή οφειλέτες και τα χρέη αυτών και στη συνέχεια θα διενεργήσει την εν λόγω διαγραφή.

Συμψηφισμός

Πάντως, πριν από τη διενέργεια της διαγραφής θα ελέγχονται οι διατάξεις περί αυτεπάγγελτου συμψηφισμού με χρέη του δικαιούχου της διαγραφής, ενώ αμέσως μετά θα δημιουργείται, κεντρικά, Συγκεντρωτικό Φύλλο Έκπτωσης εκκαθαρισμένο, ανά ΔΟΥ/Ελεγκτικό Κέντρο όπου ανά γραμμή αυτού θα εμφανίζονται οι ΑΦΜ και το ποσό των χρεών που διεγράφησαν.

Αμέσως μετά η διαγραφή θα καταχωρίζεται στις φορολογικές μερίδες των οφειλετών ανά ΑΦΜ, Αριθμό Τριπλοτύπου Βεβαίωσης (ΑΤΒ) και γραμμή χρηματικού καταλόγου οφειλής, ενώ ταυτόχρονα τα ποσά της διαγραφής με κεντρική διαδικασία ενημερώνουν ανά ΑΦΜ, Αριθμό ΑΦΕΚ και Αριθμό Βιβλίου Καταχώρησης Ταμείου (ΑΒΚΤ) τη Μηνιαία Κατάσταση Διαγραφών, καθώς και το Βιβλίο Διαγραφών και Επιστροφών, τα οποία τηρούνται ηλεκτρονικά ανά ΔΟΥ/Ελεγκτικό Κέντρο, στην οποία αναφέρεται η διαγραφή. Επιπροσθέτως, με επίσης κεντρική διαδικασία τα ποσά της διαγραφής θα αποτυπώνονται ανά Αριθμό Λογαριασμού Εσόδων (ΑΛΕ) στα τηρούμενα ανά ΔΟΥ/Ελεγκτικό Κέντρο λογιστικά βιβλία εισπρακτέων εσόδων.

«Περιληπτική ΑΦΕΚ»

Από την άλλη πλευρά, η αρμόδια υπηρεσία, ΔΟΥ/ Ελεγκτικό Κέντρο, για την οποία έχει διενεργηθεί η διαγραφή κεντρικά, θα προβαίνει στην εκτύπωση της «Περιληπτικής ΑΦΕΚ» στο σχετικό έντυπο, η οποία παρέχει τη συγκεντρωτική πληροφόρηση του ποσού που ανά ΔΟΥ/ Ελεγκτικό Κέντρο διεγράφη.

Επιπρόσθετα εξάλλου της «Περιληπτικής ΑΦΕΚ», στις εφαρμογές του ΟΠΣTAXIS θα τηρείται ηλεκτρονικά ως κατάσταση η «Εκτύπωση ΑΦΕΚ», η οποία περιέχει αναλυτική ανά γραμμή και ανά ΑΦΜ πληροφόρηση των ποσών διαγραφής, ως συνοδευτική της Περιληπτικής ΑΦΕΚ, η οποία συναποστέλλεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η εν λόγω κατάσταση, σε περίπτωση μεγάλου όγκου αυτής, έπειτα από συνεννόηση και έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, θα μπορεί να αποστέλλεται με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων αποθήκευσης. Σε περίπτωση, όμως, που σε κάποιο στάδιο του ελέγχου κριθεί απαραίτητη η αποστολή της σε έγχαρτη μορφή, δύναται να παράγεται σε οποιοδήποτε χρόνο και να τίθεται στη διάθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Διαχωρισμός εισπράξιμων οφειλών από τις ανεπίδεκτες είσπραξης

Πριν από τη διαγραφή των χρεών έως 10 ευρώ, η ΑΑΔΕ είχε προχωρήσει στη διάκριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο σε εισπράξιμες και ανεπίδεκτες είσπραξης, με στόχο να ξεκαθαρίσει η συγκεκριμένη βασική λίστα των οφειλών ώστε το Δημόσιο να γνωρίζει τι και από ποιους μπορεί να εισπράξει και κυρίως κατά ποιων οφειλετών μπορεί να στραφεί και να κινήσει τις διαδικασίες των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης (κατασχέσεις κινητών και ακίνητων, πλειστηριασμούς κ.ά.).

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο και οι συμβεβαιωμένες οφειλές προς τρίτους χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά τα ακόλουθα:

α) έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες με βάση τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα και από τις έρευνες αυτές δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων, ή διαπιστώθηκε η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων που δεν υπόκεινται σε ακύρωση και ειδικότερα διαπιστώθηκε η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων,

β) έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης, όπως ισχύει, σε όσες περιπτώσεις συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις ή δεν είναι δυνατή η υποβολή αυτής,

γ) έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος από ειδικά οριζόμενο ελεγκτή της αρμόδιας υπηρεσίας της φορολογικής διοίκησης, ο οποίος πιστοποιεί, με βάση ειδικά αιτιολογημένη έκθεση ελέγχου, ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των προηγούμενων περιπτώσεων και ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών από τον οφειλέτη και τα συνυπόχρεα πρόσωπα.

Ο χαρακτηρισμός των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο ως ανεπίδεκτες είσπραξης γίνεται με απόφαση του αρμοδίου οργάνου, κατόπιν σχετικής εισήγησης και εφόσον πρόκειται για συνολική βασική οφειλή άνω του 1.500.000 ευρώ, η σχετική απόφαση κοινοποιείται άμεσα στην υπηρεσία επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου που είναι αρμόδια για τον έλεγχο των δημοσίων εσόδων.

Ταυτόχρονα, στο «ειδικό βιβλίο ανεπίδεκτων είσπραξης» θα πρέπει άμεσα να περιληφθούν τα ακόλουθα στοιχεία:

α) ο ΑΦΜ και το ονοματεπώνυμο ή επωνυμία του υπόχρεου και των συνυπόχρεων με αυτόν προσώπων. Ειδικότερα, για την περίπτωση των συνυπόχρεων, πρέπει επιπροσθέτως να περιλαμβάνεται ποσό ή ποσοστό συνυποχρέωσης επιμέρους ή του συνόλου της οφειλής,

β) τα στοιχεία βεβαίωσης της οφειλής,

γ) το συνολικό ποσό οφειλής που χαρακτηρίζεται ως ανεπίδεκτο είσπραξης ανά ΑΥΜ,

δ) ο αριθμός και η ημερομηνία της απόφασης του αρμοδίου οργάνου,

ε) ο αριθμός πρωτοκόλλου και η ημερομηνία της εισήγησης,

στ) ο αριθμός και η ημερομηνία καταχώρισης της οφειλής στο ειδικό βιβλίο ανεπίδεκτων είσπραξης.

Έννομες συνέπειες

Από την ημερομηνία καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία των ανεπίδεκτων είσπραξης και για χρονικό διάστημα δέκα (10) ετών από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο έγινε η καταχώριση, επέρχονται οι ακόλουθες έννομες συνέπειες:

α) αναστέλλεται αυτοδίκαια η παραγραφή της οφειλής,

β) δεν χορηγείται στον οφειλέτη και σε όλα τα συνυπόχρεα πρόσωπα αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας για οποιαδήποτε αιτία. Εφόσον πρόκειται για είσπραξη χρημάτων που θα διατεθούν για την ικανοποίηση του Δημοσίου ή για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, το προϊόν των οποίων θα διατεθεί για τον ίδιο σκοπό, χορηγείται βεβαίωση οφειλής,

γ) δεν χορηγείται στον οφειλέτη και σε όλα τα συνυπόχρεα πρόσωπα άλλο προβλεπόμενο από τον νόμο πιστοποιητικό για μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων, εκτός αν πρόκειται για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων, το προϊόν των οποίων θα διατεθεί για τον ίδιο σκοπό. Τα αρμόδια για τη χορήγηση των ανωτέρω πιστοποιητικών όργανα πρέπει να εξετάζουν αν η οφειλή έχει καταχωρισθεί στο ειδικό βιβλίο ανεπίδεκτων είσπραξης,

δ) δεσμεύονται στο σύνολό τους οι τραπεζικοί και επενδυτικοί λογαριασμοί και το περιεχόμενο των θυρίδων σε τράπεζες ή άλλα πιστωτικά ιδρύματα των παραπάνω προσώπων.

Από την άλλη πλευρά βέβαια το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα λήψης όλων των προβλεπόμενων από τις κείμενες διατάξεις αναγκαστικών ή μη μέτρων και διενέργειας συμψηφισμού σε περίπτωση διαπίστωσης ύπαρξης περιουσιακών στοιχείων και μετά την καταχώριση της οφειλής στο ειδικό βιβλίο ανεπίδεκτων είσπραξης.

Πηγή: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ