Ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία: Τα βασικά σημεία – Η επιστολή Μπλίνκεν στον Μητσοτάκη

Το τροποποιητικό πρωτόκολλο της πενταετούς Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας και ΗΠΑ υπογράφηκε από τους υπουργούς εξωτερικών Ελλάδας κ. Νίκο Δένδια και ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν. Στις δηλώσεις του, ο κ. Μπλίνκεν χαρακτήρισε αξιόπιστο σύμμαχο και πυλώνα σταθερότητας την Ελλάδα και ευχαρίστησε τη χώρα μας, εκ μέρους του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, για την ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας, αλλά και για τις καλές σχέσεις Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών.

Από την πλευρά του, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας ανέφερε ότι οι δράσεις της Ελλάδας εδράζονται στην ειρήνη, ενώ υπενθύμισε ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει απειλή πολέμου από την Τουρκία αν ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε και στην αμυντική συνεργασία Ελλάδας – Γαλλίας, τονίζοντας πως ενισχύει τον ευρωπαϊκό βραχίονα του ΝΑΤΟ.

Secretary Blinken and Foreign Minister Dendias signing the US-Greece Mutual Defense Strategic Agreement. They both stressed its strategic importance, Dendias noted the U.S. use of more Greek bases while Blinken its indefinite extension. pic.twitter.com/mjkHh4aAUV

— Katerina Sokou (@KaterinaSokou) October 14, 2021

Η νέα πενταετής συμφωνία δίνει σημαντικές δυνατότητες αυξημένων επενδύσεων των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων σε μια σειρά από τοποθεσίες (Αλεξανδρούπολη, Λάρισα, Στεφανοβίκειο, Σούδα) και αφήνει τη δυνατότητα και για ένταξη κάποιων νέων στην πάροδο του χρόνου.

Οι ελληνοαμερικανικές συνομιλίες έχουν διαρκέσει φέτος περισσότερο του αναμενομένου, ωστόσο η ολοκλήρωσή τους εκτιμάται ότι θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο και στον σχεδιασμό των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ.) που επιθυμούν την αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών και τη δημιουργία νέων, ιδιαίτερα στην περιοχή του Εβρου και της Αλεξανδρούπολης.

Η κυβέρνηση σχεδιάζει να φέρει τη νέα συμφωνία προς κύρωση στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα. Εκ των πραγμάτων τα χρονικά περιθώρια είναι σχετικά στενά, καθώς η ισχύς της τρέχουσας συμφωνίας λήγει στις 6 Νοεμβρίου.

Mετά την υπογραφή της συμφωνίας, σύμφωνα με το hellasjournal.com, διπλωματικές πηγές αναφέρθηκαν στο τί προσφέρει στην Ελλάδα η επιστολή του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Άντονι Μπλίνκεν την οποία απευθύνει στον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Σημείωναν χαρακτηριστικά:

1. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως πυλώνας σταθερότητας και “περιφερειακός ηγέτης”.

Στην επιστολή του ο Αμερικανός ΥΠΕΞ αναγνωρίζει τον ρόλο της Ελλάδας ως “περιφερειακός ηγέτης” καθώς και “πυλώνας σταθερότητας”, υποδηλώνοντας έτσι ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν η χώρα μας να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην περιοχή, τόσο με την προώθηση της Ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων, όσο και ως παράγων σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Παράλληλα η επιστολή επιβεβαιώνει τις άριστες διμερείς σχέσεις, οι οποίες “φτάνουν σε νέα ύψη”.

2. Η επιστολή υπογραμμίζει την δέσμευση των ΗΠΑ για την αμοιβαία προστασία της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας από απειλές ή ένοπλη επίθεση.

Η σχετική αναφορά, η οποία περιλαμβάνεται επίσης στην Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, επαναλαμβάνεται, αυτή τη φορά σε μονομερές πολιτικό κείμενο που δεσμεύει αποκλειστικά τις ΗΠΑ, υποδηλώνοντας έτσι την δέσμευση της χώρας αυτής για την προστασία της Ελλάδας έναντι κάθε είδους εξωτερικής απειλής.

3. Η επιστολή κάνει ρητή αναφορά στην δυνατότητα ανάπτυξης Αμερικανικών δυνάμεων σε Ελληνικά νησιά πέραν της Κρήτης.

Σε μια πολιτικά δεσμευτική κίνηση, οι ΗΠΑ τονίζουν ότι οι Αμερικανικές δυνάμεις θα μπορούν να επιχειρούν ή να πραγματοποιούν εκπαιδευτικές ασκήσεις τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα, όσο και σε νησιά.

Με τον τρόπο αυτό, οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν de facto την άσκηση πλήρους κυριαρχίας της Ελλάδας στα νησιά της και βεβαίως την δυνατότητα στρατιωτικοποίησης τους.

4. Για πρώτη φορά, οι ΗΠΑ, στην επιστολή Blinken, κάνουν ρητή αναφορά στην ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Η αναφορά σε κυριαρχικά δικαιώματα αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό νέο στοιχείο, καθώς οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν και ζητούν τον πλήρη σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη, καθώς και στην Υφαλοκρηπίδα της.

Επίσης, αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει την UNCLOS, υπογραμμίζουν ότι το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί μέρος του εθιμικού δικαίου, είναι δεσμευτικό για όλες τις χώρες και διέπει την οριοθέτηση των ζωνών αυτών.

5. Αναφορά στο κοινό αξιακό πλαίσιο των δύο κρατών.

Στην επιστολή γίνεται αναφορά στην κοινή αφοσίωση Ελλάδας και ΗΠΑ στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της κοινωνικής προόδου, την οποία αντικατοπτρίζει η ανανεωμένη MDCA.