Deutsche Welle: Μίσος και σβάστικες – Τι συμβαίνει στην Τesla;

Ο Όουεν Ντίας είναι συνηθισμένος. Για έναν Αφροαμερικάνο οι προσβολές είναι κομμάτι της καθημερινότητάς του. Αλλά όλα όσα έζησε ο Ντίας ως εργαζόμενος στην αυτοκινητοβιομηχανία Tesla δεν συγκρίνονται με τίποτα. Ο 53χρονος Ντίας εργάστηκε από το 2015 ως το 2016 σε μονάδα παραγωγής της Tesla στο Φρίμοντ της Καλιφόρνιας. Χειριζόταν ανελκυστήρες και μέσα στα καθήκοντά του ήταν να φροντίζει για τη μεταφορά μεταλλικών στοιχείων και εξαρτημάτων στη γραμμή παραγωγής. Όμως αντί για ένα ανθρώπινο εργασιακό περιβάλλον βρέθηκε εκτεθειμένος σε απαράδεκτες συνθήκες εργασίας, γεγονός που τον οδήγησε στην παραίτηση. Τα υποτιμητικά σχόλια και οι εκδηλώσεις μίσους αποτελούσαν τον κανόνα στις αίθουσες παραγωγής.

Πέντε χρόνια μετά, ο Ντίας ξανασυναντά τον πρώην εργοδότη του. Αυτή τη φορά όμως στις δικαστικές αίθουσες, μετά από αγωγή που άσκησε σε βάρος του πρώην εργοδότη του για ρατσισμό και διακρίσεις. Σύμφωνα με τον Ντίας τα εργοστάσια της Tesla αποτελούν «χώρους ρατσιστικής συμπεριφοράς». Η εκδίκαση της υπόθεσης ξεκίνησε την Τετάρτη σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της Καλιφόρνιας.

Από γκράφιτι της Ku Klux Klan μέχρι σβάστικα

Τesla δικαστική διαμάχη ρατσισμός

H Tesla αρνείται προφανώς τις αιτιάσεις του Ντίας και αναφέρει ότι η εταιρεία δεν είχε καμία γνώση για ενδεχόμενη κακή συμπεριφορά υπαλλήλων της. Ταυτόχρονα η Tesla επαναλαμβάνει ότι είναι αντίθετη σε κάθε μορφή διάκρισης, παρενόχλησης ή άδικης μεταχείρισης και ότι αντίστοιχα περιστατικά διερευνώνται με σοβαρότητα. Ωστόσο τέτοιες διατυπώσεις δεν αρκούν στον Ντίαζ, ο οποίος ζητά αποζημίωση για τα ψυχικά τραύματα που υπέστη. «Συνεχώς άκουγα εκφράσεις όπως ‘Έλα εδώ, νέγρε!’ ή ‘Γύρνα στην Αφρική’» έχει δηλώσει ο Ντίας στην εφημερίδα New York Times. «Έρχεται κάποια στιγμή και αναρωτιέσαι: Πού είναι το όριο;».

Στο επίμαχο εργοστάσιο της Tesla λέγεται ότι υπήρχαν ρατσιστικά γκράφιτι υπέρ της ρατσιστικής οργάνωσης Ku Klux Klan μαζί με απειλές για Αφροαμερικανούς αλλά και γκράφιτι με τη ναζιστική σβάστικα.

Ο Ντίας πάντως δεν είναι ο μόνος εργαζόμενος στην Τesla που έχει κινηθεί νομικά. Μεταξύ 2018 και 2021 άλλοι 120 εργαζόμενοι υπέβαλαν σχετικές αγωγές. Εννέα εξ αυτών δεν έγιναν δεκτές εξαιτίας ανεπαρκών στοιχείων. Συνολικά 104 αντίστοιχες περιπτώσεις περιλαμβάνονται στη δικογραφία των 500 σελίδων. Στην πραγματικότητα ο αριθμός των θιγόμενων μπορεί να είναι μεγαλύτερος, επειδή πολλοί εργαζόμενοι ήταν αναγκασμένοι να υπογράφουν ρήτρες διαιτησίας, ώστε να αποφευχθεί η προσφυγή στην τακτική δικαιοσύνη σε περίπτωση διαφορών. Ωστόσο ο Ντίας, όπως και άλλοι εργαζόμενοι, είχαν υπογράψει συμβάσεις προσωρινής εργασίας μέσω γραφείων πρόσληψης χωρίς ρήτρες διαιτησίας, γεγονός που του έδινε ευχέρεια κινήσεων.

Πλήγμα στην εικόνα της Silicon Valley

Οι πρακτικές της Tesla δεν αποτελούν εξαίρεση. «Οι εταιρείες της Silicon Valley συνδυάζουν συχνά την ανάπτυξη υψηλής τεχνολογίας με ξεπερασμένες εργασιακές συνθήκες που παραπέμπουν στον 19ο αιώνα» αναφέρει ο Ντέλσον Λιχτενστάιν, ιστορικός της Εργασίας από το Κέντρο για τη Μελέτη της Εργασίας και της Δημοκρατίας στο Πανεπιστήμιο Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνιας. Όπως επισημαίνει, εταιρείες όπως η Tesla προσπαθούν να αποποιηθούν της νομικής, ηθικής και κοινωνικής ευθύνης απέναντι στους υπαλλήλους τους για να εξοικονομήσουν χρήματα. Προκρίνουν μάλιστα τη διαιτησία ως μέσο επίλυσης των εταιρικών διαφορών για λόγους ταχύτητας και αποτελεσματικότητας, ωστόσο εκπρόσωποι εργαζομένων κάνουν λόγο για αδιαφανείς διαδικασίες σε βάρος των εργαζομένων.

Σύμφωνα με συνέντευξη του Λάρι Όργκαν, δικηγόρου του Ντίαζ στην ιστοσελίδα Protocol: «Η Tesla επικεντρώνεται μόνο στην κατασκευή αυτοκινήτων χωρίς να την ενδιαφέρει η συμπεριφορά των εργαζομένων της. Αυτό δείχνουν οι έρευνες σε πέντε υποθέσεις μας». Ο Όργκαν είχε υποστηρίξει νομικά και άλλους εργαζομένους της Tesla στο παρελθόν. Σε όλες εκείνες τις υποθέσεις η Tesla αντέδρασε σχεδόν «με αλλεργία» αλλά και επιθετική ρητορική, αναφέρει ο Όργκαν. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις η Tesla κέρδισε τη διαμάχη, με εξαίρεση μια περίπτωση: εκείνη του 47χρονου Μέλβιν Μπέρι, ο οποίος, όπως και ο Όουεν Ντίας, επέρριπτε στους ανωτέρους του ρατσιστική συμπεριφορά. Η Tesla υποχρεώθηκε να καταβάλει ένα εκατομμύριο δολάρια στον Μπέρι. Το μεγαλύτερο μέρος αφορούσε την κάλυψη δικαστικών εξόδων. 250.000 δολάρια κατέληξαν καθαρά στον ίδιο, εκ των οποίων 100.000 για ηθική βλάβη.