AUKUS – Παρασκήνιο: Πού και πώς κλείστηκε η συμφωνία στην πλάτη του Μακρόν – Εντείνεται η διπλωματική κρίση

Οι λεπτομέρειες της τριμερούς συμφωνίας για την ασφάλεια μεταξύ της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, η οποία σήμανε την ακύρωση της σύμβασης που είχαν υπογράψει το Παρίσι και η Καμπέρα για την προμήθεια υποβρυχίων αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, συζητήθηκαν και συμφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της G7 τον Ιούνιο στην Κορνουάλη, γράφει σήμερα η εφημερίδα The Telegraph.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, παρών στη σύνοδο, κρατήθηκε στο σκοτάδι ως προς την προετοιμασία της συμφωνίας.

Ο βρετανός τότε υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ (πλέον υπουργός Δικαιοσύνης) είχε προειδοποιηθεί πως η συμφωνία θα επηρέαζε αρνητικά τις σχέσεις με την Κίνα και τη Γαλλία. Οι λεπτομέρειές της λεγόμενης AUKUS συζητήθηκαν πάντως λεπτομερώς κατά τη διάρκεια της συνόδου της G7. Όλα τα έγγραφα γι’ αυτήν είχαν διαβάθμιση «άκρως απόρρητο», σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Τέλεγκραφ.

Η εφημερίδα The Guardian έγραψε χθες Σάββατο πως οι συνομιλίες για το ζήτημα διεξάγονταν επί μήνες με απόλυτη μυστικότητα και πρόσθεσε πως κατά τη διάρκεια της G7 στην Κορνουάλη δεν έγινε η παραμικρή νύξη στον κ. Μακρόν πως η κυβέρνηση της Αυστραλίας ετοιμαζόταν να ακυρώσει τη διμερή σύμβαση για την προμήθεια των υποβρυχίων, προκειμένου να αγοραστούν αντ’ αυτών αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια.

DW: Διπλωματική κρίση Γαλλίας-Αυστραλίας με φόντο υποβρύχια

Εν τω μεταξύ όπως αναφέρει DW σε ανταπόκρισή της από τη Καμπέρα:

Σε πυρετώδεις διπλωματικές επαφές βρίσκεται η Γαλλία, η οποία ανακάλεσε για διαβουλεύσεις τους πρεσβευτές της στην Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αιτία η νέα αμυντική συμφωνία AUKUS μεταξύ Ουάσιγκτον-Καμπέρας-Λονδίνου που προβλέπει μεταξύ άλλων την αγορά αμερικανικών, πυρηνοκίνητων υποβρυχίων και οδηγεί στην ακύρωση, από την πλευρά της Καμπέρας, ισχύουσας σύμβασης για προμήθεια γαλλικών υποβρυχίων.Σύμφωνα με τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ζαν Υβ Λε Ντριάν η απόφαση ελήφθη από τον ίδιο τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν.

Η Αυστραλία κατανοεί την απογοήτευση της Γαλλίας, αλλά δεν περίμενε η δυσφορία να είναι τόσο μεγάλη που να μεταφραστεί στην ανάκληση του Γάλλου πρέσβη. Η αντίδραση της αυστραλιανής κυβέρνησης είναι μάλλον ήπια, απονέμοντας επαίνους για το πόσο σημαντικός στρατηγικός εταίρος παραμένει η Γαλλία για την σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.

Η υπουργός Εξωτερικών Μαρίζ Πέιν ανέφερε ότι η αμυντική συμφωνία είναι υπέρ των εθνικών συμφερόντων της χώρας και εξέφρασε την εκτίμηση ότι η διπλωματική ένταση με την Γαλλία θα ξεπεραστεί. Αυτή την περίοδο η Αυστραλία βρίσκεται σε συζητήσεις με την ΕΕ για τη σύναψη συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου. Αυστραλιανά μέσα μετέδωσαν ότι οι Βρυξέλλες δηλώνουν ότι η αμυντική εξέλιξη δεν πρόκειται να επηρεάσει τις συνομιλίες. Όμως, είναι άγνωστο πως θα αντιδράσει το Παρίσι.

Αντιδράσεις από τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς

Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση των Συντηρητικών υπό τον πρωθυπουργό Σκοτ Μόρισον δέχεται πυρά και από το εσωτερικό. Το Εργατικό Κόμμα, που αποτελεί την αξιωματική αντιπολίτευση και έχει προσφέρει την κατ’ αρχήν υποστήριξή του στην τριμερή συμφωνία ασφάλειας, κάλεσε τον πρωθυπουργό να εξηγήσει πώς ακριβώς προγραμματίζει να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Γαλλία. Η Γαλλία αιφνιδιάστηκε με την απόφαση και ο κ. Μόρισον θα έπρεπε να είχε κάνει περισσότερα για να προστατεύσει τις διμερείς σχέσεις, προτού προβεί στην ακύρωση της συμφωνίας με την Γαλλία, ύψους $90 δις για την κατασκευή υποβρυχίων, δήλωσε ο εκπρόσωπος των Εργατικών Μαρκ Ντρέιφους.

Επίσης, δύο πρώην πρωθυπουργοί ο Πωλ Κήτιγκ και ο Κέβιν Ραντ -από τους Εργατικούς- καταφέρθηκαν κατά της νέας αμυντικής συμφωνίας. «Δεν χωρά καμία αμφιβολία για τους Συντηρητικούς: 240 χρόνια μετά την αποδέσμευσή μας από την Βρετανία, προσπαθούμε να βρούμε την ασφάλειά μας στην Ασία μέσω του Λονδίνου» ανέφερε ο κ. Κήτιγκ.

«Η Γαλλία έχει κάθε δίκιο να είναι εξοργισμένη με τον τρόπο που παύθηκε να είναι ο κατασκευαστής των αυστραλιανών υποβρυχίων», έγραψε σήμερα στην εφημερίδα Sydney Morning Herald ο Κέβιν Ραντ, και πρόσθεσε: «H φρικτή ειρωνεία είναι ότι ο Μόρισον κάνει την Αυστραλία πραγματικά λιγότερο ασφαλή, όχι περισσότερο. Παρά τη δυσκολία με τους κινδύνους και την πολυπλοκότητα της πρόκλησης που συνιστά η Κίνα για όλους τους συμμάχους της Αμερικής, με το να χαρακτηρίζεται τακτικά η χώρα αυτή ως ο νούμερο ένα δημόσιος εχθρός, ο Μόρισον διατρέχει τον πολύ σοβαρό κίνδυνο να μετατρέψει πράγματι την Κίνα σε πρώτο εχθρό».

Η Αυστραλία διεκδικεί διεθνή ρόλο

Ο Κέβιν Ραντ εκτίμησε επιπλέον ότι παραμένει αμφίβολο κατά πόσο η νέα αμυντική συνεργασία θα αποδειχθεί προς όφελος της Αυστραλίας. Όπως είπε, τα υποβρύχια που θα κατασκευαστούν από Αμερικανούς ή/ και Βρετανούς θα είναι έτοιμα σε 20 χρόνια από σήμερα, ενώ οι Γάλλοι, βάσει της συμφωνίας που είχαν, θα τα παρέδιδαν πολύ νωρίτερα. Όμως ο κ. Μόρισον έχει στο πλευρό του τον ομοϊδεάτη του πρώην πρωθυπουργό Τόνι Άμποτ, ο οποίος δήλωσε ότι η νέα συμφωνία έπρεπε να είχε γίνει προ πολλού.

«Είναι ιστορική (η συμφωνία) γιατί ανατρέπει την στρατηγική επιφύλαξη που είχαμε εδώ και δεκαετίες και ανακοινώνει σε όλο τον κόσμο ότι παίρνουμε στα σοβαρά την εθνική μας ασφάλεια. Είναι και σημαντική διότι αναγνωρίζει την κλίμακα της στρατηγικής προκλησης από την Κίνα. Διακηρύττει δε ότι η Αυστραλία θα διαδραματίσει τον ρόλο της για να αντιμετωπισθεί αυτή η πρόκληση» ανέφερε ο κ. Άμποτ.

Τέλος οι αναλύσεις στον αυστραλιανό Τύπο σήμερα υπερτονίζουν ότι ο Σκοτ Μόρισον προέβη στη νέα αμυντική συμφωνία προκειμένου να την αξιοποιήσει στις επικείμενες ομοσπονδιακές εκλογές.