Ένα ολιστικό ταξίδι στην αρχαία Δήλο

Ο μοναδικός αρχαιολογικός χώρος θα εμπλουτιστεί με μουσειακές εστίες με κινητά μνημεία που θα οδηγούν στο νέο μουσείο του νησιού για τους επισκέπτες της και τους κατοίκους. Οι μελέτες των νέων μουσειακών υποδομών της Δήλου θα ενταχθούν σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες της επιστημονικής έρευνας και των επισκεπτών 

Ενα νέο μουσείο 3.000 τ.μ., μικρότερες μουσειακές εστίες διάσπαρτες σε σημεία-κλειδιά του αρχαιολογικού χώρου, μία αίθουσα πολλαπλών χρήσεων στο εσωτερικό αναστηλωμένου αρχαίου κτιρίου, δημιουργία εστιατορίου και νέου αναψυκτηρίου αλλά και διπλασιασμός της δυναμικότητας του ξενώνα για τη διαμονή του προσωπικού είναι μερικές από τις εγκεκριμένες υποδομές που θα αλλάξουν την εικόνα της Δήλου. Το κτιριολογικό πρόγραμμα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων πήρε το πράσινο φως από τη Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης Μουσείων του ΥΠΠΟΑ στις αρχές Αυγούστου και όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η Δήλος θα ενταχθεί σε ένα ευρύτερο master plan ολοκληρωμένης διαχείρισης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου. «Δρομολογούμε την αποκατάσταση και ανάδειξη του χώρου μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, καθώς τα αρχαία ερείπια αποτελούν αδιάσπαστη ενότητα με το φυσικό περιβάλλον του νησιού», σημείωσε η κ. Μενδώνη.

Το υφιστάμενο μουσείο της Δήλου (κτίριο του 1905), αν και έχει δεχθεί επεμβάσεις και επεκτάσεις μέσα στα χρόνια, δεν μπορεί πια να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες της Δήλου. Γι’ αυτό και προτείνεται η δημιουργία μιας νέας δομής, ενσωματωμένης στο τοπίο, η οποία (θα εξαρτηθεί από το master plan) ενδεχομένως να μπορούσε να περιλαμβάνει και το υφιστάμενο κτίριο ή να είναι καινούργια. Οι μουσειακές εστίες, μας εξηγεί ο αρχαιολόγος και προϊστάμενος της Εφορείας Δημήτρης Αθανασούλης, θα είναι μικροί ημιυπαίθριοι χώροι εμπλουτισμένοι με κινητά μνημεία, ώστε η περιήγηση του επισκέπτη να γίνεται πιο ελκυστική και κατανοητή πριν τα βήματά του τον οδηγήσουν στο μουσείο. Η χωροθέτησή τους εξετάζεται να γίνει σε τέσσερα σημεία: στο λιμάνι της Δήλου, με πληροφοριακό υλικό για την ιστορία του νησιού, πλησίον του Ιερού, ίσως εντός της αναστηλωμένης στοάς του Φιλίππου Ε΄, στην οικία Διονύσου και μεταξύ της Ιερής Λίμνης και της Βόρειας Συνοικίας.

Το εγκεκριμένο κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης τη δημιουργία ή και επέκταση των αποθηκευτικών χώρων και των γραφείων διοίκησης, την επέκταση των χώρων υγιεινής κοινού, τη δημιουργία εργαστηρίων συντήρησης και την κατασκευή τεσσάρων νέων φυλακίων και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. «Οι νέες κατασκευές θα πρέπει να αφομοιώνονται στον χώρο και να μην επιβάλλονται με τον όγκο και τη μορφή τους», σημειώνει ο κ. Αθανασούλης. Η εφορεία έχει προτείνει την κατασκευή ισόγειων κτισμάτων με υπόγειους χώρους, τη χρήση τοπικών υλικών και τον σχεδιασμό με βάση τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής αλλά και της κυκλαδίτικης μορφής. Οι επισκέπτες θα κάνουν απερίσπαστοι ένα ταξίδι στο αρχαίο παρελθόν.

Η υλοποίηση όλων των παραπάνω προϋποθέτει την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου, το οποίο θα πραγματοποιηθεί –όπως και οι μελέτες των νέων υποδομών– με τη χορηγία του International Foundation for Greece, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ. Οι νέες υποδομές αποτελούν μέρος του ακόμη μεγαλύτερου πρότζεκτ που ονομάζεται «Δήλος – ανοιχτό μουσείο». Το 2019 το πρότζεκτ εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ 2014-20 με προϋπολογισμό 4,52 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συντηρήσεις και αναστηλώσεις, όπως του ναού του Απόλλωνα, της Παλαίστρας του Γρανίτη κ.ά. 

Για να έχουμε όμως μια γενικότερη εικόνα της κατάστασης και των προκλήσεων για την ανάδειξη της Δήλου πρέπει να συμπεριλάβουμε στην εξίσωση του ανοιχτού μουσείου και τις δυσκολίες που απορρέουν από την υλοποίηση έργων και εργασιών σε ένα ακατοίκητο νησί στο οποίο επικρατούν δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ενώ η ακτοπλοϊκή της σύνδεση παραμένει ακριβή και λειτουργεί αποτρεπτικά για τους επισκέπτες του καλοκαιριού. Η Δήλος έχει ανάγκη από υπερβάσεις και ευρύτερες συνέργειες σε επίπεδο πολιτείας, τοπικών αρχών και ιδιωτών.