Μενδώνη σε Βρετανικό Μουσείο: Επιστρέψτε τα Γλυπτά του Παρθενώνα – Επικίνδυνες οι συνθήκες φύλαξης

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη προχώρησε σήμερα σε μια σκληρή ανακοίνωση – απάντηση, στα όσα αναφέρει το Βρετανικό Μουσείο σχετικά με τις συνθήκες φύλαξης των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Η υπουργός έκανε λόγο για «προσβλητικές κι επικίνδυνες συνθήκες» σημειώνοντας ότι τα Γλυπτά δεν μπορούν να περιμένουν την ολοκλήρωση του «masterplan» του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο δεν πληροί τις ικανές και ασφαλείς συνθήκες έκθεσής τους.

Αναλυτικά η ανακοίνωσή της

«Για δεκαετίες, το βασικό επιχείρημα των Βρετανών, για την παραμονή των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Λονδίνο, ήταν ότι στο Βρετανικό Μουσείο τα συγκεκριμένα αριστουργήματα εκτίθενται σε καταλληλότερες συνθήκες από εκείνες που μπορούσε να προσφέρει η Ελλάδα.
Εδώ και 12 χρόνια, η Αθήνα διαθέτει το Μουσείο της Ακρόπολης, ένα από τα καλύτερα μουσεία του κόσμου, στο οποίο εκτίθενται κατά άριστο τρόπο τα Γλυπτά του Παρθενώνα, αναμένοντας την οριστική επανένωσή τους με τα παρανόμως διαρπαγέντα από τον Ελγιν τμήματά τους. Το επιχείρημα των Βρετανών έχει προ πολλού καταρριφθεί.

Σήμερα, οι συνθήκες έκθεσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο είναι προσβλητικές και επικίνδυνες. Τα Γλυπτά δεν μπορούν να περιμένουν φυλακισμένα την ολοκλήρωση του «masterplan» του Βρετανικού Μουσείου, το οποίο δεν πληροί κατ΄ουδένα τρόπο τις ικανές και ασφαλείς συνθήκες έκθεσής τους.

Το διαρκές και δίκαιο αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα είναι αδιαπραγμάτευτο και σήμερα απολύτως επίκαιρο». 

Το χρονικό της προαναγγελθείσας διαρροής υδάτων

Μια νέα εισροή υδάτων σε αίθουσες με τις ελληνικές συλλογές, από τη στέγη του Βρετανικού Μουσείου, καθυστέρησε την επαναλειτουργία τους.

Επτά συλλογές ελληνικών αρχαιοτήτων και τέχνης, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης με τα γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό μουσείο, αναμενόταν να ανοίξουν ξανά για το κοινό στα τέλη Ιουλίου μετά από ένα επτάμηνο που παρέμεναν κλειστές, λένε πηγές του μουσείου στο Artnewspaper.

Αυτό ωστόσο δεν συνέβη, καθώς οι έντονες βροχοπτώσεις στις 25 Ιουλίου προκάλεσαν πλημμύρες στο κέντρο του Λονδίνουκαι οδήγησαν σε διαρροή σε μία από τις γκαλερί του μουσείου.

Εκπρόσωπος του Βρετανικού Μουσείου επιβεβαίωσε ότι «υπήρχε κάποια εισροή υδάτων σε μία από τις (ελληνικές) γκαλερί» τον Ιούλιο, αν και δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσει ακριβώς ποια αίθουσα. Επίσης, δεν μπορούσε να πει πότε ενδέχεται να ανοίξουν ξανά οι αίθουσες, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Ωστόσο, η κακή κατάσταση των χώρων, που φιλοξενούνται οι ελληνικοί και ασσυριακοί θησαυροί του μουσείου έχει επισημανθεί πολλές φορές στο παρελθόν.

Το 2018, η ελληνική τηλεόραση είχε μεταδώσει εικόνες από νερό που στάζει στη γκαλερί, όπου στεγάζεται η ζωφόρος, μετόπες και γλυπτά, που αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα από τον Λόρδο Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα. Σε απάντηση, το μουσείο είπε ότι «κανένα από τα γλυπτά δεν έχει υποστεί ζημιά και το ζήτημα έχει αντιμετωπιστεί».

Τον Ιανουάριο του 2020, η εφημερίδα The Art εντόπισε διαρροή σε μία από τις γκαλερί που φυλάσσονται θησαυροί των Ασσυρίων κοντά στην έκθεση των μαρμάρων του Παρθενώνα. 

Υπήρξαν και φωτογραφίες από την επίσης άθλια, όπως αναφέρει το The Art Newspaper, κατάσταση της λεκιασμένης οροφής στη γκαλερί με τα γλυπτά του Παρθενώνα. Ήταν το 1962 όταν η αίθουσα άνοιξε ξανά για το κοινό μετά από 22 χρόνια. Η γκαλερί είχε βομβαρδιστεί από τους Γερμανούς το 1940 και παρέμεινε σε συνθήκες ημιεγκατάλειψης για δύο δεκαετίες μετά. Τα γλυπτά του Παρθενώνα είχαν μεταφερθεί σε άλλον χώρο για ασφαλή φύλαξη και δεν είχαν υποστεί ζημιά.

Ο διευθυντής του μουσείου, Hartwig Fischer, ο οποίος διορίστηκε το 2016, καταρτίζει ένα ολοκληρωμένο masterplan που θα αναθεωρήσει όλες τις γκαλερί και θα παρουσιάσει ξανά όλες τις συλλογές, αλλά αυτό θα χρειαστεί πολλά χρόνια, αν όχι δεκαετίες, για να εφαρμοστεί, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

«Το μουσείο έχει αναλάβει ένα πρόγραμμα εργασίας εντός των (ελληνικών) γκαλερί αλλά αυτό το project καθυστέρησε λόγω του αντίκτυπου της πανδημίας στο πρόγραμμα του μουσείου. Περαιτέρω εργασίες και έρευνες πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλιο στις Πινακοθήκες 12-18 (ελληνικές γκαλερί). Αυτό σημαίνει ότι οι γκαλερί είναι προς το παρόν κλειστές για να διασφαλιστεί η ασφάλεια των επισκεπτών μας και της συλλογής», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Βρετανικό Μουσείο.

«Αυτά τα ουσιώδη έργα αποτελούν μέρος ενός προγράμματος συντήρησης, που θα βοηθήσει στο μέλλον το μουσείο. Παράλληλα με αυτές τις βασικές επισκευές, αναπτύσσουμε ένα στρατηγικό masterplan για να μεταμορφώσουμε το μουσείο για το μέλλον. Αυτό θα περιλαμβάνει την ενεργή ανακαίνιση των ιστορικών κτιρίων και της περιουσίας μας, τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών μας και την ανάληψη μιας φιλόδοξης παρουσίασης της συλλογής τα επόμενα χρόνια», καταλήγει η ανακοίνωση.

Οι ελληνικές γκαλερί άνοιξαν τελευταία φορά για το κοινό τον Δεκέμβριο του 2020. Στις 16 Δεκεμβρίου 2020, το μουσείο έκλεισε ακολουθώντας τα έκτακτα μέτρα κατά της διασποράς του κορωνοϊού. Άνοιξε ξανά πέντε μήνες αργότερα, στις 17 Μαΐου 2021, αλλά οι συνθήκες που επικρατούσαν για τις εργασίες συντήρησης στις ελληνικές συλλογές συνεχίστηκαν και οι αίθουσες παρέμειναν κλειστές.