Νέο σύστημα: Οι αντικειμενικές κάθε χρόνο – Τα παράδοξα της Εκάλης και του… Περιστερίου

Η ανάρτηση του ψηφιακού χάρτη για τις νέες αντικειμενικές αξίες (valuemaps.gov.gr), στον οποίο οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να συγκρίνουν τις τρέχουσες αξίες με εκείνες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από το υπουργείο Οικονομικών και θα τεθούν σε εφαρμογή από τις αρχές του 2022. Σε περιοχές «φιλέτα» οι νέες αντικειμενικές τιμές παρουσιάζονται μειωμένες σημαντικά, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες τους να καταβάλλουν στο εξής πολύ χαμηλότερους φόρους, ενώ την ίδια ώρα εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι σε λαϊκές γειτονιές θα έχουν σημαντικές φορολογικές επιβαρύνσεις από το νέο έτος.

Πρόκειται για μία άκρως προκλητική απόφαση, καθώς στις εν λόγω περιοχές, που αποτελούν συνώνυμο της χλιδής και των ακριβών ακινήτων, κυριαρχούν οι πανάκριβες μονοκατοικίες εκατοντάδων τετραγωνικών μέτρων, με πισίνες και τεράστιους εξωτερικούς χώρους. Σημειώνεται πως μία στις δύο περιοχές της χώρας παρουσιάζουν αύξηση των αντικειμενικών τιμών, με το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων να αποτελείται πλέον από 13.808 ζώνες, αντιπροσωπεύοντας το 98% του πληθυσμού, από 85% που ήταν μέχρι πριν από τη μεταρρύθμιση, καθώς πολλές περιοχές της επικράτειας ήταν εκτός συστήματος.

• Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περιοχή της Εκάλης, που από τα 3.850 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο οι αντικειμενικές αξίες που ανακοινώθηκαν δείχνουν μείωση κατά 350 ευρώ/τ.μ., στα 3.500 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες των ακινήτων στην περιοχή θα έχουν μείωση σε 20 φόρους, οι οποίοι επηρεάζονται από τις νέες αντικειμενικές αξίες. Παράλληλα με την ανακοίνωση της μείωσης το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να αποδείξει ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι τιμές ήταν υψηλές και οι αξίες των συγκεκριμένων ακινήτων είναι τελικά χαμηλότερες.

Για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες στην πασίγνωστη οδό Ρόδων στην Εκάλη, που φημίζεται για τα πανάκριβα ακίνητα που έχουν οικοδομηθεί, θα κληθούν να καταβάλουν χαμηλότερους φόρους, ενώ η αξία του ακινήτου τους θεωρητικά θα μειωθεί από την Πρωτοχρονιά του 2022, καθώς η εμπορική τιμή τους εξισώνεται με τις αντικειμενικές αξίες.

• Αυτό σημαίνει πρακτικά (με βάση τα κριτήρια που καθορίζουν μια αντικειμενική τιμή) πως για ένα νεόδμητο διαμέρισμα πρώτου ορόφου 100 τετραγωνικών, από τα 385.000 ευρώ, η νέα του τιμή θα είναι 350.000 ευρώ, δηλαδή η τιμή του θα μειωθεί κατά 35.000 ευρώ. Ωστόσο, σε αυτή την περιοχή οι τιμές είναι πολλαπλάσιες, καθώς υπάρχουν κυρίως μονοκατοικίες, ενώ οι τιμές που διατίθενται στην αγορά είναι πολύ υψηλότερες.

Η περιοχή της Εκάλης δεν είναι το μοναδικό παράδοξο παράδειγμα, καθώς υπάρχουν και άλλες περιοχές της Αττικής, που θεωρούνται οι πλέον ακριβές για να αγοράσει κάποιος ένα ακίνητο, το οποίο κοστολογείται σε τιμές πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ευρώ και παρουσιάζουν μείωση των αντικειμενικών αξιών.

• Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η περιοχή της Φιλοθέης, όπου η ανώτατη τιμή ζώνης από τα 4.700 ευρώ το τετραγωνικό σήμερα μειώνεται στα 4.000 ευρώ, μια πτώση της τάξεως του 14,9%. Για παράδειγμα, στην οδό Μπουμπουλίνας στη Φιλοθέη, που σήμερα διαθέτει αντικειμενική τιμή ζώνης 4.700 ευρώ. Από το 2022 οι νέες αξίες θα αποκλιμακωθούν κατά 750 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, στα 3.950 ευρώ.

Στο Ελληνικό, μια περιοχή που παρουσιάζει ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, με προοπτικές περαιτέρω ανόδου λόγω της επένδυσης στην περιοχή, η ανώτατη τιμή ζώνης μειώνεται κατά 150 ευρώ το τετραγωνικό και από τα 2.800 ευρώ σήμερα θα βρεθεί στα 2.650 ευρώ.

Αν και στις περισσότερες τιμές ζώνης οι τιμές εκτοξεύονται, υπάρχουν περιοχές «φιλέτα» στην περιοχή που παρουσιάζουν μείωση. Για παράδειγμα, ακριβώς πριν από τη μαρίνα Γλυφάδας, σε ορισμένα οικοδομικά τετράγωνα που περιτρυγυρίζονται από γνωστά νυχτερινά κέντρα, που ανήκουν διοικητικά στον Δήμο Ελληνικού, οι τιμές μειώνονται στα 2.650 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο από τα 2.800 ευρώ που ισχύει σήμερα.

Επίσης στην Κηφισιά παρουσιάζεται μείωση των τιμών έως και 34,8%, καθώς η κατώτατη τιμή ζώνης διαμορφώνεται στα 750 ευρώ το τετραγωνικό από τα 1.150 ευρώ που είναι σήμερα, ενώ η ανώτατη τιμή στην ίδια περιοχή μειώνεται από τα 3.500 ευρώ το τετραγωνικό στα 3.250 ευρώ.

• Στον αντίποδα, το υπουργείο Οικονομικών εκτόξευσε τις αντικειμενικές αξίες σε λαϊκές περιοχές, κάνοντας πιο ακριβούς μια σειρά από φόρους που θα κληθούν να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες των εν λόγω περιοχών. Για παράδειγμα, στο Χαϊδάρι η κατώτατη τιμή ζώνη αυξάνεται κατά 23,5%, στα 1.050 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ η ανώτατη τιμή εκτοξεύεται κατά 46,2%, από τα 1.300 ευρώ το τετραγωνικό στα 1.900 ευρώ.

Αντίστοιχα, σε έναν από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας, το Περιστέρι, η κατώτατη τιμή αυξάνεται κατά 18,8%. Η ανώτατη τιμή ζώνης κινείται ανοδικά κατά 400 ευρώ το τετραγωνικό από τα 1.150 ευρώ στα 1.550 ευρώ, μια αύξηση της τάξεως του 34,8%.

Στα… παράδοξα των νέων αντικειμενικών θα πρέπει να συμπληρωθεί και το Κερατσίνι, μια περιοχή που θα δει τις τιμές ζώνης να εκτοξεύονται έως 31,6% καθώς οι αξίες αυξάνονται από τα 950 ευρώ το τετραγωνικό στα 1.250 ευρώ.

Εκτόξευση των τιμών παρατηρείται σε ακόμα μία λαϊκή περιοχή, το Καματερό, στο οποίο η κατώτατη τιμή αυξάνεται κατά 62,5% και η ανώτατη κατά 52,6%.

Κάθε χρόνο αναπροσαρμογή τιμών

Εν τω μεταξύ με το νέο σύστημα που δρομολογεί το Υπ. Οικονομικών θα αναπροσαρμόζονται κάθε χρόνο αυτόματα οι τιμές Εφορίας των ακινήτων. Πρόκειται για την ανάπτυξη και εφαρμογή του Πληροφοριακού Συστήματος Μαζικών Εκτιμήσεων Αξιών Ακινήτων με τη δημιουργία ενός εκτιμητικού μοντέλου, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη και θα προσομοιώνει τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και των τάσεων της αγοράς, βάσει στατιστικών μεθόδων διαχείρισης και ανάλυσης δεδομένων, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς βέλτιστες πρακτικές.

• Με τη διαδικασία αυτή, οι όποιες μεταβολές καταγράφονται στις τιμές αγοράς των ακινήτων θα μεταφέρονται αυτόματα στις τιμές-Εφορίας των ακινήτων είτε πρόκειται για αυξήσεις είτε για μειώσεις. Εφόσον το νέο Σύστημα ολοκληρωθεί μέχρι την άνοιξη του 2022, θα έχουμε νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, ή το αργότερο από το 2023 και στο εξής κάθε χρόνο.

Το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε πως ήδη έχει ξεκινήσει η προεργασία, η οποία και προχωρά με εντατικούς ρυθμούς, «με στόχο η χώρα μας να αποκτήσει ένα σύγχρονο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων που θα είναι εναρμονισμένο με τις εξελίξεις στην αγορά και θα δημιουργεί τις συνθήκες, ώστε η φορολογία της ακίνητης περιουσίας να διασφαλίζει τον διττό στόχο της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικονομικής αποτελεσματικότητας».

Το νέο Πληροφοριακό Σύστημα θα αντλεί αυτόματα στοιχεία από διάφορες «πηγές» για τις μεταβολές των τιμών των ακινήτων, όπως τα συμβόλαια αγοροπωλησιών, τα μισθωτήρια, εκτιμήσεις από ειδικούς εκτιμητές κ.λπ.

Αναλυτικότερα, θα συγκεντρώνονται στοιχεία από τις ακόλουθους φορείς:

• Φορείς του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ.
• Από τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας για τη διεξαγωγή τοπικών εκτιμήσεων και άντληση σχετικών πληροφοριών.
• Την Τράπεζα της Ελλάδος η οποία ήδη συγκεντρώνει και επεξεργάζεται τα στοιχεία των τραπεζών για την αξία των μεταβιβαζόμενων ακινήτων, που γίνονται μέσω αυτών, με τη λήψη δανείων. Κάθε τράπεζα εκτιμά η ίδια την αξία των ακινήτων που δανειοδοτεί.
• Τους συμβολαιογράφους.
• Την πορεία των ενοικίων, οι αυξομειώσεις των οποίων αποτελούν μια από τις ενδείξεις των τιμών αγοράς των ακινήτων.
• Την εξέλιξη των τιμών αγοράς των ακινήτων, από τις ιδιωτικές εταιρείες Real Estate.
• Τους ιδιώτες εκτιμητές που προσλαμβάνει το υπουργείο Οικονομικών.

Η διαφορά, σε σχέση με την έως τώρα διαδικασία είναι, πως ενώ μέχρι σήμερα το υπουργείο Οικονομικών συγκέντρωνε από τους εκτιμητές τις εισηγήσεις για τις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων σε πόλη τη χώρα, και αποφάσιζε κάθε τρία ή περισσότερα χρόνια, στο εξής η διαδικασία θα είναι αυτόματη.

Θα υπάρχει μία «Τράπεζα» με πληροφορίες για τις τιμές των ακινήτων, η οποία θα τροφοδοτείται σχεδόν σε καθημερινή βάση με τις μεταβολές στις τιμές αγοράς και θα προσδιορίζονται αναλόγως και οι αντικειμενικές τιμές, κάθε χρόνο. Με την ετήσια αναπροσαρμογή, θα αποφεύγονται οι τεράστιες ανατιμήσεις που καταγράφονται, όταν οι αναθεωρήσεις αργούν.