Δύσκολη εξίσωση: Ο Μπάιντεν βλέπει Ερντογάν, ο οποίος ρίχνει “γέφυρες”

Ένα 24ωρο πριν τη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να ρίξει γέφυρες προς την αμερικανική πλευρά ώστε να σπάσει τον διπλωματικό «πάγο» μετά την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο. Ο Ερντογάν ταυτόχρονα «υπενθυμίζει» στον Μπάιντεν πως η Τουρκία «δεν είναι μία τυχαία χώρα»…

Ο Τούρκος πρόεδρος προσέρχεται σε μία δύσκολη συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν, κατά την οποία σαφώς θα τεθεί εκ μέρους του Αμερικανού προέδρου το «καυτό» ζήτημα των S-400, μαζί με Αφγανιστάν, Συρία, Λιβύη και το συνολικό πλέγμα των ταραγμένων αμερικανο-τουρκικών σχέσεων, ενώ ψηλά στην ατζέντα θα βρίσκεται και το ζήτημα των τουρκικών προκλήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο -όπου και στρέφει το βλέμμα της η Αθήνα- αλλά και η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.

Ο Ερντογάν αναχώρησε το απόγευμα της Κυριακής από την Κωνσταντινούπολη για τις Βρυξέλλες λέγοντας μεν πως Τουρκία και ΗΠΑ «πρέπει να αφήσουν πίσω τα προβλήματα», αλλά διαμηνύοντας ταυτόχρονα πως η Τουρκία «δεν είναι μία τυχαία χώρα» και αναμένει «μία προσέγγιση χωρίς προϋποθέσεις» από πλευράς Ουάσινγκτον.

• «Θα πρέπει να βάλουμε κατ’ αρχήν τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ στο τραπέζι. Υπήρξε πολλή φλυαρία στο εσωτερικό και εξωτερικό, άρα πρέπει να μιλήσουμε για το πώς μπορούμε να αφήσουμε πίσω αυτά τα προβλήματα, τι μπορούμε να κάνουμε και τι θα κάνουμε. Η Τουρκία δεν είναι μία τυχαία χώρα -είναι μια συμμαχική χώρα» δήλωσε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους στο αεροδρόμιο πριν αναχωρήσει για τις Βρυξέλλες.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε νωρίτερα στην Κωνσταντινούπολη επισήμανε πως αναμένει «μία προσέγγιση χωρίς προϋποθέσεις» από την Ουάσινγκτον όταν έλθει για πρώτη φορά ενώπιος ενωπίω με τον Τζο Μπάιντεν μετά τις εκλογές του περασμένου έτους στις ΗΠΑ.

Ανέφερε, επίσης, πως θα εγείρει το θέμα της αναγνώρισης από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία, γεγονός που πυροδότησε την οργή της Άγκυρας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακύρωσαν την πώληση 100 F-35 στην Άγκυρα μετά την αγορά των πυραύλων S-400 το 2019, με τον Ερντογάν να κατηγορεί την Ουάσινγκτον ότι δεν τήρησε τις υποσχέσεις της για την αγορά, εναλλακτικά, αμερικανικών πυραύλων Patriot.

• «Δυστυχώς υπάρχει η Τουρκία που έχει πραγματοποιήσει τις υποσχέσεις της και οι Ηνωμένες Πολιτείες που δεν έχουν τηρήσει τις υποσχέσεις τους ή το συμβόλαιο» είπε ο Ερντογάν για το πρόγραμμα. «Πρέπει να δούμε μια άνευ όρων προσέγγιση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς ‘αλλά’, που θα προσθέτουν στη συνεργασία και την ισχύ του ΝΑΤΟ» συνέχισε.

Η Ουάσινγκτον υπογραμμίζει πως οι ρωσικοί S-400 θέτουν σε κίνδυνο τα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ και τα μαχητικά F-35, ανησυχίες τις οποίες απορρίπτει η Άγκυρα. Η σύγκρουση αυτή προκάλεσε τελικά τον εξοβελισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα κατασκευής μαχητικών F-35

Ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος στηριζόταν σε στενή προσωπική σχέση με τον προκάτοχο του Μπάιντεν, Ντόναλντ Τραμπ, για να ξεπερνά κρίσεις κατά το παρελθόν, έχει απογοητευθεί από την πιο επικριτική και αποστασιοποιημένη προσέγγιση της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Ο Ερντογάν χρειάστηκε να περιμένει τρεις μήνες μετά την ορκωμοσία του Μπάιντεν για την πρώτη τους επαφή, ένα δύσκολο τηλεφώνημα τον Απρίλιο όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον ενημέρωσε για το σχέδιό του να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Αρμενίων.

• «Μια συμμαχική χώρα που παίρνει μια τέτοια θέση σε ένα ζήτημα που δεν έχει καμία σχέση με το ΝΑΤΟ, το θέμα των Αρμενίων, μας έχει ενοχλήσει και αναστατώσει. Δεν είναι δυνατό να προχωρήσουμε χωρίς να το υπενθυμίσουμε [στον Μπάιντεν]» είπε ο Ερντογάν.

Η Άγκυρα καταβάλλει, πάντως, το τελευταίο διάστημα προσπάθειες να σταλούν θετικά μηνύματα στην Ουάσινγκτον, αντιλαμβανόμενη φυσικά ότι δεν είναι δυνατόν να αντιστραφεί το αρνητικό κλίμα μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, μέχρι την αυριανή συνάντηση, αλλά τουλάχιστον να διαφανεί η έναρξη τρόπον τινά μίας διαδικασίας συνομιλίων, που θα βγάλει την Τουρκία από τη διπλωματική απομόνωση στην οποία έχει περιέλθει και θα την κρατήσει στη θέση του συνομιλητή στα διεθνή μέτωπα που έχει ανοίξει στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Κουρδικό, τη Λιβύη κ.ο.κ.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η διπλωματική πρωτοβουλία που ανέλαβε η Άγκυρα λίγο πριν τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, προτείνοντας να αναλάβει η ίδια -υπό όρους- την προστασία του αεροδρομίου της Καμπούλ μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν.

Στο ζήτημα του Αφγανιστάν, φαίνεται ότι ο Ερντογάν είδε ένα διαπραγματευτικό πλεονέκτημα, προκειμένου να προσέλθει στη συνάντηση με μία θετική πρόταση που θα αντιστρέψει το κακό κλίμα.

Κατά τη συνέντευξη Τύπου πριν αναχωρήσει για τις Βρυξέλλες, ο Ερντογάν δήλωσε σχετικά πως η Τουρκία «είναι η μόνη χώρα που μπορούν να εμπιστευθούν [στο ΝΑΤΟ] ότι μπορεί να αναλάβει τη διαδικασία» μετά την απόσυρση των ΗΠΑ με καταληκτική ημερομηνία τον Σεπτέμβριο.

Οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε ένταση από το 2016, με την Αγκυρα να ακολουθεί μία πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με τις επιλογές της αμερικανικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, τη Λιβύη, τον πόλεμο στη Συρία και το Κουρδικό και ταυτόχρονα να κάνει στρατηγικά ανοίγματα προς τη Ρωσία και το Ιράν.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ